Ξέρεις αυτή τη στιγμή που κάθεσαι αμέριμνη και ξαφνικά το μυαλό σου καρφώνεται σ’ ένα κομμάτι σοκολατόπιτα ή ένα κουτάκι καραμέλες; Δεν πεινάς απαραίτητα, αλλά κάτι μέσα σου φωνάζει «δώσε μου ζάχαρη ΤΩΡΑ!». Ναι, οι λιγούρες για γλυκό είναι κάτι παραπάνω από απλή πείνα. Είναι σαν ένα αναπάντεχο κάλεσμα, και, πίστεψέ με, δεν είσαι μόνη σου σε αυτό.
Αν αναρωτιέσαι «μα γιατί το παθαίνω αυτό;», η απάντηση δεν είναι τόσο απλή. Δεν φταίει μόνο το στομάχι σου. Το σώμα, το μυαλό και οι συνήθειές σου συνωμοτούν με τρόπο…ύπουλο για να σου ρίξουν μια λιγούρα εκεί που δεν το περιμένεις.
Παίζει ρόλο το σάκχαρο στο αίμα σου
Αρχικά, το σώμα μας λειτουργεί με καύσιμο, και ένα από τα βασικά του καύσιμα είναι το σάκχαρο. Όταν το επίπεδο του σακχάρου πέφτει απότομα, το σώμα σου αρχίζει να χτυπάει καμπανάκια: «δώσε ενέργεια γρήγορα!». Και τι είναι το πιο άμεσο που μπορεί να ανεβάσει τα επίπεδα; Κάτι γλυκό, φυσικά.
Αν, για παράδειγμα, έχεις φάει πρωινό φτωχό σε πρωτεΐνη ή έχεις παραλείψει γεύματα, το σάκχαρο κάνει τις κλασικές του «τσουλήθρες», ανεβαίνει και μετά πέφτει απότομα. Εκεί έρχεται η επιθυμία για κάτι γλυκό, γιατί είναι ο πιο άμεσος τρόπος να ξαναπάρεις τα πάνω σου.
Το θέμα όμως είναι πως, όσο πιο απλό είναι το γλυκό (π.χ. σκέτη ζάχαρη ή απλό άσπρο ψωμί), τόσο πιο απότομα θα ανεβάσει, και θα ξαναρίξει, το σάκχαρο. Κι έτσι μπαίνεις σε έναν φαύλο κύκλο. Αν θες να σπάσεις αυτόν τον κύκλο, φρόντισε τα γεύματά σου να έχουν λίγη ισορροπία: συνδύασε υδατάνθρακες με πρωτεΐνες και καλά λιπαρά. Θα δεις τεράστια διαφορά στην ενέργεια και τις λιγούρες σου.
Μπορεί απλώς να έχει γίνει συνήθεια
Πολλές φορές οι λιγούρες για γλυκό δεν έχουν καμία σχέση με το αν πεινάς ή όχι. Είναι καθαρά θέμα ρουτίνας. Έχεις μάθει π.χ. να παίρνεις πάντα κάτι γλυκό με τον καφέ σου ή να θες σοκολάτα κάθε απόγευμα στο γραφείο. Κάθε φορά που επαναλαμβάνεται η ίδια πράξη, ο εγκέφαλος θυμάται και περιμένει το γλυκό σαν μέρος της διαδικασίας.
Ακόμα και κάποιες εποχιακές λιγούρες (τύπου «Χριστούγεννα = κουραμπιέδες») είναι απλώς αποτέλεσμα αυτής της ένωσης ανάμεσα σε συνήθειες και στιγμές.
Η ψυχολογία κάνει τα δικά της
Δεν είναι τυχαίο που λέμε "comfort food" ή που πιάνουμε ένα παγωτό όταν έχουμε τις μαύρες μας. Τα γλυκά, για πολλούς, είναι συνδεδεμένα με παρηγοριά. Όταν νιώθεις πιεσμένη, κουρασμένη, στεναχωρημένη ή απλά "εκτός", ένα κομμάτι γλυκού έρχεται και λειτουργεί σαν ένα μικρό αγκαλιάσμα.
Απ’ την άλλη, όταν προσπαθείς να κόψεις τη ζάχαρη τελείως και την έχεις δαιμονοποιήσει, μπαίνει κι εκεί το μυαλό σε... απαγορευμένο έρωτα. Ό,τι απαγορεύεται, το θέλουμε πιο πολύ. Κλασική περίπτωση.
Και τέλος: απλά σου αρέσει
Ναι, είναι τόσο απλό όσο ακούγεται. Η ζάχαρη είναι γευστικά ελκυστική. Μας γεννιόμαστε να την αγαπάμε. Είναι μια εύκολη, γρήγορη πηγή ενέργειας και το σώμα το ξέρει. Όταν την καταναλώνεις, ο εγκέφαλος εκκρίνει ντοπαμίνη και σε κάνει να νιώθεις ωραία. Οπότε, λογικό να τη ζητάς ξανά και ξανά. Δεν είναι αδυναμία χαρακτήρα, είναι βιολογία.
Οπότε... τι κάνουμε;
Αν πιάνεις τον εαυτό σου να ζητάει απελπισμένα κάτι γλυκό, δοκίμασε να σταθείς για λίγο και να σκεφτείς: Πεινάω στ’ αλήθεια; Έχω φάει σωστά; Είμαι κουρασμένη ή αγχωμένη; Το κάνω από συνήθεια; Μερικές φορές, μόνο αυτή η ερώτηση αρκεί για να πάρεις καλύτερες αποφάσεις.
Και, σημαντικότερο απ’ όλα: Μην αυτομαστιγώνεσαι. Όλοι έχουμε λιγούρες. Όλοι ζητάμε κάτι γλυκό που και που. Δεν σημαίνει ότι κάτι πάει στραβά με σένα. Είσαι άνθρωπος. Και αυτό περιλαμβάνει και την ανάγκη για λίγο... σοκολατένια αγάπη.
