Μια από τις αρνητικές επιπτώσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής, η δυσκοιλιότητα, κερδίζει σταθερά έδαφος στη χώρα μας, ενώ σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε το Ελληνικό Ίδρυμα Γαστρεντερολογίας και Διατροφής (ΕΛΙΓΑΣΤ) τελευταία, έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας, κυρίως στο γυναικείο φύλο. Άλλωστε και τα πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα στον ελληνικό πληθυσμό δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης, καθώς οι 7 στους 10 πάσχοντες από δυσκοιλιότητα είναι γυναίκες 35-65 ετών. Εάν λοιπόν και εσύ ταλαιπωρείσαι μόνιμα ή περιστασιακά από το συγκεκριμένο πρόβλημα, δες τι μπορεί να φταίει αλλά και τι προτείνουν οι ειδικοί, ώστε να απαλλαγείς οριστικά.

Γιατρέ μου, τι φταίει;

Σύμφωνα με τον διευθυντή του Γαστρεντερολογικού Τμήματος, στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» γαστρεντερολόγο Δημήτρη Καραμανώλη:

Τα δεδομένα της πρώτης πανελλήνιας έρευνας έδειξαν ότι οι συνήθεις αιτίες της γυναικείας δυσκοιλιότητας εντοπίζονται μεταξύ άλλων σε:

• Ορμονικές αλλαγές (λόγω εγκυμοσύνης και εμμηνόπαυσης)
• Εξαντλητικές δίαιτες
• Ελλειψη σωματικής άσκησης
• 'Αγχος και κακή διατροφή
• Αναβολή της επίσκεψης στην τουαλέτα

Σημαντικό ρόλο όμως παίζει και το σωματικό μας βάρος καθώς όπως επισημαίνει ο επίκουρος καθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γεώργιος Παπαθεοδωρίδης: «Τα υπέρβαρα, τα παχύσαρκα αλλά και τα λιποβαρή άτομα (και από τα δυο φύλα) αντιμετωπίζουν δυσκοιλιότητα συχνότερα από τα άτομα με φυσιολογικό βάρος».

ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΤΕΥΘΕΙΑΝ ΣΤΗ ΛΥΣΗ

Όταν αλλάζουν αναγκαστικά, οι καθημερινές σου συνήθειες

Η αναγκαστική αλλαγή στον τρόπο ζωής (εξωτερική εργασία, συχνά ταξίδια, παραμονή στο κρεβάτι μετά από ασθένεια κ.α ) μπορεί να δημιουργήσει αναστολές στο έντερο και στην καλή συνήθεια να επισκέπτεσαι σε συγκεκριμένες ώρες την τουαλέτα.

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ: Για να εμποδίσεις την αποδιοργάνωση του εντέρου και να το βοηθήσεις να επανέλθει στην σωστή λειτουργία του, καλό είναι να:

• Καταναλώνεις τρόφιμα από όλες τις ομάδες (λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, γαλακτοκομικά, κρέατα) και κυρίως τρόφιμα που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και φτωχά σε λίπη. Μην ξεχνάς επίσης να πίνεις πολύ νερό.
• Δοκίμασε κάποιο «φυσικό» υπακτικό (από αυτά που κυκλοφορούν σε μορφή μαρμελάδας, με γεύση μήλου, δαμάσκηνου κ.α.).
• Δοκίμασε και τη χρήση φαρμακευτικής αγωγής, δηλαδή υπακτικών φαρμάκων όπως ονομάζονται, στις περιπτώσεις που η δυσκοιλιότητα επιμένει. Παρότι μερικοί έχουν κάποιες επιφυλάξεις για τη χρήση τους (φόβοι για πιθανό εθισμό), πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι με τη σωστή και ορθολογική χρήση, δεν υπάρχει κίνδυνος εθισμού, ενώ η χρησιμοποίηση του κατάλληλου υπακτικού φαρμάκου σε αρχικό στάδιο, μπορεί να προσφέρει σημαντική βοήθεια στην αντιμετώπιση δυσκοιλιότητας.

