Αυτή είναι η εποχή του χρόνου όπου ο ουρανός είναι μόνιμα συννεφιασμένος και η ατμόσφαιρα γεμάτη νέφος. Το αποτέλεσμα; Περιορισμένος χρόνος στον ήλιο και αυξημένος κίνδυνος έλλειψης βιταμίνης D. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο σε ευρωπαϊκούς και ασιατικούς πληθυσμούς.
Είναι γνωστό ότι η έκθεση στον ήλιο είναι ο ευκολότερος τρόπος για να παράγει το σώμα μας βιταμίνη D, συγκεκριμένα, μέσω της UVB ακτινοβολίας, η οποία ενεργοποιεί τη σύνθεση αυτής της ορμόνης στο δέρμα. Πιστεύεται ότι 15 με 30 λεπτά στον ήλιο καθημερινά αρκούν για να καλυφθούν οι ανάγκες ενός μέσου ανθρώπου.
Αν όμως δεν μπορείς να εκτεθείς αρκετά στον ήλιο, είτε επειδή είναι χειμώνας είτε επειδή αποφεύγεις τον ήλιο λόγω κινδύνου για το δέρμα, υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να κρατήσεις τα επίπεδα της βιταμίνης D σε φυσιολογικά όρια, μέσω της διατροφής ή συμπληρωμάτων.
Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται 600-800 IU βιταμίνης D την ημέρα, όμως υπάρχουν περιπτώσεις που απαιτούν υψηλότερες δόσεις: άτομα που σπάνια βλέπουν ήλιο, ηλικιωμένοι, άνθρωποι με σκουρόχρωμο δέρμα και όσοι πάσχουν από ασθένειες όπως δυσλειτουργία του ήπατος ή προβλήματα απορρόφησης.
Γιατί είναι σημαντική η βιταμίνη D;
Η βιταμίνη D παίζει βασικό ρόλο σε πολλαπλές μεταβολικές διαδικασίες. Είναι απαραίτητη για την υγεία των οστών, καθώς συμβάλλει στην απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου. Παράλληλα, βοηθά στη σωστή λειτουργία της καρδιάς, του θυρεοειδούς και του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ μειώνει τις φλεγμονές και βοηθά στον έλεγχο λοιμώξεων.
Τι συμβαίνει όταν έχεις έλλειψη βιταμίνης D;
Αν δεν ληφθούν μέτρα, η σοβαρή έλλειψη (υποβιταμίνωση D) μπορεί να οδηγήσει σε ασθένειες που σχετίζονται με το μεταβολισμό των οστών, όπως ραχίτιδα, οστεοπόρωση ή οστεομαλακία. Ακόμη και τα οστά της γνάθου αποδυναμώνονται, κάνοντας τα δόντια πιο ευάλωτα σε ουλίτιδες και περιοδοντίτιδα.
Η έλλειψη βιταμίνης D έχει επίσης συνδεθεί με υπέρταση, διαβήτη, ινομυαλγία και νευρολογικές παθήσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας.
Ποια είναι τα σημάδια έλλειψης βιταμίνης D;
Παρακάτω θα βρεις τα πιο κοινά συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν έλλειψη βιταμίνης D. Ωστόσο, μόνο μια εξέταση αίματος μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση:
-
Κόπωση
Αν νιώθεις μόνιμα εξαντλημένος/η χωρίς προφανή λόγο, μπορεί να φταίει η χαμηλή βιταμίνη D. Αν και σπάνια μπορεί να ισχύει και το αντίστροφο, τα συμπληρώματα πρέπει να λαμβάνονται μόνο με ιατρική καθοδήγηση. -
Πόνοι σε οστά και μύες
Υπάρχει συσχέτιση μεταξύ πόνων στους μύες ή τις αρθρώσεις και χαμηλής βιταμίνης D, κυρίως γιατί παρεμποδίζεται η σωστή απορρόφηση ασβεστίου. -
Τριχόπτωση
Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D μπορεί να επηρεάσει τον κύκλο ζωής του θύλακα της τρίχας, προκαλώντας αραίωση ή ακόμα και αλωπεκία (ολική απώλεια τριχών και τριχοφυΐας στο σώμα). -
Συχνές λοιμώξεις ή κρυολογήματα
Αν αρρωσταίνεις συχνά, ίσως το ανοσοποιητικό σου χρειάζεται ενίσχυση, και η βιταμίνη D είναι καθοριστική για την καλή λειτουργία του. -
Κακή διάθεση, κατάθλιψη ή άγχος
Αν και η σύνδεση με την κατάθλιψη δεν είναι απόλυτη, η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να επιδεινώσει συμπτώματα όπως εξάντληση, πνευματική κόπωση και εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (SAD).
Τροφές και συμπληρώματα που βοηθούν
Ο ήλιος βοηθά το σώμα να συνθέσει βιταμίνη D3 (χοληκαλσιφερόλη), ενώ η διατροφή παρέχει βιταμίνη D2 (εργοκαλσιφερόλη). Οι καλύτερες πηγές είναι:
-
μουρουνέλαιο και άλλα ιχθυέλαια
-
λιπαρά ψάρια (σολομός, τόνος, ξιφίας, πέστροφα, σκουμπρί, ρέγγα, χέλι)
-
κρόκος αυγού
-
πλήρες γάλα και βούτυρο
-
μανιτάρια πορτσίνι
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να προτείνει συμπληρώματα σε μορφή χαπιών ή σταγόνων. Όμως πρόσεχε, η υπερβολική δόση βιταμίνης D μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες, ειδικά στην καρδιά και στα νεφρά.
