Η ανατροφή των παιδιών είναι κεφαλαιώδες ζήτημα για τους γονείς διότι είναι πολυδιάστατο. Έχει να κάνει με τη διαπαιδαγώγηση, την καλλιέργεια ηθικών αξιών και χαρακτήρα, τη μόρφωση και τόσα άλλα πράγματα μέχρι το παιδί να ενηλικιωθεί και να λαμβάνει μόνο του αποφάσεις.
Οι ψυχολόγοι αλλά και οι σύμβουλοι γάμου συμφωνούν ότι ένας πετυχημένος γάμος βασίζεται στο ότι από πριν οι δύο σύντροφοι έχουν κοινή γραμμή σε δύο θέματα: τα οικονομικά και την ανατροφή των παιδιών τους.
Είναι άλλωστε συχνά αιτία διαζυγίου ειδικά όταν ο ένας γονιός παίζει διαρκώς τον ρόλο του «κακού» που επιβάλλει κανόνες και ο άλλος είναι ο «καλός» που τους χαλάει.
Οι παρακάτω είναι οι 6 συχνότεροι λόγοι που οι γονείς διαφωνούν μεταξύ τους και αφορά το μεγάλωμα των παιδιών τους.
1. Διαχείριση της χρήσης ψηφιακών συσκευών από τα παιδιά: Ο χρόνος μπροστά σε οθόνες έχει γίνει σημαντική πηγή συγκρούσεων μεταξύ γονέων. Ο ένας γονέας μπορεί να βλέπει την τεχνολογία ως εκπαιδευτική και απαραίτητη για το μέλλον, ενώ ο άλλος να ανησυχεί για την εθιστική χρήση και τις επιπτώσεις στην κοινωνική ανάπτυξη. Και οι δύο μπορεί να θέλουν το παιδί να απομακρύνεται από τις οθόνες χωρίς ξεσπάσματα, αλλά να διαφωνούν στον τρόπο.
2. Όρια σχετικά με την ώρα ύπνου: Οι γονείς συχνά διαφωνούν για την επιβολή της ώρας ύπνου, τις εξαιρέσεις τα Σαββατοκύριακα, τη διάρκεια της βραδινής ρουτίνας και την αντιμετώπιση της αντίστασης ή των νυχτερινών ξυπνημάτων.
3. Διατροφή και διατροφικές ανησυχίες: Οι επιλογές φαγητού προκαλούν συχνά διαφωνίες. Ο ένας γονέας μπορεί να επιτρέπει περιστασιακά γλυκά, ενώ ο άλλος να τηρεί αυστηρότερες διατροφικές αρχές. Οι διαφωνίες γύρω από το φαγητό είναι έντονες επειδή συνδέονται με βαθιές αξίες όπως η υγεία, οι πολιτισμικές παραδόσεις και οι παιδικές αναμνήσεις. Οι γονείς μπορεί να διαφωνούν για το αν πρέπει να δοκιμάζει το παιδί καινούργια φαγητά, πώς να αντιμετωπίζουν τη διατροφική επιλεκτικότητα, τη χρήση του φαγητού ως επιβράβευση, τη διατροφική ισορροπία σε κοινωνικές εκδηλώσεις και την κατανάλωση ζάχαρης.
4. Σχολικές επιδόσεις: Οι διαφορετικοί ορισμοί της επιτυχίας μπορεί να οδηγήσουν σε διαφωνίες σχετικά με τη βοήθεια στα μαθήματα, την πίεση για επιδόσεις και την ισορροπία μεταξύ επιτυχίας και απόλαυσης. Αυτές οι διαφορές συχνά αντικατοπτρίζουν τις πολιτισμικές καταβολές και τις προσωπικές σχολικές εμπειρίες των γονέων.
5. Τρόποι πειθαρχίας: Οι διαφωνίες για την πειθαρχία αγγίζουν βαθιές αξίες και προκαλούν έντονα συναισθήματα. Συχνά προκύπτουν διαμάχες για τη σωματική τιμωρία, την αντιμετώπιση των εκρήξεων θυμού, το πότε να επιβάλλονται συνέπειες και πότε να επιδεικνύεται επιείκεια, καθώς και για τη χρήση ανταμοιβών και κινήτρων. Όταν οι γονείς διαφωνούν σε θέματα πειθαρχίας, τα παιδιά συχνά εκμεταλλεύονται τη διαφωνία, υπονομεύοντας την αυθεντία και προκαλώντας σύγχυση στα όρια.
6. Αντικρουόμενα στυλ ανατροφής: Τα στυλ ανατροφής αντικατοπτρίζουν τις βασικές μας πεποιθήσεις για το μεγάλωμα των παιδιών και οι διαφωνίες μπορούν να μετατρέψουν τις καθημερινές αποφάσεις σε συγκρούσεις. Σύμφωνα με τη Diana Baumrind, τα τέσσερα βασικά στυλ ανατροφής είναι: δημοκρατικό (authoritative), αυταρχικό (authoritarian), επιτρεπτικό (permissive) και αδιάφορο (uninvolved). Όταν οι γονείς εφαρμόζουν διαφορετικά στυλ, είναι συχνές οι συγκρούσεις – παρόλο που αυτές οι τέσσερις κατηγορίες δεν είναι οι μόνες διαθέσιμες επιλογές, παραμένουν οι πιο γνωστές.
