Συνέντευξη στον Λουκά Κατσίκα
«Από το να έχουμε ανοιχτά γκέι ηθοποιούς, θα ήταν πιο χρήσιμο να έχουμε ανοιχτά γκέΪ πολιτικούς και ένα ανοιχτά γκέι κοινό».
Θελήσατε εξαρχής να βάλετε στρέιτ ηθοποιούς να υποδυθούν τους γκέι χαρακτήρες στο φιλμ ή σκεφτήκατε κάποια στιγμή ότι ίσως θα ήταν καλή ιδέα να βάλετε ένα γκέι ηθοποιό να ερμηνεύσει ένα γκέι χαρακτήρα;
Δεν υπάρχουν και τόσοι πολλοί ανοιχτά γκέι ηθοποιοί στο Χόλιγουντ για να πούμε την αλήθεια και κανένας από αυτούς που έχουν την κατάλληλη ηλικία με τον ρόλο δεν θα μπορούσαν να πείσουν τους χρηματοδότες να επενδύσουν στο σχέδιο της ταινίας. Οπότε, αν θέλεις να γυρίσεις το «Μilk» με τον Αλαν Κάμινγκ στον ρόλο του Χάρβεϊ -που νομίζω ότι θα ήταν μια πολύ καλή ιδέα- θα έχεις μικρότερο αναγκαστικά προϋπολογισμό. Είχαμε το δημαρχείο του Σαν Φρανσίσκο, μια σειρά από πορείες και μια συγκεκριμένη εποχή να αναπαραστήσουμε, οπότε νομίζω πως το θέμα ήταν οικονομικό. Σίγουρα θα μπορούσε να γυρίσει κάνεις την ταινία μόνο με γκέι ηθοποιούς, αλλά δεν ήταν αυτό το αρχικό μας σχέδιο.
Σας στεναχώρησε αυτό;
Οχι στην πραγματικότητα. Αν επιθυμία σου είναι να κάνεις μια ταινία μόνο με γκέι ηθοποιούς τότε είναι μια επιλογή πολιτικής, που όμως θα επηρέαζε πολύ τις πιθανότητες πραγματοποίησης του συγκεκριμένου σχεδίου. Ηδη ήταν δύσκολο να σπρώξουμε την ταινία με τους γνωστούς ηθοποιούς που είχαμε επιλέξει. Φαντάσου πόσο δύσκολο θα ήταν να την προωθήσουμε χρησιμοποιώντας αποκλειστικά γκέι ερμηνευτές. Εμείς λάβαμε υπόψη μας όλους όσους ήταν κατάλληλοι για τον ρόλο, άσχετα με τον αν ήταν γκέι ή στρέιτ.
Σας ενοχλεί που δεν υπάρχουν περισσότεροι ανοιχτά γκέι ηθοποιοί στο Χόλιγουντ, πέρα από τον Ρούπερτ Εβερετ, τον Αλαν Κάμινγκ και τον Ιαν ΜακΚέλεν;
Φαντάζομαι πως είναι κρίμα, αλλά...
Ο Χάρβεϊ, πάντως, θα στεναχωριόταν...
Είναι θέμα μπίζνες. Εχει να κάνει με τον ορισμό του celebrity και τον λόγο για τον οποίο υπάρχουν σταρ. Οι σταρ της μουσικής και του θεάτρου προϋπήρχαν των σταρ του κινηματογράφου. Οι αστέρες του σινεμά δημιουργήθηκαν όταν τα στούντιο συνειδητοποίησαν ότι ο κόσμος ήταν διατεθειμένος να ξοδευτεί μέχρι τελευταίας δεκάρας για να δει την καινούργια ταινία του Ροδόλφο Βαλεντίνο, που σημαίνει ότι είχε μια προσωπικότητα που πουλούσε. Αυτό είναι η κουλτούρα των celebrity. Δεν έχει να κάνει με την τέχνη. Στον κόσμο της τέχνης δημιουργείς ένα έργο, ενώ στον κόσμο των celebrity η τέχνη είναι απλώς ένα όχημα για τις εκάστοτε διασημότητες. Νομίζω ότι έχει να κάνει αποκλειστικά με το μάρκετινγκ. Είτε ο πρωταγωνιστής σου είναι γκέι είτε στρέιτ, αυτό που έχει τελικά σημασία είναι να πουλάει στην αγορά των celebrity. Ούτε με χαροποιεί ούτε με στεναχωρεί η κουλτούρα της διασημότητας, αλλά όπως και να το κάνουμε είναι μέρος της δημόσιας ζωής. Οπότε φαντάζομαι ότι έχεις δίκιο: ο Χάρβεϊ θα ήθελε όλοι οι γκέι ηθοποιοί και πολιτικοί να δηλώνουν ανοιχτά την ομοφυλοφιλία τους. Αν και νομίζω ότι θα ήταν πιο χρήσιμο να έχουμε ανοιχτά γκέι πολιτικούς παρά οτιδήποτε άλλο. Και ένα ανοιχτά γκέι κοινό.
