Μια επανάσταση άνω κάτω

30.06.2009
Δύο μικρά κομμάτια ύφασμα αποδείχθηκε πως μπορούν να συνθέσουν κάτι περισσότερο από ένα ρούχο... να γίνουν το σύμβολο μιας εποχής, να συνδράμουν στη γυναικεία χειραφέτηση και να ανυψώσουν την αντρική λίμπιντο.

Και όμως, το να αποχωριστεί το σουτιέν από το σλιπ σε έναν δημόσιο χώρο όπως η παραλία και να αποκαλυφθεί η κοιλίτσα έχει σημασία. Σύμφωνα με τον Γάλλο ιστορικό μόδας Ολιβιέ Σάιλαρντ, αυτή βρίσκεται στο γεγονός ότι «η χειραφέτηση του μαγιό πάντα συνδεόταν με τη χειραφέτηση της γυναίκας». Μεγάλα λόγια για μικρά ρούχα, ένας ωραίος mix ’n’ match συνδυασμός.

Μεταξύ μας, πάντως, σήμερα το μαγιό -και ειδικά το μπικίνι- συνδέεται περισσότερο με το μάτι, όχι τόσο αυτό της επιθυμίας αλλά, κυρίως, αυτό της τελειομανίας που ψάχνει να βρει κάποιο κουσούρι στην αποτρίχωση ή στον τρόπο που απλώθηκε το self-tan σπρέι πάνω στο σώμα. Το γεγονός πρέπει πιθανότατα να αποδοθεί στη διάδοση των παπαράτζι φωτογραφιών διάσημων γυναικών στην παραλία και στη μανία κάθε κοινού θνητού να επεξεργάζεται τα σώματα των σελέμπριτι. Οι καιροί αλλάζουν και αυτό ακριβώς το γεγονός μάς οδήγησε στο μπικίνι.

Πώς άρχισαν όλα
Το χόλιγουντ πάντα έχει έναν τρόπο να διαστρεβλώνει την ιστορία. Ενώ, λοιπόν, η Ράκελ Γουέλτς καθιερώθηκε ως σύμβολο του σεξ με ένα περίτεχνο μπικίνι από τομάρι προϊστορικού ζώου στην ταινία «One million years B.C.», στην πραγματικότητα το ντε-πιες, που μας απασχολεί, πρωτοέκανε την εμφάνισή του στη χαλκολιθική περίοδο, δηλαδή το 4.000 π.Χ. Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι συνέχισαν την παράδοση με δύο κομμάτια εσωρούχων, το μαστόδετον (σουτιέν) και το περίζωμα (σλιπάκι ?και, μάλιστα, αυτά που ανεβαίνουν ψηλά στους γοφούς).

Επειδή, όμως, οι Ρωμαίοι πάντα έπαιρναν τις ιδέες τις καλές από τους Ελληνες, αλλά ήξεραν πώς να τις προωθούν, ιδού τα «Κορίτσια με μπικίνι». Πρόκειται για ένα περίφημο ψηφιδωτό από τη Villa Romana del Casale στη Σικελία, το οποίο απεικονίζει κορίτσια να ασκούνται με μπάλες, βαράκια κ.λπ. καθώς και (εντελώς προφητικά) να αποδέχονται ένα στέμμα και ένα σκήπτρο, όπως ακριβώς στα σύγχρονα καλλιστεία, φορώντας μπικίνι. Με το ίδιο αποκαλυπτικό ένδυμα απεικονιζόταν η θεά Αφροδίτη σε πολλά αγάλματα της ρωμαϊκής περιόδου που έχουν ανακαλυφθεί στην Πομπηία και όχι μόνο, ενώ ένα στρινγκ έχει ανακαλυφθεί ανέπαφο από το άγγιγμα των αιώνων που έχουν μεσολαβήσει από την εποχή της ρωμαϊκής κατοχής στη Βρετανία. Ολα αυτά θα ξεχνιούνταν, αφού διάφοροι τύποι όπως οι ιεροεξεταστές ή οι πουριτανοί ήταν σαφέστατα κατά της διασκέδασης σε οποιαδήποτε μορφή. Μέχρι την επίσημη εμφάνισή του στη σύγχρονη εποχή και με τη μορφή που σήμερα το φοράμε, το μπικίνι βοηθήθηκε από επινοήσεις όπως το λαστέξ, το νάιλον, αλλά και οι Ολυμπιακοί Αγώνες, στο πλαίσιο των οποίων οι εξελίξεις στα υλικά και οι πιο άνετες, άρα πιο αποκαλυπτικές, γραμμές έγιναν σπορ από μόνες τους.

