Κάρλο Φραμπέτι: Η σιωπή της καμηλοπάρδαλης

02.10.2002
Θα ήταν δυνατός ο εναγκαλισμός του Νάρκισσου με το είδωλό του, αν αυτό αποκτούσε σάρκα και οστά; Υπάρχουν δυνατοί συνδυασμοί λέξεων στην ποίηση που δεν έχουν ακόμα δοκιμαστεί; Πώς οι μεγάλες αυτοκρατορίες πεθαίνουν συντεθλιμμένες από την ίδια τους τη δυσαναλογία; Αν το εκατοστό όνομα του Αλλάχ στο Κοράνι ήταν "απροσδιόριστος" θα ακύρωνε τα προηγούμενα ενενηνταεννέα; Ποια η σχέση της καμηλοπάρδαλης με τους μυστικιστές;
Η "Σιωπή της καμηλοπάρδαλης" του Κάρλο Φραμπέτι ξαφνιάζει τον αναγνώστη από τις πρώτες σελίδες με ερωτήματα και συλλογισμούς που εκ πρώτοις δίνουν την εντύπωση λογοτεχνικού παραληρήματος, διέπονται, ωστόσο, από μαθηματική λογικη: Θα ήταν δυνατός ο εναγκαλισμός του Νάρκισσου με το είδωλό του, αν αυτό αποκτούσε σάρκα και οστά; Υπάρχουν δυνατοί συνδυασμοί λέξεων στην ποίηση που δεν έχουν ακόμα δοκιμαστεί; Πώς οι μεγάλες αυτοκρατορίες πεθαίνουν συντεθλιμμένες από την ίδια τους τη δυσαναλογία; Αν το εκατοστό όνομα του Αλλάχ στο Κοράνι ήταν "απροσδιόριστος" θα ακύρωνε τα προηγούμενα ενενηνταεννέα; Ποια η σχέση της καμηλοπάρδαλης με τους μυστικιστές; Με ποιο κριτήριο αποφασίζεται ποιο είναι το ελάχιστο απόσπασμα που επιτρέπει την ολοκλήρωση ενός ημιτελούς έργου; Πώς μικραίνουν τα τείχη μιας πόλης, ενώ αυτή εξαπλώνεται;

"Ο τεράστιος ηλεκτρονικός υπολογιστής, μεγέθους ενός καθεδρικού ναού, περιείχε όλες τις πληροφορίες που υπήρχαν στη Γη, οι δε συνδυαστικές του δυνατότητες ήταν κυριολεκτικά απεριόριστες. Είχε παίξει (ακόμα και με τον εαυτό του) όλες τις δυνατές παρτίδες σκάκι, είχε διαβάσει όλα τα βιβλία, είχε φανταστεί ακόμα κι αυτά που δεν είχαν γραφτεί ακόμα, είχε ονειρευτεί όλα τα όνειρα κι είχε ξαναζήσει όλες τις ζωές στα ανεξάντλητα κυκλώματά του...
Τον είχαν κατασκευάσει και προγραμματίσει
για να του υποβάλουν την οριστική ερώτηση και στο τέλος του την υπέβαλαν: Υπάρχει Θεός; Τώρα ναι, απάντησε η μηχανή και ανελήφθη εις του Ουρανούς."

"Είναι παράλογο να σκεφτεί κανείς ότι ο Αχιλλέας, καθώς λέει η Ιλιάδα, σκοτώθηκε από ένα βέλος του Πάρι. Αυτό το σφάλμα οφείλεται ασφαλώς, στο ότι πολλές φορές συγχέουμε τη μοναδικότητα το υπερθετικού με την υπερθετικότητα του μοναδικού. Ένας μεγάλος καλλιτέχνης μπορεί να είναι μοναδικός με την έννοια ότι δεν υπάρχει κανένας ισάξιός του, αλλά ένας μοναδικός καλλιτέχνης δεν είναι κατ' ανάγκη μεγάλος. Και το να έχεις μια μοναδική ικανότητα δεν είναι το ίδιο με το να έχεις μια ικανότητα μοναδική. Το γεγονός ότι η φτέρνα ήταν το μοναδικό τρωτό σημείο του Αχιλλέα δε σημαίνει ότι αύξαινε την τρωτότητά του, πόσο μάλλον μέχρι του σημείου να το καταστήσει θανάσιμο."
(Αποσπάσματα από το βιβλίο)

Ερωτήματα που δεν έχουν απαντηθεί και άλλα που δεν έχουν έως τώρα τεθεί διαχειρίζεται στο βιβλίο αυτό ο Κάρλο Φραμπέτι "παίζοντας" με τα εργαλεία του μαθηματικού ορθολογισμού, τα οποία χρησιμοποιεί για να ερμηνεύσει και να καταστήσει δυνάμει μετρίσιμα, φαινόμενα ,δράσεις και δομές μιας κοινωνίας.
Η αιτιότητα όμως και ο ντετερμινισμός των φυσικών επιστημών, όταν "δανείζουν" τους νόμους τους στις ερμηνείες των κοινωνικών δομών, διαπλέκονται με το βαθμό απροσδιοριστίας που διέπει κάθε δράση ή φαινόμενο που διαμορφώνεται από τη μεταβλητή "άνθρωπος", δημιουργώντας αντιφάσεις και αναιρέσεις.
Ο συγγραφέας αναπτύσσει τους συλλογισμούς του χρησιμοποιώντας πότε την παραβολή, πότε ένα είδος διαλεκτικής που προσομοιάζει στο σωκρατικό διάλογο και πότε μια αφήγηση που θυμίζει λαϊκό παραμύθι με δίδαγμα στο τέλος, δημιουργώντας ένα σύνολο που, αν και διαθέτει αρκετή λογοτεχνική φαντασία, προϋποθέτει άσκηση του μυαλού.

Ο Κάρλο Φραμπέτι είναι Ιταλός, αλλά ζει στην Ισπανία και γράφει στα ισπανικά. Συγγραφέας και μαθηματικός, μέλος τη Ακαδημίας Επιστημών της Νέας Υόρκης, δημιουργεί κείμενα "εκλαϊκευμένης επιστήμης" και παιδικής λογοτεχνίας. Έχει εκδώσει περισσότερα από 30 βιβλία που έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Έχει συγγράψει και σκηνοθετήσει πολλές τηλεοπτικές εκπομπές και έχει ανεβάσει θεατρικά έργα.

Εκδόσεις: Opera
Συγγραφέας: Κάρλο Φραμπέτι
Τίτλος: Η σιωπή της καμηλοπάρδαλης
Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης
Σελίδες: 108
ISBN: 960-7073-79-7