Με τα δόντια συμβαίνει κάτι παράξενο. Μπορεί να κάνουμε τα πάντα για να προλάβουμε ή να διορθώσουμε τα σημάδια του χρόνου στο δέρμα μας και να μη μας περνά από το μυαλό ότι μια παραμελημένη οδοντοστοιχία κάνει το πρόσωπό μας να δείχνει ορατά πιο γερασμένο... Αλλά και σε νεότερες ηλικίες ένα χαμόγελο με γκριζωπές, κίτρινες ή καφέ αντιαισθητικές κηλίδες προσθέτει αυτόματα χρόνια στην εμφάνισή μας. Οι καιροί όμως αλλάζουν. Τα τελευταία χρόνια η αισθητική οδοντιατρική, με σύμμαχο την προηγμένη τεχνολογία, γνωρίζει άνθηση, καθώς ολοένα και περισσότεροι καταφεύγουν στον οδοντίατρο επιθυμώντας ένα λευκό, αστραφτερό χαμόγελο. Ας δούμε λοιπόν ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν τους «λεκέδες» στα δόντια και τι θα πρέπει να γνωρίζουμε για τη λεύκανση των δοντιών και τις τεχνικές που υπόσχονται να μας χαρίσουν το περίφημο... Hollywood smile!

Κηλίδες στα δόντια; Βρες τον ένοχο

ΕΝΔΟΓΕΝΗΣ ΧΡΩΣΗ

Σύμφωνα με τους οδοντιάτρους, κηλίδες των δοντιών που οφείλονται σε ενδογενείς παράγοντες δεν είναι εύκολο πάντα να αντιμετωπιστούν με τεχνικές λεύκανσης. Οι κυριότεροι παράγοντες ενδογενούς χρώσης είναι δύο:

• Η υπερφθορίωση: Στο διάστημα που σχηματίζονται το σμάλτο και η οδοντίνη στα μόνιμα δόντια των παιδιών, εάν το πόσιμο νερό περιέχει φθόριο σε υψηλές συγκεντρώσεις, τότε αυτό απορροφάται από τα δόντια και δημιουργεί λευκές, ή, σπανιότερα, καφέ κηλίδες που είναι αρκετά δύσκολο να απομακρυνθούν με τη λεύκανση.
• Η τετρακυλίνη: Μια από τις πιο γνωστές αντιβιοτικές ουσίες –χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση δερματικών παθήσεων, π.χ. για την ακμή– ευθύνεται για τον αποχρωματισμό των δοντιών. Εάν ληφθεί από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή από ένα παιδί στη φάση ανάπτυξης των δοντιών ενδέχεται να προκαλέσει κηλίδες στο εσωτερικό του δοντιού, οι οποίες αποδεικνύονται ιδιαίτερα ανθεκτικές στη λεύκανση.

ΕΞΩΓΕΝΗΣ ΧΡΩΣΗ

Όταν οι κηλίδες στα δόντια οφείλονται στη διατροφή και στις συνήθειές μας μπορούν με λίγη καλή προσπάθεια να προληφθούν, ακόμα όμως κι αν το... κακό έχει γίνει, η αισθητική οδοντιατρική και οι τεχνικές λεύκανσης μπορούν να κάνουν το θαύμα τους… Τι μας «λεκιάζει» όμως το χαμόγελο;

• Οι διατροφικές συνήθειες: Σκέψου τι θα μπορούσε να λεκιάσει ένα λευκό t-shirt και έχεις αυτόματα τη λίστα με τις τροφές που προκαλούν τη χρώση των δοντιών. Όσο πιο συχνή κατανάλωση κάνουμε σε σκουρόχρωμα φρούτα και λαχανικά, ροφήματα όπως το τσάι και ο καφές ή ποτά όπως το κόκκινο κρασί, χωρίς να βουρτσίζουμε τα δόντια αμέσως μετά, τόσο πιθανότερο είναι να εναποτεθούν χρωστικές στην επιφάνειά τους και να τα «βάψουν». Το ίδιο μπορεί να συμβεί και από τα εσπεριδοειδή και γενικά όξινες τροφές που διαβρώνουν την αδαμαντίνη του δοντιού.
• Το τσιγάρο: Οι φανατικοί καπνιστές το γνωρίζουν. Η συσσωρευμένη πίσσα και η νικοτίνη του τσιγάρου σχηματίζουν ένα φιλμ στην επιφάνεια των δοντιών το οποίο τα θαμπώνει και τα κιτρινίζει.
• Η κακή στοματική υγιεινή: Τα βακτηρίδια που αποικίζουν στη στοματική κοιλότητα, όταν δεν γίνεται σωστό και συστηματικό βούρτσισμα, συσσωρεύονται και γίνονται η αιτία εμφάνισης τερηδόνας ή παθήσεων των ούλων αλλά και της χρώσης των δοντιών. Προσοχή όμως, πρόβλημα αλλοίωσης του χρώματος των δοντιών μπορεί να προκαλέσει και η καθημερινή χρήση αντιμικροβιακών στοματικών διαλυμάτων που περιέχουν χλωρεξιδίνη.
• Τα σφραγίσματα: Το οδοντικό αμάλγαμα, το κράμα υδραργύρου και αργύρου που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα στο σφράγισμα των δοντιών συχνά διαβρώνει το δόντι και σκουραίνει το χρώμα του.

