Μπορεί να μην το σκεφτόμαστε συχνά, αλλά η ανθρώπινη επαφή, ένα χάδι, μια αγκαλιά, ένα χέρι που πιάνει το δικό μας δεν είναι απλώς μια "ωραία χειρονομία". Είναι βιολογική ανάγκη. Όπως πεινάμε για φαγητό όταν δεν τρώμε, έτσι "πεινάμε" και για επαφή όταν δεν την έχουμε. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται "Touch Hunger" ή "πείνα για σωματική επαφή".
Τι λέει η επιστήμη;
Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό και αγγιχτικό ον. Από τη στιγμή που γεννιόμαστε, το άγγιγμα παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξή μας. Μωρά που λαμβάνουν αγκαλιές, χάδια και σωματική ζεστασιά μεγαλώνουν με καλύτερη σωματική και συναισθηματική υγεία. Αντίθετα, η έλλειψη επαφής έχει συνδεθεί με προβλήματα στον ύπνο, στο ανοσοποιητικό, ακόμη και με αυξημένα επίπεδα άγχους ή κατάθλιψης.
Η σωματική επαφή ενεργοποιεί συγκεκριμένες ορμόνες στον εγκέφαλο. Όταν αγκαλιάζουμε ή μας χαϊδεύει κάποιος με αγάπη, απελευθερώνεται ωκυτοκίνη – γνωστή και ως "ορμόνη της αγάπης". Αυτή βοηθά στη μείωση του στρες, στη ρύθμιση της πίεσης και στην αίσθηση σύνδεσης με τους άλλους. Παράλληλα, μειώνονται οι ορμόνες του στρες όπως η κορτιζόλη.
Τι συμβαίνει όταν μας λείπει το άγγιγμα;
Σε περιόδους μοναξιάς ή κοινωνικής απομόνωσης – όπως συνέβη σε πολλούς κατά τη διάρκεια της πανδημίας – η έλλειψη σωματικής επαφής δεν είναι απλώς “στενάχωρη”. Μπορεί να προκαλέσει:
Αϋπνία
Ευερεθιστότητα
Αυξημένο άγχος
Αίσθημα απομόνωσης ή και μελαγχολίας
Πτώση του ανοσοποιητικού
Το σώμα και ο εγκέφαλός μας ζητούν επαφή – όχι μόνο ρομαντική, αλλά και ανθρώπινη, φιλική, οικογενειακή.
Ποιοι επηρεάζονται περισσότερο;
Άτομα που ζουν μόνα, ηλικιωμένοι, εργένηδες, άνθρωποι με κοινωνικά άγχη ή περιορισμούς στην κίνηση μπορεί να βιώνουν πιο έντονα την ανάγκη για σωματική επαφή.
Αν νιώθεις πως σου λείπει η ανθρώπινη επαφή, δεν σημαίνει ότι είσαι αδύναμη ή υπερβολική. Σημαίνει απλά ότι είσαι άνθρωπος. Οι μικρές κινήσεις όπως μια αγκαλιά με φίλους, ένα χάδι από κάποιον δικό σου, ακόμη και ένα μασάζ ή η αγκαλιά με το κατοικίδιό σου έχουν πραγματικά ευεργετική επίδραση στον οργανισμό.
Η συνειδητή προσπάθεια να εντάξεις τέτοιες στιγμές στη μέρα σου μπορεί να βελτιώσει τόσο την ψυχική σου διάθεση όσο και την σωματική σου υγεία.