Ξέρεις ότι οι περιπτώσεις της αλλεργικής ρινίτιδας (εποχικής και χρόνιας) σε όλες τις ηλικίες ξεπερνούν σήμερα το 28% του πληθυσμού – ενώ πριν από 25 χρόνια αφορούσαν μόνο το 6-7%; Kαι πώς η αύξηση αυτή οφείλεται στη μόλυνση του περιβάλλοντος και στις κλιματικές αλλαγές; Επιπλέον, σήμερα υπάρχει και σημαντική αύξηση στις ιγμορίτιδες (φλεγμονές των παραρρινικών κόλπων), ενώ τελευταία έρευνα της Ευρωπαϊκής Ρινολογικής Εταιρείας (ERS) έδειξε ότι το 32% των Ελλήνων πάσχουν από στραβό ρινικό διάφραγμα, το οποίο με τη σειρά του δυσχεραίνει σε μεγάλο βαθμό την αναπνοή. Τα παραπάνω επισημάνθηκαν, μεταξύ άλλων, από τους ειδικούς στο Πανελλήνιο Συνέδριο Ωτορινολαρυγγολογίας, που έγινε πρόσφατα στην Αθήνα. Καθώς λοιπόν αυτή την εποχή οι αναπνευστικές λοιμώξεις βρίσκονται στο φόρτε τους, διάβασε όλα όσα θα σε βοηθήσουν να αντιμετωπίσεις απλά και αποτελεσματικά κάθε φλεγμονή της ρινικής κοιλότητας.
Μα, αλλεργική ρινίτιδα και το χειμώνα;
Η αλλεργική ρινίτιδα (αλλεργική αντίδραση στις ρινικές οδούς και στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα) μπορεί να βρίσκεται σε έξαρση την άνοιξη (λόγω γύρης), όμως σε πολλά αλλεργικά άτομα το πρόβλημα παραμένει και το χειμώνα. Τα βασικά χαρακτηριστικά της χρόνιας (όπως και της εποχικής ρινίτιδας) είναι: μπούκωμα της μύτης και καταρροή, μάτια που δακρύζουν και πιθανόν βήχας και ξηρότητα του λαιμού.
Πού οφείλεται: Σε φλεγμονή του βλεννογόνου που καλύπτει εσωτερικά τη μύτη και δημιουργείται από υπερευαισθησία του οργανισμού όταν βρεθεί αντιμέτωπος με διάφορες ουσίες που βρίσκονται στον αέρα. Η συνεχής αλλεργική ρινίτιδα προκαλείται κυρίως από ευαισθησία στη σκόνη του σπιτιού, στο τρίχωμα των ζώων και επίσης από τους διάφορους μύκητες ή από κρυφές αλλεργίες σε τροφές, ενώ η εποχική αλλεργική ρινίτιδα (που εκδηλώνεται την άνοιξη) προκαλείται κυρίως από τη γύρη των φυτών.
Πώς θα περιορίσω τα συμπτώματα: Για τις ρινικές εκκρίσεις και το «μπούκωμα» ο γιατρός θα συστήσει τη χρήση κάποιου ρινικού αποσυμφορητικού, του οποίου όμως δεν πρέπει να κανεις κατάχρηση. Αν η μύτη σου είναι φραγμένη, θα νιώσεις επίσης ανακούφιση κάνοντας ενσταλάξεις σε κάθε ρουθούνι με φυσιολογικό ορό, ενώ ωφέλιμες είναι και οι εισπνοές με ατμούς ευκαλύπτου (ελευθερώνουν τις αναπνευστικές οδούς). Απόφυγε όμως την εισπνοή οινοπνεύματος εμποτισμένου σε βαμβάκι, γιατί, παρόλο που «ξεβουλώνει» τη μύτη και διευκολύνει προσωρινά την αναπνοή, ξηραίνει το βλεννογόνο. Καλό είναι να αποφεύγεις και τη χρήση κλιματιστικού (χειμώνα - καλοκαίρι), καθώς έχει αποδειχθεί ότι ο κλιματισμός στα κλειστά κτίρια καταστρέφει σε σημαντικό βαθμό το φυσιολογικό μηχανισμό φίλτρου της ρινικής αναπνοής.