Η παράλληλη εξέλιξη της σόουμπιζ βοήθησε κι αυτή. Οι καλλιτέχνιδες του μπουρλέσκ και του βοντβίλ φορούσαν ήδη ντε-πιες από τη δεκαετία του ‘20, ενώ η Τζοσεφίν Μπέικερ έγραφε ιστορία στη σκηνή των «Folies Bergere» το ‘27 με ένα κοστούμι-προπομπό του μπικίνι, του οποίου το σλιπ αποτελούνταν από μπανάνες -προφανώς συνθετικές. Λίγα χρόνια αργότερα, στις ΗΠΑ, τα pin-up girls με τις ακάλυπτες κοιλίτσες έβαλαν επίσης το χεράκι τους για την απόβαση με κάτι αποκαλυπτικό στην παραλία. Στο θετικό κλίμα προστέθηκαν οι εμφανίσεις με παραλιακά ντε-πιες από σταρ όπως η Αβα Γκάρντνερ, η Ρίτα Χέιγουορθ και η Λάνα Τάρνερ. Ωστόσο η επανάσταση θα ερχόταν και πάλι από την Ευρώπη.

Vive la difference!
Οπως το φιλί με γλώσσα, έτσι και το μπικίνι εμφανίστηκε στον σύγχρονο κόσμο ως γαλλική εφεύρεση. Για πρώτη φορά, μάλιστα, το 1946, σε έναν μεταπολεμικό κόσμο που διψούσε για διασκέδαση. Εντούτοις οι απελευθερωτές Αμερικανοί δεν αποδείχθηκαν αρκετά απελευθερωμένοι. Η Μις Αμερική 1948 Μπέμπε Σοπ επέστρεψε από την Ευρώπη αγανακτισμένη και αποθαρρύνοντας κάθε συμπατριώτισσά της από το να φορέσει το προκλητικό ντε-πιες.

Αρχικά το κλίμα δεν ήταν καλύτερο στην Ευρώπη, αφού ο εφευρέτης του μπικίνι, ο Λουί Ρεάρ, δυσκολεύτηκε πάρα πολύ να βρει ένα μοντέλο πρόθυμο να επιδείξει το μαγιό που είχε επινοήσει. Τελικά, η εθελόντρια βρέθηκε στο... σώμα της Μισλέν Μπερναρντίνι, μιας 19χρονης χορεύτριας που εμφανιζόταν γυμνή στο Casino de Paris και προφανώς δεν θα κώλωνε μπροστά σε ένα ρούχο, όσο μικροσκοπικό κι αν ήταν. Στις 5 Ιουλίου 1946, στην πισίνα Molitor των Παρισίων, μια λαμπρή σελίδα γράφτηκε στην ιστορία του μαγιό, όταν η Μισλέν τόλμησε να εμφανιστεί στο κοινό με το πρώτο μπικίνι. Ηταν ασπρόμαυρο και τυπωμένο σαν εφημερίδα (α λα Γκαλιάνο) στηριζόταν με κορδονάκια και το σλιπ του ήταν στρινγκ!

Ο υπεύθυνος για όλα αυτά, ο Λουί Ρεάρ, ήταν μηχανικός αυτοκινήτων. Την εποχή, όμως, που δημιούργησε το μπικίνι διηύθυνε την μπουτίκ εσωρούχων της μητέρας του στο Παρίσι, η οποία βρισκόταν κοντά στα «Folies Bergere». Η έμπνευσή του να ονομάσει το μπικίνι από εκείνη την ατόλη στο νότιο Ειρηνικό, όπου το καλοκαίρι του 1946 οι Αμερικανοί δοκίμαζαν την ατομική βόμβα, ήταν όντως επιτυχής. Διότι οι αντιδράσεις προς την εφεύρεσή του αποδείχθηκαν ανάλογες σε μέγεθος και ισχύ.

Από τη μία, είχαμε την εξοργισμένη Μπέμπε Σοπ. Από την άλλη, η Μισλέν μετά το λανσάρισμα έλαβε 50.000 γράμματα από θαυμαστές της. Την ίδια εποχή ο επίσης Γάλλος σχεδιαστής μόδας Ζακ Εμ δοκίμαζε μια πιο fashion βερσιόν του μπικίνι, η οποία φορέθηκε πρώτη στην παραλία, οπότε μπορεί επίσης να θεωρηθεί συνυπεύθυνος.

Το πέρας του σκανδάλου
Μια εξέλιξη-σταθμός ήταν η εμφάνιση του Swimsuit Issue του περιοδικού Sports Illustrated το 1964, όταν το αχτύπητο τρίο «μοντέλο-μπικίνι-εξωτική παραλία» έκανε το ντε-πιες πιο προσιτό και απενοχοποιημένο. Το τεύχος με τις μεγαλύτερες πωλήσεις κυκλοφόρησε το 1989 και οφείλει την επιτυχία του σε φωτογραφίες του μοντέλου Κάθι Αϊρλαντ με λευκό μπικίνι πάνω σε σανίδα του σερφ - ιστορία έγραψε και η Μπιγιονσέ το 2007 με τον «ζουμερό» σωματότυπό της.

