Στιγμιότυπα

24.11.2008
Μια ταινία-σταθμός, αυτή η τζαζ συμφωνία του Ρόμπερτ Ολτμαν πάνω στην αστική απομόνωση επανακυκλοφορεί στην εξαιρετική της έκδοση από την Criterion, 15 χρόνια μετά την έξοδό της στους κινηματογράφους

Μαζί με τον «Παίχτη» που είχε μόλις προηγηθεί, τα «Στιγμιότυπα» ήταν η ταινία που οριστικοποίησε την επιστροφή του Ολτμαν σε απόλυτη φόρμα μετά τα καταστροφικά γι αυτόν 80s, αποτελώντας ταυτόχρονα το απόλυτο σημείο αναφοράς για κάθε σπονδυλωτό φιλμ που επρόκειτο να γυριστεί ποτέ ξανά. Σε αντίθεση με όλους τους διαδόχους του όμως, από το μεγαλόπνοο σκηνοθετικό εγχείρημα της «Μανόλιας» μέχρι τις πατροναριστικές απλουστεύσεις του «Crash», για το φιλμ του Ολτμαν οι μεταβάσεις και οι επιφανειακές συνδέσεις δεν αποτελούν απλώς αφηγηματική φόρμα, αλλά και την ίδια του την ουσία. Οριοθετημένη από δύο -τυχαίες- απειλές που σε πρώτη ματιά μοιάζουν παράταιρες με το σύνολο, αυτή η επική όσο και αβάσταχτα προσωπική ταπετσαρία χαρακτήρων και καταστάσεων ακολουθεί για τρεις ώρες τα μάλλον τυχαία διαλεγμένα συμβάντα από τις ζωές μιας εικοσαριάς μεσοαστών του Λος Αντζελες. Ο μεγάλος αριθμός ιστοριών δεν διακόπτει στιγμή τον ρυθμό του φιλμ, ενώ ο σκηνοθέτης-μαέστρος αποσπά εξαιρετικές ερμηνείες από το σύνολο ενός μεγαλειώδους επιτελείου ηθοποιών.

Παίρνοντας πολλές δημιουργικές ελευθερίες από τα γραπτά του Ρέιμοντ Κάρβερ που τον ενέπνευσαν για το φιλμ και χωρίς να νοιάζεται για συμβατικές δραματουργικές κορυφώσεις, ο μέγας Ολτμαν συνδέει τις παράλληλες ιστορίες μέσα από επικαλυπτόμενους διαλόγους, ακολουθώντας σκηνές με τα χαρακτηριστικά παρατηρητικά του καδραρίσματα ή απλώς με τη χρήση της τζαζ μουσικής που λειτουργεί ενοποιητικά ως προς όλο το φιλμ. Ολοι είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους, όμως αυτές οι συνδετικές γέφυρες δε μεταφράζονται ποτέ σε ουσιώδεις σχέσεις ανάμεσα σε αστούς που μοιάζουν να μην θυμούνται πώς είναι η αληθινή ανθρώπινη επικοινωνία. Το σεξ είναι ξεγυμνωμένο από συναίσθημα, το αλκοόλ χρησιμοποιείται για φάρμακο, η επαφή έρχεται μόνο με υστερικά ουρλιαχτά ή εκκωφαντικές σιωπές, οι δεσμοί είναι τυχαίοι και επιδερμικοί. Μέσα από μια ιστορία για το τυχαίο της ίδιας μας της ύπαρξης, ο Ολτμαν σχολιάζει με τρόπο αποστομωτικό το επιφανειακό των σχέσεων και συναισθημάτων μιας κοινωνίας παραδομένης στην απομόνωσή της, και γι αυτό θα παραμένει επίκαιρος όσες δεκαετίες κι αν βαρύνουν το αριστούργημά του.

DVD EXTRAS
Ενα ντοκιμαντέρ για τη δημιουργία του φιλμ ως αποζημίωση για την έλλειψη σχολιασμού, μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ του Ολτμαν και του ηθοποιού Τιμ Ρόμπινς, δυο αφιερώματα στον Κάρβερ, κομμένες σκηνές και πρωτότυπες ηχογραφήσεις κομματιών του σάουντρακ από τον Dr. John, αγγλικοί υπότιτλοι. Μόνη διαφορά σε σχέση με την αρχική κυκλοφορία της Criterion το 2004, η απουσία του συμπληρωματικού βιβλίου με τις εννέα ιστορίες και το ποίημα του Κάρβερ που ενέπνευσαν τον Ολτμαν.

ΘΟΔΩΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