Εάν το πρόβλημα επιμένει: Ζήτησε από το γιατρό να εφαρμόσει συγκεκριμένη ανοσοθεραπεία με βάση την αλλεργία σου. Επιπλέον, συνεργάσου μαζί του προκειμένου να αποφεύγεις τα αλλεργιογόνα που προκαλούν τα συμπτώματά σου. Για παράδειγμα, αν είσαι αλλεργική στα ακάρεα της σκόνης του σπιτιού, φρόντισε να αντικαταστήσεις τα μάλλινα σκεπάσματα και τα πουπουλένια μαξιλάρια με άλλα κατασκευασμένα από συνθετικό υλικό. Κατάργησε επίσης τα χοντρά χαλιά, τις φλοκάτες, τις βαριές κουρτίνες και περιόρισε τα διακοσμητικά αντικείμενα που μαζεύουν σκόνη.
Κάτω από 23º C η θερμοκρασία
Οι υψηλές θερμοκρασίες εντός του σπιτιού το χειμώνα μπορούν να καταλήξουν σε ρινική συμφόρηση, φαγούρα στα μάτια και συριγμό στην αναπνοή. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας (EAACΙ): η θερμοκρασία μέσα στο σπίτι πρέπει να είναι σταθερά κάτω από τους 23 βαθμούς Κελσίου (σε αυτήν τη θερμοκρασία ξεκίνησαν τα αλλεργικά συμπτώματα στους συμμετέχοντες της μελέτης).
Λες να 'ναι ιγμορίτιδα;
Η ιγμορίτιδα (φλεγμονή των παραρρινικών κόλπων) μπορεί να εμφανιστεί πιο εύκολα ή να εξελιχθεί σε χρόνια στα άτομα που έχουν στραβό διάφραγμα, ρινικούς πολύποδες ή το άνοιγμα της μύτης τους είναι εκ γενετής στενό και με το παραμικρό πρήξιμο του βλεννογόνου βουλώνει. Έτσι οι βλέννες δεν βρίσκουν διέξοδο, με αποτέλεσμα να λιμνάζουν και να ευνοούν τη μόλυνση.
Πού οφείλεται: Τις περισσότερες φορές η ιγμορίτιδα εκδηλώνεται έπειτα από κρυολόγημα και οφείλεται σε μικρόβιο ή σε ιό. Την εκδήλωσή της ευνοούν και διάφορες αλλεργίες (στη σκόνη, στη γύρη κ.λπ.) Η πιο συνηθισμένη μορφή ιγμορίτιδας, η οξεία ιγμορίτιδα όπως ονομάζεται, είναι αυτή που συνοδεύει κάποιο κοινό συνάχι και υποχωρεί αυτόματα όταν υποχωρήσει το κρυολόγημα. Εμφανίζεται με πρώτο χαρακτηριστικό σύμπτωμα το βαρύ κεφάλι, «μπούκωμα» στα αυτιά, καθώς και δύσοσμο έκκριμα από το δεξί ή αριστερό ρουθούνι. Ένα άτομο που αντιμετωπίζει στένωση του διαφράγματος μπορεί να εμφανίζει ιγμορίτιδα 2-3 φορές το χρόνο ή ακόμα και κάθε φορά που κρυολογεί. Επίσης, τα άτομα που υποφέρουν από αλλεργική ρινίτιδα είναι πιο ευάλωτα στην ιγμορίτιδα.
Πώς θα περιορίσω τα συμπτώματα: Με τη βοήθεια ενός έμπειρου ωτορινολαρυγγολόγου, που θα διαγνώσει αν πρόκειται για ένα κρυολόγημα που «επιμένει» ή για μια ιγμορίτιδα, και μάλιστα μικροβιακή. Η τελευταία «δίνει» συγκεκριμένα συμπτώματα (π.χ. εστιασμένο πόνο γύρω από τη μύτη, τα μάτια, τα μάγουλα ή το μέτωπο, κιτρινοπράσινες εκκρίσεις από τη μύτη, απώλεια όσφρησης ή γεύσης). Εάν λοιπόν η μόλυνση της ρινικής κοιλότητας οφείλεται σε μικρόβια όπως είναι ο στρεπτόκοκκος, ο αιμόφιλος και η μοραξέλλα, ο γιατρός συστήνει αντιβίωση. Αντίθετα, αν την προλάβεις στο στάδιο του κοινού κρυολογήματος, η αντιμετώπισή της γίνεται με αποσυμφορητικά, βλεννολυτικά τοπικά στη μύτη ή και αντιισταμινικά (ιδίως όταν συνυπάρχει αλλεργική ρινίτιδα), καθώς και πλύσεις με φυσιολογικό ορό, οπότε μπορεί να αποφύγεις την αντιβίωση.