Σε διάφορες θρυλικές κινηματογραφικές σκηνές... το φιλί στο κύμα των Ντέμπορα Κερ και Μπαρτ Λάνκαστερ στο «From Here to Eternity» (1953) ή η κλασική έξοδος της Μπο Ντέρεκ από το νερό στο «10» (1979)? πρωταγωνιστεί το ολόσωμο μαγιό, το οποίο κάποιες φορές αποδεικνύεται πολύ πιο προκλητικό.

Το μπικίνι πρωταγωνίστησε ως η πέτρα του σκανδάλου: Το 1980 η Μπρουκ Σιλντς και το μπικίνι της προκάλεσαν δημόσια συζήτηση περί του «πόσο νέο μπορεί να είναι ένα κορίτσι που ποζάρει προκλητικά». Κάποια από τα σκάνδαλα εξέλιξαν την ίδια τη μορφή του μαγιό, όπως το μονοκίνι (μια άφιξη αναπόφευκτη στα late 60’s με το ξέφτισμα της σεξουαλικής επανάστασης) ή το τάνγκα, που έκανε θραύση στα early 90’s.

Σήμερα σκάνδαλο θεωρείται το «θράσος» της Τζένιφερ Λαβ Χιούιτ να εμφανίζεται με μαύρο μπικίνι και κυτταρίτιδα στη Χαβάη. Κάτι που μας θυμίζει ότι το θέμα δεν ήταν ποτέ το ρούχο, αλλά το σώμα από μέσα ?και στη συγκεκριμένη περίπτωση? και απ’ έξω.

Εποχές και πρόσωπα

Villa Romana del Casale
Το περίφημο ψηφιδωτό από τη βίλα στη Σικελία, το οποίο απεικονίζει κορίτσια με μπικίνι

Τζοσεφίν Μπέικερ
Στη σκηνή των «Folies Bergere» το ’27 με ένα κοστούμι-προπομπό του μπικίνι

Λουί Ρεάρ
Ο νονός και σχεδιαστής του πρώτου μπικίνι στη σύγχρονη εποχή αναλύει τα σχέδιά του σε δύο μοντέλα.

5 Ιουλίου 1946
Στην πισίνα Molitor των Παρισίων η Μισλέν Μπερναρντίνι τόλμησε να εμφανιστεί στο κοινό με το πρώτο μπικίνι.

Οι αναλογίες του μπικίνι
Το στυλ του ανά δεκαετία, για να ξέρετε τι φοράτε και τι κοιτάτε

1940: Σλιπ που θυμίζει σορτσάκι, τριγωνικά σουτιέν με φαρδιές τιράντες και ενίσχυση. Αλλά και τα πρώτα στράπλες «bandeau» σουτιέν.

1950: Το σλιπ επιτέλους λεπταίνει. Τα πρώτα εμπριμέ βλέπουν τον ήλιο στη Γαλλική Ριβιέρα.

1960: Σλιπ με space-chic ζώνη, τα πρώτα λευκά μπικίνι («Αποκάλυψη τώρα»), τα πρώτα μονοκίνι (προς το τέλος των 60’s).

1970: Χαμηλόμεσα σλιπ και έμφαση στα κουμπώματα: Η κυριαρχία των λεπτών κορδονιών και των κρίκων.

1980: Φλούο χρώματα, χρυσά μπικίνι, σλιπ με ψηλό «κόψιμο» που ανεβαίνουν πάνω από τους γοφούς.

1990: Η απενοχοποίηση του βραζιλιάνικου τάνγκα, ένα σύντομο comeback του σλιπ που θυμίζει σορτς.

Σκηνές που έγραψαν ιστορία

Μπριζίτ Μπαρντό
«Και ο Θεός έπλασε τη γυναίκα» (1956): Η Γαλλίδα Μισλέν Μπερναντίνι πρωτοπαρουσίασε το μπικίνι στο κοινό, αλλά μια άλλη Γαλλίδα το έκανε γυναικεία μόδα και αντρική φαντασίωση σε όλον τον κόσμο.

Ντέμι Μουρ
«Charlie’s angels: Full throttle» (2003): Πιο ακαταμάχητη από ποτέ και, φυσικά, η ζωντανή απόδειξη ότι μπροστά σε ένα απλό μαύρο μπικίνι τα πάντα ωχριούν.

Ούρσουλα Αντρες
Dr No (1962): Η Honey Ryder γίνεται ένα από τα πιο θρυλικά κορίτσια του Μποντ στη σκηνή που βγαίνει από το νερό στην Τζαμάικα. Το συγκεκριμένο μαγιό, δημιουργία ενός Τζαμαϊκανού ράφτη, πουλήθηκε σε δημοπρασία το 2001 έναντι 41.125 λιρών Αγγλίας.

Σάλμα Χάγιεκ
«From dusk till tawn» (‘96): Ως Santanico Pandemonium, η εμφάνισή της με μπορντό μπικίνι σε έναν αισθησιακό χορό σημαδεύει την πιο απότομη αλλαγή ταινίας στην ιστορία του σινεμά.

ΝΤΟΡΑ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