Όταν βρίσκεσαι σε δίαιτα

Η απότομη αλλαγή στις διαιτητικές συνήθεις( π.χ μια εξαντλητική δίαιτα), επηρεάζει άμεσα το έντερο, αφού η ύπαρξη μικρού εντερικού περιεχομένου μειώνει την κινητικότητα του, με τελική κατάληξη τον περιορισμό των φυσιολογικών κενώσεων.

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ: Για να μην δημιουργηθεί πρόβλημα δυσκοιλιότητας, η δίαιτα θα πρέπει να περιλαμβάνει τρόφιμα από όλες τις ομάδες (λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, γαλακτοκομικά, κρέατα). Επίσης, κατά τη διάρκεια της δίαιτας, καλό είναι να τηρούνται σταθερά, τα τρία κύρια γεύματα της ημέρας. Γενικά, όποιο μοντέλο δίαιτας και αν ακολουθήσεις, δώσε προτεραιότητα:

• Στις ωμές σαλάτες (2 μερίδες την ημέρα)
• Στα φρούτα (2-4 μερίδες καθημερινά)
• Στα ψάρια (τουλάχιστον 4 γεύματα την εβδομάδα) και πάντα βραστά ή ψητά με λαδολέμονο.
• Στο νερό (8-10 ποτήρια την ημέρα). Είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού, την αποβολή των άχρηστων ουσιών, αλλά και την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας.
• Ο γιατρός μπορεί να σου συστήσει και τη χρήση κάποιου υπακτικού, αν κριθεί απαραίτητο.

Όταν περιμένεις μωρό

Η εγκυμοσύνη, συχνά συνοδεύεται από δυσκοιλιότητα, κυρίως λόγω της αύξησης του όγκου της μήτρας, η οποία πιέζει το έντερο δημιουργώντας έτσι επιβράδυνση στην κινητικοτητά του και στασιμότητα των κοπράνων.

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ: Tην... τεμπελιά του εντέρου σε αυτή την περίπτωση μπορείς να την καταπολεμήσεις αν:

• Πίνεις άφθονα υγρά (κυρίως νερό)
• Αυξήσεις στο διαιτολογιό σου τις φυτικές ίνες (τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, είναι: τα δημητριακά με πίτουρο, το μαύρο ψωμί, ο αρακάς, οι μπάμιες, τα ξερά δαμάσκηνα και βερίκοκα, τα αχλάδια, τα ακτινίδια, τα ροδάκινα, το καστανό ρύζι, το μπρόκολο, τα φυλλώδη λαχανικά, οι φράουλες, τα όσπρια, το κόκκινο λάχανο, η ψητή πατάτα με τη φλούδα, οι μπανάνες, το κουνουπίδι, το πεπόνι, τα κολοκύθια).
• Περπατάς (στην περίπτωσή σου είναι η καλύτερη άσκηση στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας)

Τρικ που αποδίδουν

Κάποια από τα παρακάτω διατροφικά ή άλλα τρικ, που αποδεδειγμένα βοηθούν το έντερο να λειτουργήσει καλύτερα. Όμως θα πρέπει να έχεις υπόψη σου ότι δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικά σε όλους.

