Η καφεΐνη είναι μια... περίεργη ουσία. Δημιουργεί εξάρτηση αλλά χαρίζει και μια ανάταση. Κάποιοι άνθρωποι δεν πίνουν ποτέ καφέ. Κάποιοι δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς αυτόν γιατί τον έχουν συνδυάσει με καθημερινές απαραίτητες κινήσεις.
Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα όταν περνάς μια αγχωτική κατάσταση, μια περίοδο άγχους και παράλληλα είσαι «εξαρτημένη» από τον καφέ. Τι γίνεται τότε;
Είναι αποδεδειγμένο ότι ο καφές αυξάνει τις ορμόνες του στρες. Θυμάσαι την κορτιζόλη και την αδρεναλίνη, αυτές τις ορμόνες του στρες που προσπαθείς να μειώσεις; Ναι... η καφεΐνη διεγείρει την παραγωγή και των δύο στον οργανισμό. Το σώμα αντιδρά με αυξημένο καρδιακό ρυθμό (υπέρταση) και γρήγορη αναπνοή. Αυτή η αντίδραση όχι μόνο μπορεί να προκαλέσει άγχος αλλά και να το διατηρήσει. Επιπλέον έχει την ιδιότητα να μειώνει τα επίπεδα μαγνησίου, του μετάλλου που καταπολεμά το άγχος, αφήνοντάς σε με λιγότερους φυσικούς τρόπους διαχείρισης του στρες. Οπότε τι κάνουμε;
Μπορείς ακόμα να πίνεις καφέ;
Η υπερβολική κατανάλωση καφέ (δηλαδή πάνω από δύο φλιτζάνια ημερησίως), ή γενικά καφεΐνης, επιδεινώνει το άγχος. Σε περιόδους έντονου άγχους βέβαια δεν είναι μόνο ο καφές υπαίτιος καθώς τότε καλό είναι να δεις οπωσδήποτε έναν ειδικό που ίσως σου συστήσει και φαρμακευτική αγωγή για να μπορέσεις να την παλέψεις... όμορφα.
Αλλά όταν νιώθεις καλά, μπορείς να θέσεις το άγχος υπό έλεγχο και να απολαμβάνεις ταυτόχρονα τον καφέ σου με μικρές... παρεμβάσεις.
Όταν φτιάχνεις καφέ στο σπίτι προτίμησε μισή δόση κανονικού και μισή ντεκαφεϊνέ. Η μείωση σε μισή δόση καφεΐνης μπορεί να σου δώσει αρκετή ενέργεια για να νιώθεις συγκεντρωμένος/η και σε εγρήγορση, αλλά όχι τόση ώστε να σε κάνει αγχωμένο/η ή στρεσαρισμένο/η.
Η Ana Pruteanu, MS, RD, ιδιοκτήτρια της Be Well Nutrition Counseling, προτείνει να πίνεις σε μικρότερη κούπα, να δοκιμάσεις μισή δόση καφεΐνης ή να ζητήσεις ο ένας από τους δύο εσπρέσο να είναι ντεκαφεϊνέ αν προσπαθείς να μειώσεις την κατανάλωση καφέ λόγω άγχους.
«Όταν παίρνω ένα λάτε με δύο εσπρέσο, ζητάω ο ένας να είναι ντεκαφεϊνέ», λέει. Προτείνει επίσης να αποφεύγεις τον καφέ με άδειο στομάχι αν έχεις άγχος, για να αποφύγεις τρέμουλο και γαστρεντερική ενόχληση. Ιδανικά, περίμενε μέχρι να φας πρωινό (κατά προτίμηση πλούσιο σε πρωτεΐνη).
Με άλλα λόγια, η μέτρια κατανάλωση καφεΐνης μπορεί και να δουλέψει σε ένα άτομο με άγχος.
Τι σημαίνει «μέτρια κατανάλωση»;
Ο καφές και ο εσπρέσσο έχουν συνήθως από 77 mg έως 135 mg καφεΐνης, ενώ το τσάι έχει μεταξύ 15 mg και 70 mg. Το cold brew μπορεί να έχει σχεδόν διπλάσια καφεΐνη από άλλα ροφήματα, με ένα grande cold brew από τα Starbucks να περιέχει περίπου 205 mg καφεΐνης.
Τι μειώνει τις επιδράσεις της καφεΐνης;
Ορισμένα πράγματα που μπορεί να μειώσουν τις επιδράσεις της καφεΐνης είναι η κατανάλωση άφθονου νερού, καθώς και η προσθήκη συμπληρωμάτων κατά του στρες όπως η L-Θεανίνη στη διατροφή σου. Μπορείς να δοκιμάσεις εναλλακτικά είδη καφέ που δεν βασίζονται στους κόκκους καφέ όπως από μανιτάρια. Επίσης βάλε το τσάι στη ζωή σου, και ιδανικά το πράσινο που μόνο καλά θα προσφέρει στον οργανισμό σου εναλλακτικά του καφέ.
Επίσης μην ξεχνάς: καφεΐνη περιέχουν και τα αναψυκτικά τύπου κόλα ή κάποια ενεργειακά ποτά. Άρα πιάνονται για καφές! Θα πρέπει να διαλέξεις τι αντικαταστήσεις αν θέλεις να μετριάσεις την κατανάλωση καφέ.
Πότε είναι η ώρα να πεις οριστικά «αντίο»;
Αν αντιμετωπίζεις σοβαρό, κλινικό άγχος, ίσως χρειαστεί να σκεφτείς σοβαρά να διακόψεις την κατανάλωση καφέ. Αν δεν έχεις διαγνωστεί ακόμα, υπάρχουν τρόποι να δεις αν η κατανάλωση καφεΐνης είναι πολύ υψηλή για σένα. Η Dr. Goldberg προτείνει να παρακολουθείς τα συμπτώματα και να προσέχεις για «ταχυπαλμία, παραλείψεις ή φτερούγισμα στην καρδιά, τρέμουλο, στομαχικές διαταραχές και προβλήματα στον ύπνο».
Μείωσε την ποσότητα καφέ, αναψυκτικών ή τσαγιού που πίνεις και παρατήρησε αν ακόμη και η μικρότερη ποσότητα προκαλεί άγχος ή αυξάνει την ευαισθησία σου, λέει ο Dr. David A. Greuner, MD, FACS, FICS, αγγειοχειρουργός. Αν τα οφέλη της καφεΐνης δεν υπερτερούν των αρνητικών, μπορείς να σκεφτείς την πλήρη διακοπή της.
Αλλά μην το βλέπεις σαν μόνιμο χωρισμό αλλά σαν ένα διάλειμμα. Όσο πιο γρήγορα και αποτελεσματικά ελέγξεις το άγχος σου, τόσο πιο σύντομα μπορείς να ξαναβάλεις τον καφέ στη μέρα σου.