Πώς να επιλύετε διαφωνίες στην ανατροφή των παιδιών
Ο στόχος σας δεν είναι να λύσετε κάθε διαφωνία που είναι θεμιτό να υπάρχει αλλά να συζητάτε αντί να καβγαδίζετε. Να έχετε κατά νου ότι ακόμα και οι πιο συμβατοί γονείς διαφωνούν μερικές φορές. Εάν όμως χρησιμοποιείτε τη διαφωνία που έχετε για την ανατροφή των παιδιών για να βγουν στο φανερό τα προβλήματα που έχετε ως ζευγάρι αυτό είναι ένα σοβαρό θέμα που πρέπει να ρίξετε στο τραπέζι την στιγμή που δημιουργείται για το καλό των παιδιών αλλά και το δικό σας. Κυρίως όμως, μην αφήνετε τρίτους (γονείς, πεθερικά) να εισέρχονται στις διαφωνίες που έχετε ως σύντροφοι για τα παιδιά σας καθότι ακόμα και με καλή πρόθεση μόνο μπελάδες μπορεί να δημιουργήσουν.
Στρατηγική 1: Διαχειριστείτε τις συγκρούσεις την στιγμή που συμβαίνουν.
Όταν ο/η σύντροφός σας επιβάλλει πειθαρχία με τρόπο που σας ανησυχεί, δοκιμάστε:
• Βοηθήστε όλους να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους: Πλησιάστε, ίσως βάζοντας το χέρι σας στον ώμο του/της συντρόφου σας για να βοηθήσετε στην εκτόνωση.
• Επικυρώστε τα συναισθήματα όλων: "Ακούγεται σαν να έχεις εκνευριστεί που δεν μαζεύτηκαν τα παιχνίδια" (στον/στη σύντροφο) και "Φαίνεται πως δεν ήσουν έτοιμος/η να σταματήσεις το παιχνίδι" (στο παιδί).
• Προσφέρετε μια απλή λύση: "Τι θα έλεγες να βάλουμε ένα χρονόμετρο για πέντε λεπτά για να τελειώσεις το παιχνίδι και μετά να μαζέψουμε μαζί;"
Στρατηγική 2: Εστιάστε στα συναισθήματα και τις ανάγκες, όχι στην κριτική.
Αντί για "Νιώθω ότι δεν παίρνεις σοβαρά τη γονεϊκότητα", δοκιμάστε "Όταν διαφωνούμε για την πειθαρχία, νιώθω ανησυχία επειδή χρειάζομαι συνέπεια στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε δύσκολες συμπεριφορές."
Στρατηγική 3: Χρησιμοποιήστε τη «σκάλα επικύρωσης».
Εξασκηθείτε σε διαφορετικά επίπεδα επικύρωσης:
• Να είστε παρόντες με πλήρη προσοχή.
• Αντικατοπτρίστε με ακρίβεια όσα ακούσατε.
• Δώστε πλαίσιο ή ισοτιμία στην εμπειρία τους.
• Κάντε μια υπόθεση για το πώς νιώθουν.
• Εκφράστε ειλικρινή ενσυναίσθηση.
• Δράστε για να τους στηρίξετε την επόμενη φορά.
Στρατηγική 4: Ακούστε για να καταλάβετε, όχι για να απαντήσετε.
Δώστε πλήρη προσοχή, επαναλάβετε τι ακούσατε και επικυρώστε την οπτική του/της συντρόφου σας, ακόμα κι αν διαφωνείτε.
Στρατηγική 5: Κάντε διαλείμματα όταν χρειάζεται.
Αν κάποιος από τους δύο φορτιστεί συναισθηματικά, κάντε ένα διάλειμμα 20 λεπτών πριν συνεχίσετε τη συζήτηση.
Στρατηγική 6: Δημιουργήστε μια κουλτούρα εκτίμησης.
Εκφράζετε τακτικά την εκτίμησή σας για όσα κάνει καλά ο/η σύντροφός σας στην ανατροφή και σε άλλους τομείς. Αυτό ενισχύει την καλή θέληση και μειώνει την περιφρόνηση.
Στρατηγική 7: Χτίστε ένα υποστηρικτικό δίκτυο.
Βιβλία γονεϊκότητας, σεμινάρια, οικογενειακή θεραπεία ή μια κοινότητα εμπιστοσύνης με άλλους γονείς μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη προοπτική όταν οι διαφωνίες γίνονται επίμονες.
Στρατηγική 8: Θυμηθείτε ότι είστε στην ίδια ομάδα.
Παρά τις διαφορές, θυμηθείτε ότι και οι δύο θέλετε το καλύτερο για τα παιδιά σας. Αντιμετωπίστε τις διαφωνίες ως σύμμαχοι με διαφορετικές οπτικές, όχι ως αντίπαλοι.
