Όταν μιλάμε για αγάπη, οι περισσότεροι σκεφτόμαστε εκείνες τις τρεις μικρές λέξεις: «Σ’ αγαπώ». Είναι απλές, αλλά γεμάτες νόημα, μια φράση που συμβολίζει την τρυφερότητα και τη σύνδεση σε κάθε ουσιαστική σχέση. Όμως, τι συμβαίνει όταν δεν ακούγονται ποτέ; Μπορεί αυτό να μας επηρεάσει βαθιά και να μας οδηγήσει σε ανασφαλείς δεσμούς ως ενήλικες;
Σύμφωνα με την κλινική ψυχολόγο Dr. Quimby, το να εκφράζουμε το «σ’ αγαπώ» μπορεί να ενισχύσει τις σχέσεις μας. «Βοηθά στο να δημιουργηθεί ένας ασφαλής δεσμός που λειτουργεί ως πρότυπο για τις μελλοντικές σχέσεις», αναφέρει. Για τα παιδιά, το να ακούν λόγια αγάπης είναι ουσιαστικό για την συναισθηματική τους ανάπτυξη. «Αυξάνει την αυτοπεποίθηση και την ψυχική ανθεκτικότητα», προσθέτει. Όταν όμως τα παιδιά δεν ακούν ποτέ το «σ’ αγαπώ» από τους γονείς τους, η επίδραση μπορεί να είναι πιο ισχυρή απ’ ό,τι φανταζόμαστε.
Η ανατροφή σε ένα σπίτι όπου τα συναισθήματα δεν εκφράζονται ανοιχτά μπορεί να δημιουργήσει συγκεκριμένα μοτίβα συμπεριφοράς στην ενήλικη ζωή. Ψυχολόγοι επισημαίνουν πως η απουσία αυτής της βασικής έκφρασης αγάπης στην παιδική ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική αποσύνδεση, δυσκολίες στις σχέσεις και χαρακτηριστικά άγχοδης προσκόλλησης.
Η Dr. Quimby εξηγεί: «Αν δεν σου είπαν ποτέ "σ’ αγαπώ" όταν ήσουν παιδί, είναι πιθανό να μην νιώθεις άνετα να εκφράζεις έτσι τα συναισθήματά σου ως ενήλικας.»
Ζητήματα εμπιστοσύνης και χαμηλή αυτοεκτίμηση
Όταν ένα παιδί δεν ακούει «σ’ αγαπώ», μπορεί να αρχίσει να αμφισβητεί την αξία του. Η Dr. MacBride εξηγεί ότι πολλά παιδιά νιώθουν ανεπαρκή και ρωτούν τον εαυτό τους: «Τι δεν πάει καλά με μένα;» Αυτή η εσωτερική φωνή τα ακολουθεί στην ενήλικη ζωή και επηρεάζει την αυτοπεποίθηση και τις προσωπικές φιλοδοξίες.
Παράλληλα, δημιουργείται δυσκολία στο να εμπιστευτείς τους άλλους ή να εκφράσεις τα συναισθήματά σου. «Όταν δεν ακούς ότι σε αγαπούν, δυσκολεύεσαι να πιστέψεις όταν το λένε άλλοι ή να το νιώσεις αληθινό», εξηγεί η Dr. MacBride.
Ανάγκη για εξωτερική επιβεβαίωση
Η απουσία της λεκτικής επιβεβαίωσης από τους γονείς συχνά οδηγεί σε μια συνεχή ανάγκη για αποδοχή και αναγνώριση από τους άλλους. Η Dr. Brandy Smith εξηγεί ότι αυτό εκδηλώνεται ως υπερβολική ανάγκη για επιβεβαίωση, αμφισβήτηση της προσωπικής αξίας και αγωνία για το αν οι άλλοι μάς εκτιμούν
Φόβος μοναξιάς και απόρριψης
Όταν δεν ξέρεις ξεκάθαρα πώς ένιωθαν οι γονείς σου, δημιουργείται μέσα σου ένας μόνιμος φόβος απόρριψης. Η Dr. McGeehan λέει: «Αν δεν είμαστε σίγουροι ότι μας αγάπησαν, δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι θα μας αγαπήσει οποιοσδήποτε άλλος.»
Αυτή η αμφιβολία οδηγεί σε άγχος και, μερικές φορές, κατάθλιψη. Η Dr. Smith εξηγεί ότι η συναισθηματική αβεβαιότητα και η αίσθηση ότι δεν σε εκτιμούν μπορεί να δημιουργήσει μόνιμα συναισθήματα μοναξιάς και ανασφάλειας.
Δυσκολία στα όρια και συναισθηματική ρύθμιση
Όταν η αυτοεκτίμηση είναι ασταθής, γίνεται πολύ δύσκολο να θέσεις προσωπικά όρια. Η Dr. Geehan τονίζει ότι όσοι δεν άκουσαν ποτέ «σ’ αγαπώ» συχνά δυσκολεύονται να διεκδικήσουν τον χώρο τους και καταφεύγουν στην υπερπροσπάθεια να ευχαριστήσουν τους άλλους, μήπως και λάβουν την αγάπη που δεν ένιωσαν.
Η Dr. Smith προσθέτει ότι η συμπεριφορά «αν είμαι αρκετά καλός, θα με αγαπήσουν» ξεκινά από τα πρώτα χρόνια της ζωής και γίνεται συνήθεια.
Επιπλέον, όσοι μεγάλωσαν σε συναισθηματικά ψυχρό περιβάλλον, δυσκολεύονται να διαχειριστούν τα ίδια τους τα συναισθήματα. Η Dr. MacBride λέει ότι η ικανότητα να ρυθμίζουμε τον εαυτό μας συναισθηματικά χτίζεται μέσα από σχέσεις αγάπης. Όταν αυτό λείπει, τα ξεσπάσματα ή οι εσωτερικές εντάσεις γίνονται πιο συχνά.
Κατανόηση του αγχοδης δεσμού = Πρώτο βήμα για θεραπεία
Το να καταλάβεις πώς οι εμπειρίες της παιδικής σου ηλικίας έχουν διαμορφώσει τις σχέσεις σου σήμερα, είναι το πρώτο βήμα προς την αλλαγή. Μπορείς να ξεμάθεις πρότυπα που δεν σου κάνουν καλό και να χτίσεις σχέσεις βασισμένες στην ασφάλεια, την ειλικρίνεια και την αυθεντική σύνδεση.
Ακόμα κι αν δεν άκουσες ποτέ «σ’ αγαπώ» μεγαλώνοντας, μπορείς να το πεις πρώτα στον εαυτό σου σήμερα. Από εκεί ξεκινάνε όλα.