• Δοκίμασε λοιπόν, να πίνεις το πρωί μόλις ξυπνήσεις ένα ποτήρι κρύο γάλα ή νερό, καφέ ελληνικό ή στιγμιαίο.
• Aποτελεσματική θεωρείται από πολλούς και μία κουταλιά της σούπας ωμό ελαιόλαδο ή μέλι, πριν τη νυχτερινή κατάκλιση, ενώ για να βοηθήσεις τη λειτουργία του εντέρου το πρωί, μπορείς να πίνεις ένα ποτήρι χλιαρό νερό με μερικές σταγόνες λεμονιού.
• Ο λιναρόσπορος, θεωρείται επίσης ιδανικός σε προβλήματα δυσκοιλιότητας. Mουσκεύεις 2 κουταλιές της σούπας σε 1,5 λίτρο νερό και το αφήνεις για όλη τη νύχτα. Tο πρωί, το σουρώνεις και το πίνεις κατά τη διάρκεια της ημέρας. Προσοχή: Ο λιναρόσπορος δεν πρέπει να χρησιμοποιείται συχνά και για μεγάλα χρονικά διαστήματα από άτομα που υποφέρουν από διαταραχές της λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα.
• Πολύ ωφέλιμο στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας θεωρείται και το αρωματικό μασάζ στα πέλματα των ποδιών (στα οποία υπάρχουν τα αντανακλαστικά σημεία του παχέως εντέρου). Το μασάζ, μπορεί να γίνεται με κάποιο φυτικό λάδι (κατά προτίμηση αμυγδαλέλαιο) που θα έχεις ρίξει μέσα μερικές σταγόνες αιθέριων ελαίων πορτοκαλιού, μύρου, μέντας, μοσχοκάρυδου, θυμαριού κέδρου ή δύοσμου.
• Με τα ίδια αιθέρια έλαια, μπορείς να κάνεις και ελαφρύ μασάζ στη κοιλιά (γύρω από τον αφαλό) και στο εσωτερικό της γάμπας.. Το μασάζ, τόσο στις γάμπες όσο και στην κοιλιά, θα το κάνεις κάθε μέρα, οποιαδήποτε ώρα για 5 περίπου λεπτά.
• Mπορείς ακόμα να ασκήσεις κυκλικές πιέσεις για 2 λεπτά σε όλη την περιοχή της καμάρας του ποδιού, όπου βρίσκονται αντανακλαστικά σημεία του πεπτικού συστήματος. Στη συνέχεια, άσκησε κυκλικές πιέσεις στην περιοχή της φτέρνας από την εσωτερική πλευρά, κάτω από τον αστράγαλο.

Να θυμάσαι

• Να συμβουλεύεσαι πάντα τον γιατρό αν η δυσκοιλιότητα διαρκεί περισσότερο από 3 εβδομάδες. Επίσης αν στα κόπρανα παρατηρήσεις αίμα ή βλέννες ή αν έχεις εναλλαγές δυσκοιλιότητας και διάρροιας οι οποίες διαρκούν για εβδομάδες.
• Eνδέχεται, πίσω από μια ξαφνική και επίμονη δυσκοιλιότητα -στην ηλικία συνήθως άνω των 40 ετών- να κρύβεται κάτι πιο σοβαρό και να χρειάζεται οπωσδήποτε ιδιαίτερη διερεύνηση, π.χ. με κολονοσκόπηση.
• Oρισμένα φάρμακα (λ.χ. αντιόξινα) μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα. Αν κάνεις χρήση τέτοιων φαρμάκων ενημέρωσε το γιατρό σου και ακολούθησε τις οδηγίες του.

Η δυσκοιλιότητα μπορεί να φέρει και κατάθλιψη

Οι γυναίκες με πρόβλημα δυσκοιλιότητας αντιμετωπίζουν πιο συχνά πρόβλημα κατάθλιψης παρατηρούν οι επιστήμονες . Όπως εξηγεί ο Δρ. Χρήστος Γκαρνέτας Ψυχίατρος, Αναπληρωτής Δ/τής του Δ Ψυχιατρικού Τμήματος Γ.Ψ.Ν. «ΔΑΦΝΙ»: «Αυτό συμβαίνει γιατί η δυσκοιλιότητα συνοδεύεται από πλήθος σωματικών συμπτωμάτων (μετεωρισμούς, αιμορροΐδες, δυσανεξία στις τροφές ) που οδηγούν σε μία διαστρεβλωμένη εικόνα για τον εαυτό τους και γενικά την εμφάνισή τους. Επιπλέον η δυσκοιλιότητα πολύ συχνά συνυπάρχει και με πρόβλημα παχυσαρκίας. Αποτέλεσμα όλων αυτών, είναι η ανάπτυξη αντιδραστικής μελαγχολίας και έλλειψη αυτοεκτίμησης. Όμως συμβαίνει και κάτι άλλο: H μακροχρόνια παραμονή των κοπράνων στο έντερο έχει ως συνέπεια και την απορρόφηση τοξινών. Η κυκλοφορία τους στο αίμα επηρεάζει και την ισορροπιστική δράση των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο».

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία τεύχος 106.

Επικαιροποίηση: Iούνιος 2015.