«Να, εδώ το έχω»
Ο ψυχολογικός όρος αυτής της εμπειρίας είναι η κατάσταση «το έχω στην άκρη της γλώσσας». Για πρώτη φορά αυτή η κατάσταση μελετήθηκε από πειραματικούς ψυχολόγους στη δεκαετία του 1960, οι οποίοι απέδειξαν ότι οι άνθρωποι, που το βίωναν αυτό, μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα γράμματα, τους ήχους και τις έννοιες που σχετίζονταν με τη λέξη που έψαχναν, ακόμα και όταν δεν μπορούσαν να βρουν τη λέξη.
Όταν ξεχάσεις μια λέξη, δεν έχει εξαφανιστεί από τη μνήμη. Είναι ακόμα εκεί, αλλά τη στιγμή της ομιλίας, κάτι αποτρέπει την πλήρη ανάκτηση της.
Διάβασε και αυτό: 4 τρόποι να βελτιώσεις τη μνήμη σου
Τι θα εμπόδιζε την ανάκτηση μιας λέξης; Μια λέξη μπορεί να θεωρηθεί ως μια συλλογή χαρακτηριστικών: έχει ένα νόημα και συναφείς σημασίες και εικόνες. Έχει μια μορφή, η οποία περιλαμβάνει την προφορά της, μια γραπτή παρουσίαση και μερικές συλλαβές.
Επίσης αφήνει ίχνη σε νευρικές συνδέσεις για το πόσο συχνά ή πρόσφατα χρησιμοποιήθηκε.
Η ανάκτηση μιας λέξης μπορεί να διαταραχθεί από ένα πρόβλημα στην ενεργοποίηση ή μόνο από μερικά από αυτά τα χαρακτηριστικά. Το στρες, η κόπωση και η απόσπαση της προσοχής μπορούν να οδηγήσουν σε ανεπαρκή ενεργοποίηση για την ανάκτηση της λέξης από τη μνήμη.
Επίσης, σοβαρότερα προβλήματα που βλάπτουν ή επιβραδύνουν τις απαραίτητες νευρικές συνδέσεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν προβλήματα στην ανάκτηση λέξεων. Η αδυναμία εύρεσης λέξεων μπορεί να υποδηλώνει εγκεφαλική βλάβη ή λοίμωξη, εγκεφαλικά επεισόδια και εκφυλιστικές ασθένειες όπως το Αλτσχάιμερ.
Εντούτοις, σε αυτές τις περιπτώσεις, η ξεχασμένη λέξη είναι μόνο ΕΝΑ από τα πολλά άλλα συμπτώματα. Το να ξεχνάς περιστασιακά μια λέξη, είναι ένα εντελώς φυσιολογικό κομμάτι στη ζωή.
Το να ξεχνάς μια λέξη μπορεί να σου φαίνεται απογοητευτικό εκείνη τη στιγμή, αλλά τις περισσότερες φορές η κατάσταση επιλύεται γρήγορα. Η λέξη επανέρχεται και συνεχίζεις. Μια μελέτη του Burke et al (1991) διαπίστωσε ότι η κατάσταση «Το έχω στην άκρη της γλώσσας», θεραπεύεται αυθόρμητα χωρίς πολύ κόπο.
Στην πραγματικότητα, οι νέοι άνθρωποι φαίνονταν πιο αναστατωμένοι από αυτή την κατάσταση, προσπαθώντας με πολλαπλές ενεργές στρατηγικές να αναγκαστούν να θυμηθούν αυτό που θέλουν να πουν, ενώ οι ηλικιωμένοι, παθητικά, περίμεναν τη λέξη να επιστρέψει.
Είναι βέβαιο ότι αν ξεχνάς λέξεις, μπορείς να χαλαρώσεις και να πιστέψεις ότι η λέξη θα προκύψει τελικά.
Αλλά αυτή η κατάσταση προκαλεί στους ηλικιωμένους ένα ιδιαίτερο είδος δυσφορίας, επειδή ανησυχούν περισσότερο για την υγεία της μνήμης τους.
Ενώ είναι αλήθεια ότι κάποιες λειτουργίες μνήμης μειώνονται με την ηλικία, η κατάσταση «Το έχω στην άκρη της γλώσσας», είναι ανεξάρτητη από αυτή την πτωτική πορεία.
Με άλλα λόγια, αν δυσκολεύεσαι να θυμηθείς μια λέξη, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει γενικότερο πρόβλημα μνήμης. Χαλάρωσε
