Φοβού τους . . . μαθητές και δώρα φέροντες

30.04.2001
Το έργο Αγαπητή Ελένα της Λουντμίλα Ραζουμόβσκαγια θα μπορούσε να είναι το κινηματογραφικό σενάριο ενός Ρώσου Κουέντιν Ταραντίνο. Δεκαετία του 80 και η Σοβιετική Ένωση βρίσκεται στο κατώφλι μιας αλλαγής που θα επηρεάσει όλο τον πλανήτη. Σ' αυτήν την μπερδεμένη και ασταθή περίοδο, τρεις μαθητές και μία μαθήτρια επισκέπτονται την καθηγήτριά τους.
Το έργο Αγαπητή Ελένα της Λουντμίλα Ραζουμόβσκαγια θα μπορούσε να είναι το κινηματογραφικό σενάριο ενός Ρώσου Κουέντιν Ταραντίνο. Δεκαετία του 80 και η Σοβιετική Ένωση βρίσκεται στο κατώφλι μιας αλλαγής που θα επηρεάσει όλο τον πλανήτη. Σ' αυτήν την μπερδεμένη και ασταθή περίοδο τρεις μαθητές και μία μαθήτρια επισκέπτονται την καθηγήτριά τους, Ελένα Σεργκέγιεβνα, με αφορμή τα γενέθλιά της. Της προσφέρουν δώρα, της μιλούν ευγενικά, χορεύουν μαζί της, τρώνε τα λιγοστά γλυκά που έχει να τους προσφέρει, στρογγυλοκάθονται στον τριμμένο καναπέ της και μιλούν περί ανέμων και υδάτων. Σιγά-σιγά όμως οι αθώοι έφηβοι αρχίζουν να αλλάζουν διαθέσεις. Η κουβέντα περιστρέφεται γύρω από τις εξετάσεις και την επιθυμία τους να εισαχθούν στο Πανεπιστήμιο. Η Ελένα Σεργκέγιεβνα είναι το πρόσωπο που κρατάει στα χέρια του το κλειδί του ντουλαπιού, όπου βρίσκονται τα γραπτά τους, άρα και το κλειδί της επιτυχίας τους.

Οι τέσσερις νέοι δε θα αργήσουν να δείξουν τους σκοπούς τους: Θέλουν το κλειδί! Τελεία και παύλα. Στην αρχή επιχειρούν να τη δωροδοκήσουν. Ματαίως. Η σοβιετική της ηθική δεν επιτρέπει τέτοιες παρατυπίες. Μετά θα προσπαθήσουν να τη φοβίσουν. Κλειδώνουν την πόρτα και την κρατούν όμηρο. Αλλά ούτε κι ο φόβος είναι ικανός να σπάσει την αμέμπτου ηθικής γεροντοκόρη. Τότε όμως, οι μαθητές θα θυμώσουν. Την ψάχνουν, ψάχνουν το σπίτι της, αναποδογυρίζουν τα συρτάρια της, πετάνε τα πράγματά της, αλλά αποτέλεσμα ουδέν. Η Ελένα Σεργκέγιεβνα δεν υποκύπτει εύκολα. Γιατί αν υποκύψει, όλος ο κόσμος της θα καταρρεύσει. Αλλά ούτε και οι μαθητές σκοπεύουν να υποχωρήσουν, γιατί τους πνίγει το δίκιο, τους πνίγει η επιθυμία για ένα καλύτερο αύριο, για μια ζωή καλύτερη από αυτή της Ελένα Σεργκέγιεβνα. Και οι πέντε λοιπόν είναι όμηροι της ζωής τους. Το πολυπόθητο κλειδί είναι η αφορμή για να φθάσουν τα πράγματα στα άκρα. Αλλά καλύτερα να μην αποκαλύψουμε περαιτέρω πληροφορίες για την πλοκή του έργου. Προσθέτουμε απλώς ότι η κατάσταση θα ξεφύγει από τα χέρια των πρωταγωνιστών και όλα θα ανατραπούν. Η βίαιη επίθεσή τους θα γυρίσει στην ουσία εναντίον τους. Οι μεταξύ τους σχέσεις θα διαταραχθούν και η Ελένα Σεργκέγιεβνα θα χάσει τη γη κάτω από τα πόδια της.

Η σκηνοθέτις Ελένη Σκόττη, διδάσκει στο Εργαστήρι την τεχνική της υποκριτικής που βασίζεται στον αυτοσχεδιασμό. Όπως λέει η ίδια "πάνω και από το αποτέλεσμα βρίσκεται η διαδικασία συνεχούς εμβάθυνσης και πειραματισμού στους χαρακτήρες. Θέλουμε ο θεατής να ζήσει το θεατρικό έργο παρακολουθώντας τους ηθοποιούς να δρουν με βάση τα θέλω του χαρακτήρα τους". Στην παράσταση διακρίνονται οι ερμηνείες της Αριέττας Μουτούση και της Βικτώριας Χαραλαμπίδου. Η Χαραλαμπίδου μάλιστα, γεννημένη στο Λένινγκραντ, ήταν αυτή που πρότεινε το έργο στην Ομάδα και στάθηκε πολύτιμος πληροφοριοδότης των σοβιετικών συνηθειών. Επιπλέον υπογράφει και τη "ζωντανή" μετάφραση μαζί με την Ειρήνη Χαραλαμπίδου. Οι Ζαχαρίας Κεφαλογιάννης και Γιάννης Δρίτσας, αν και αρκετά ασαφείς, έχουν δουλέψει ως προς το συναισθηματικό υπόβαθρο των ρόλων τους. Αρκετά επιφανειακός ο Αλέξανδρος Σταύρου στον απαιτητικό ρόλο του αρχηγού της παρέας. Ζεστό το σκηνικό του Γιώργου Χατζηνικολάου, με μια ευχάριστη έκπληξη στο τέλος της παράστασης.