ΗΛΙΚΙΑ

Με το πέρασμα του χρόνου τα δόντια υφίστανται ένα είδος διάβρωσης. Το σμάλτο λεπταίνει, το δόντι αποκτά διαφάνεια και σταδιακά αποκαλύπτεται η αδαμαντίνη, ο πορώδης κιτρινωπός ιστός που βρίσκεται από κάτω. Σε συνδυασμό με τη φυσιολογική φθορά και τη συσσώρευση χρωστικών τα δόντια σκουραίνουν.

Για δόντια ολόλευκα...

Ο αποχρωματισμός των δοντιών είναι ίσως δύσκολο να προληφθεί, όχι όμως και αδύνατο. Περιορίζοντας ορισμένες από τις συνήθειές μας (διατροφικές ή μη) και αλλάζοντας κάποιες άλλες, θα κατορθώσουμε να διατηρήσουμε τη λευκότητα των δοντιών μας... άσπιλη για περισσότερο καιρό. Ακόμα όμως και ύστερα από μια θεραπεία λεύκανσης οι συνήθειες αυτές θα μας βοηθήσουν να συντηρήσουμε το καλό αποτέλεσμα.

• Περιόρισε την κατανάλωση μαύρου τσαγιού. «Βάφει» τα δόντια περισσότερο από όλα τα είδη τσαγιού – και από τον καφέ. Με μέτρο όμως και το λευκό τσάι ή αφεψήματα βοτάνων, γιατί φθείρουν το σμάλτο των δοντιών.
• Προσοχή με τα χρωμοφόρα αναψυκτικά τύπου cola, τη σόδα όπως και όσα περιέχουν ανθρακικό. Απειλούν διπλά τη λευκότητα των δοντιών, τόσο με τις χρωστικές που περιέχουν όσο και με τα χημικά πρόσθετα γεύσης, τα οποία φθείρουν το σμάλτο. Αν δεν μπορείς χωρίς αυτά, φρόντισε τουλάχιστον να τα πίνεις με καλαμάκι για να έρχονται όσο γίνεται λιγότερο σε επαφή με τα δόντια.
• Όταν ασκείσαι, προτίμησε το νερό από τα energy drinks. Η όξινη σύστασή τους διαβρώνει το σμάλτο των δοντιών και τα κάνει περισσότερο ευάλωτα στη χρώση.
• Απόφυγε τις κόκκινες σάλτσες τομάτας, όπως και εκείνες με κάρι ή σόγια, τα κόκκινα φρούτα (του δάσους) και τα σκουρόχρωμα λαχανικά. Αναπλήρωσε τα πολύτιμα αντιοξειδωτικά που περιέχουν τα τελευταία, καταναλώνοντας πεπόνι, μήλα, ανανά, κουνουπίδι κ.λπ., τροφές «άχρωμες», αλλά εξίσου πλούσιες σε αντιοξειδωτικά.
• Όταν συνοδεύεις το φαγητό σου με κόκκινο κρασί, φρόντισε να ξεπλένεις τα δόντια σου με νερό αμέσως μετά το γεύμα. Το ίδιο ισχύει ωστόσο και με το λευκό. Δεν «βάφει» τα δόντια, αλλά η οξύτητά του διαβρώνει το σμάλτο τους.
• Αν καπνίζεις και δεν μπορείς ή δεν θέλεις να το περιορίσεις, φρόντισε να χρησιμοποιείς κάθε βράδυ οδοντικό νήμα για να απομακρύνεις τα υπολείμματα πίσσας και να βουρτσίζεις τα δόντια σου με μια λευκαντική οδοντόκρεμα που περιέχει baking soda – απόφυγε την κοινή μαγειρική σόδα γιατί η υπερβολική χρήση της οδηγεί σε αποτριβή της αδαμαντίνης τους.

Και μην ξεχνάς:

• Βούρτσισμα και οδοντικό νήμα πρωί και βράδυ.
• Βούρτσισμα των δοντιών 20 λεπτά μετά την κατανάλωση τροφών ή ποτών. Προσοχή: Αν έχεις καταναλώσει όξινες τροφές μη βουρτσίσεις τα δόντια σου πριν περάσει 1 ώρα – κινδυνεύεις να τραυματίσεις ακόμα περισσότερο το σμάλτο τους.
• Τακτικός καθαρισμός στον οδοντίατρο κάθε 6 μήνες και για τους καπνιστές κάθε 3 μήνες.

48% – τόσο είναι, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Ορθοδοντικών, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών που κάνουν de-tag τη φωτογραφία τους στο Facebook γιατί δεν τους αρέσει το χαμόγελό τους!

ΑΠΟ ΤΗΝ ΛΕΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία τεύχος 167.
Επικαιροποίηση: Ιούνιος 2015.