Όλοι είμαστε μάρτυρες παθητικής-επιθετικής συμπεριφοράς κατά καιρούς - ή ίσως ακόμη και να την ασκούμε εμείς κατά καιρούς. Για παράδειγμα, το άτομο που κάνει ψεύτικες υποσχέσεις, χτίζει ελπίδες, αλλά σπάνια ανταποκρίνεται. Η φίλη που δεν μπορεί να σε υπολογίσει και έχει πάντα μια δικαιολογία για να εξηγήσει την αμέλειά της. Το μέλος της οικογένειας που προετοιμάζεται για αποτυχία, και στη συνέχεια παραπονιέται για την κακή του τύχη. Ο σύντροφος που ισχυρίζεται ότι έχει ξέχασε να πάει σούπερ μάρκετ, αντί να εξηγήσει ότι στην πραγματικότητα δεν ήθελε καθόλου να πάει. Τις περισσότερες φορές, "η παθητική επιθετικότητα είναι αυτό που δεν γίνεται, περισσότερο από αυτό που γίνεται", εξηγεί ο Scott Wetzler, κλινικός ψυχολόγος και συγγραφέας του Living With the Passive-Aggressive Man.
Εσύ ξέρεις τι είναι η εκδικητική αναβλητικότητα;
Οι αιτίες της παθητικής-επιθετικής συμπεριφοράς
Η παθητική επιθετικότητα δεν είναι αντίφαση - Δεν είναι ότι κάποιος είναι παθητικός τη μια στιγμή και επιθετικός την επόμενη. Περισσότερο, είναι μια επίθεση με ρήτρα διαφυγής και μια έκφραση εχθρότητας στις σχέσεις. "Η παθητική επιθετικότητα είναι το πώς οι αδύναμοι και ανίσχυροι προσπαθούν να ματαιώσουν την εξουσία εκείνων που θεωρούν ισχυρούς και ισχυρούς", λέει ο Wetzler.
Συχνά αυτό συμβαίνει επειδή είναι θυμωμένοι, αλλά οι φόβοι τους εμποδίζουν να το εκφράσουν ανοιχτά. Αυτό μπορεί να ξεκινήσει στην πρώιμη παιδική ηλικία και να ανθίσει κατά την εφηβεία, λέει ο Wetzler. Μερικοί άνθρωποι το ξεπερνούν και άλλοι όχι, φέρνοντας αυτές τις ψυχολογικές συγκρούσεις στην ενηλικίωση. Ενώ όλοι μας ενεργούμε με παθητικό-επιθετικό τρόπο κάποια στιγμή, αυτό που ξεχωρίζει τα άτομα με μακροχρόνιο πρόβλημα είναι ότι το κάνουν πολύ συχνά και σε ακατάλληλες καταστάσεις. Οι άνθρωποι αναπτύσσουν μια παθητική-επιθετική συμπεριφορά όταν δεν έχουν μάθει πώς να αντιμετωπίζουν ανοιχτά και ειλικρινά τις δικές τους επιθετικές παρορμήσεις ή όταν τιμωρούνται αυστηρά για την ανταπόκριση σε αυτές τις παρορμήσεις.
Η Rudy Nydegger, πιστοποιημένη κλινική ψυχολόγος και επικεφαλής του τμήματος ψυχολογίας στο νοσοκομείο Ellis λέει ότι ένα καλό σημάδι πως έχεις να κάνεις με ένα παθητικό επιθετικό άτομο είναι όταν λέει ή να κάνει πράγματα που φαίνεται πως έχουν εχθρική πρόθεση, αλλά το άτομο αυτό το αρνείται. Ένα παθητικά επιθετικό άτομο δεν θα ανταποκριθεί άμεσα σε προβλήματα, αλλά θα κατηγορήσει τους άλλους κάθε φορά που "στήνεται στη γωνία".
Πώς να απαντήσεις στην παθητική-επιθετική συμπεριφορά
Σε μια κατάσταση όπως αυτή, η καλύτερη απάντηση είναι να αναγνωρίσεις την παθητική-επιθετικότητα ως μορφή εχθρότητας. Σύμφωνα με τον Wetzler, η καλύτερη στρατηγική είναι να θέσεις όρια, να τα εφαρμόσεις και να δείξεις αναλογία στην απάντησή σου.
Η Nydegger προσθέτει: "Θα πρέπει να απαντήσεις μόνο στα πραγματικά λόγια τους. Με αυτόν τον τρόπο, εξαλείφεις την επίδραση χειραγώγησης της συμπεριφοράς και θα τους πιάσεις στη δική τους παγίδα". Για παράδειγμα, εάν κάποιος πει κάτι εχθρικό και ρωτήσεις: "Γιατί το είπες αυτό; Δεν ήταν πολύ ωραίο" και αναπτήσει, "Δεν το ήθελα, απλώς είπα αυτό που σκέφτονται όλοι", μπορείς να απαντήσεις: "Σε ευχαριστώ για αυτό το σχόλιο. Είναι πολύ χρήσιμο". Αυτό αφαιρεί την επίδραση που το άτομο προσπαθούσε να προκαλέσει, εξουδετερώνοντας έτσι την παθητικά-επιθετική συμπεριφορά.