Χρόνια προτού καταφέρετε να κάνετε το «Μilk» είχατε δρομολογήσει, σε περισσότερες της μίας περιπτώσεις, σχέδια που αφορούσαν τη ζωή του Χάρβεϊ Μιλκ. Τι είχε συμβεί τότε και τα σχέδια εκείνα δεν είχαν προχωρήσει;
Το προηγούμενο σχέδιο για τον Χάρβεϊ Μιλκ δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, αλλά δεν ήταν επειδή δεν το ήθελα εγώ. Υπήρχε μια διαφωνία σχετικά με την κατεύθυνση της ταινίας. Θα το είχα κάνει πριν από δέκα χρόνια αν μπορούσα, αλλά τότε το σενάριο δεν ήταν ακριβώς της αρεσκείας μου και δεν ήταν η ιστορία που επιθυμούσα να διηγηθώ. Το παλιότερο σχέδιο μπορείς να πεις ότι ναυάγησε λόγω ασυμφωνίας απόψεων.
Ποιες ήταν οι διαφορές του παλιού σεναρίου σε σχέση με το τωρινό;
Το παλιό σενάριο εκτυλισσόταν επίσης το 1978, αλλά σκόπευε να καλύψει ένα τεράστιο υλικό που δεν αφορούσε τα τελευταία χρόνια του Χάρβεϊ αλλά μια ευρύτερη αφήγηση που είχε να κάνει με όλη τη ζωή του, σε παράλληλη πορεία με τη ζωή του Νταν Γουάιτ (σ.σ.: του ανθρώπου που δολοφόνησε τον Μιλκ). Στο σενάριο εκείνο υπήρχε μόνο περιφερειακά η σημασία της εποχής και της γειτονιάς του Κάστρο που έγινε το ορμητήριο του Μιλκ στο Σαν Φρανσίσκο. Κατά κάποιον τρόπο, συνεπώς, επέλεγε να διηγηθεί τη ζωή του ανθρώπου αυτού, δεν έβρισκε σκόπιμο, ωστόσο, να την τοποθετήσει στο κοινωνικό και χρονικό πλαίσιο της εποχής- το οποίο εγώ προσωπικά θεωρούσα πολύ σημαντικό για την κατανόηση της ιστορίας και του έργου που άφησε πίσω του ο Χάρβεϊ Μιλκ. Ποτέ ως τώρα δεν είχαμε βρει ένα σενάριο που να μπορεί να τα διηγηθεί όλα αυτά. Το σενάριο του Ντάστιν Λανς Μπλακ τα κατάφερε, περιορίζοντας το focus της ταινίας στην πολιτική. Προσπάθησε να διηγηθεί την ιστορία από την πολιτική της σκοπιά αντί να διηγείται την παιδική ηλικία ή τα γυμνασιακά χρόνια του Χάρβεϊ ή τη ζωή του στη Νέα Υόρκη. Υπάρχουν φυσικά δέκα ολόκληρα χρόνια συναρπαστικών ιστοριών για τον Μιλκ, από τη δεκαετία του 50 μέχρι το 70. Στη Νέα Υόρκη π.χ. ήταν stage manager του «Ηair»! Ολα αυτά τα κομμάτια της ζωής του, όμως, δεν εξισορροπούνταν.
Γιατί, ενώ η αρχική σας πρόθεση ήταν να γυρίσετε την ταινία σε 16άρι φιλμ, στο τέλος την εγκαταλείψατε;
Θέλαμε πραγματικά να γυρίσουμε σε 16άρι. Μας μετέπεισε το στούντιο, όμως, γιατί φοβόταν. Οπότε βάλαμε λίγο κόκκο στο 35άρι, χωρίς όμως να γίνεται υπερβολικό. Ο διευθυντής φωτογραφίας (Χάρης Σαβίδης) προσπάθησε να κάνει την εικόνα να μοιάζει με 16άρι reverse film, που είναι το υλικό που χρησιμοποιούταν τότε στις ειδήσεις.
Η ταινία θέλει τον Χάρβεϊ Μιλκ να επισκέπτεται, ένα βράδυ πριν δολοφονηθεί, την όπερα. Επινοήσατε τη συγκεκριμένη σκηνή για λόγους καθαρά συγκινησιακούς; Ή αναπαραστήσατε ένα γεγονός το οποίο συνέβη στην πραγματικότητα;
Τη νύχτα πριν τον θάνατό του, ο Μιλκ είχε όντως πάει να δει την «Τόσκα», που ήταν το αγαπημένο του έργο στην όπερα. Είναι μέρος του θρύλου.
Υπήρχαν κάποιες λεπτομέρειες του σεναρίου ή της πραγματικής ιστορίας του Μιλκ που πιστέψατε ότι θα ήταν ρίσκο αν κατέληγαν τελικά στην ταινία;
Το σενάριο εστίαζε στην πολιτική πλευρά, οπότε τα πιο «ριψοκίνδυνα» κομμάτια -που ίσως θα ήταν ωραίο να έχουμε - περιορίζονταν εκ των πραγμάτων. Υπήρχε, ωστόσο, ένα ζήτημα με το θέμα των δημόσιων λουτρών. Σε όλη την ταινία ο Χάρβεϊ αναφέρει τα λουτρά μόνο δυο φορές, αλλά στην πραγματικότητα ήταν κάτι που επισκεπτόταν συχνά, τόσο στη Νέα Υόρκη όσο και στο Σαν Φρανσίσκο. Ποτέ όμως δεν βλέπουμε λουτρά. Σκεφτήκαμε να γυρίσουμε μια σκηνή, αλλά τελικά δεν την προχωρήσαμε ποτέ. Οχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά γιατί δεν ταίριαζε με το σενάριο. Ούτε γκέι μπαρ βλέπεις εκτενώς στο φιλμ, ενώ υπήρχε μια πολύ ανεπτυγμένη νυχτερινή ζωή εκείνη την περίοδο.
Υπήρχαν σκηνές σεξ που ίσως θεωρήσατε κάπως εξεζητημένο το να παραμείνουν στο φιλμ;
Σκηνές σεξ υπήρχαν. Σε πολλές περιπτώσεις γυρίσαμε πολύ περισσότερο υλικό απ ό,τι βλέπεις τελικά στην ταινία, αν και οι σκηνές σεξ ήταν αρκετά περιορισμένες. Δεν ήταν ποτέ πολύ ακραίες, αν και θα μπορούσαμε θεωρητικά να τις κάνουμε όσο ακραίες θέλαμε. Καταλάβαμε όμως ότι δεν ήταν ανάγκη να πάμε τόσο μακριά, γιατί η ταινία επικεντρωνόταν περισσότερο στην πολιτική σκοπιά της ιστορίας. Οι σκηνές σεξ υπονοούνται, αλλά φαίνονται ελάχιστα.
Τον καιρό που ο Μιλκ βρισκόταν στο πολιτικό προσκήνιο, εσείς είχατε ήδη συνειδητοποιηθεί ως προς τη σεξουαλική σας ταυτότητα; Ή σας βοήθησε ο τρόπος με τον οποίο ο Χάρβεϊ προέτρεψε κάθε ομοφυλόφιλο εκείνης της εποχής να «βγει από την ντουλάπα»;
Ζούσα στο Λος Αντζελες τότε και γνώριζα ελάχιστα πράγματα για τον Μιλκ, δεν είχα ακόμη παραδεχτεί ανοιχτά ότι ήμουν γκέι και δεν ήμουν μέλος της συγκεκριμένης κοινότητας.
Ηταν δύσκολο να παραδεχτείτε ανοιχτά την ομοφυλοφιλία σας;
Εγινε όταν ήμουν τριάντα ετών. Δεν ξέρω αν ήταν δύσκολο. Νομίζω ότι ο Χάρβεϊ το έκανε για μένα ευκολότερο, η ιστορία του με βοήθησε πολύ.