Εάν το πρόβλημα επιμένει: Στη διάγνωση σήμερα, εκτός από την κλασική ακτινογραφία, μπορούν να βοηθήσουν οι σύγχρονες ενδοσκοπικές δυνατότητες, οι οποίες συμβάλλουν και στη θεραπεία (π.χ. διάνοιξη σε περίπτωση στενού διαφράγματος). Στα αλλεργικά επίσης άτομα, επειδή δημιουργούνται πολύποδες μέσα στη μύτη και μέσα στο ιγμόριο, καλό είναι να καθαρίζεται η περιοχή, με την αφαίρεση αυτών των πολυπόδων. Ακόμα, σε περίπτωση κάποιας εκ γενετής βλάβης στο διάφραγμα, ίσως χρειάζεται χειρουργική επέμβαση, για να αποκατασταθεί ο σωστός αερισμός της μύτης.
Θυμήσου ακόμα
- Ανάπνεε από τη μύτη! Η αναπνοή από το στόμα αχρηστεύει σταδιακά το ρινικό διάφραγμα, που εξασφαλίζει καλύτερο φιλτράρισμα του αέρα και τη φυσιολογική υγρασία. Ετσι, δημιουργείται το κατάλληλο υπόστρωμα για λοιμώξεις που ξεκινούν ως ρινίτιδες, ιγμορίτιδες, φαρυγγίτιδες και οι οποίες, αν χρονίσουν, καταλήγουν επιβαρυντικά για το αναπνευστικό σύστημα.
- Όπου υπάρχει καπνός... μείνε μακριά. Το κάπνισμα και ο καπνός των τσιγάρων καταστρέφουν επίσης τα τριχίδια που βρίσκονται στη μύτη, με αποτέλεσμα οι καπνιστές (ακόμα και οι παθητικοί) να είναι πιο επιρρεπείς στην αλλεργική ρινίτιδα.
- Και φοβού τους μύκητες! Εκτός από τη σκόνη του σπιτιού, η οποία αποτελεί μια πολυσύνθετη πηγή αλλεργιογόνων (ανάμεσά τους κυριαρχούν τα ακάρεα), υπάρχουν και οι αλλεργιογόνοι μύκητες. Συνήθως βρίσκονται σε χώρους που δεν αερίζονται (ντουλάπια, αποθήκες, κελάρια) και ενοχοποιούνται, επίσης, για την αλλεργική ρινίτιδα.
Δεν φταίει η γάτα!
Τα κατοικίδια επηρεάζουν ένα 30% των ατόμων με αλλεργική προδιάθεση, ενώ τα αλλεργιογόνα τους εντοπίζονται κατά κύριο λόγο στο σάλιο τους, που όταν ξεραίνεται, διαχέεται στο περιβάλλον (κυρίως της γάτας που «γλείφεται» συνεχώς). Οι τρίχες είναι απλώς οι φορείς τους. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί της Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας (ΕΕΑΚΑ), οι τελευταίες μελέτες έδειξαν ότι όσοι ζουν κοντά σε ζώα είναι πιο προστατευμένοι από τις αλλεργίες και μάλιστα ισχύει ότι όσο περισσότερα τα ζώα τόσο μεγαλύτερη η προστασία. Το καλύτερο μέτρο προστασίας, λοιπόν, στην περίπτωση που συγκατοικείς με έναν τετράποδο φίλο είναι η καθαριότητα, ο καλός αερισμός του σπιτιού και, φυσικά, οι κανόνες υγιεινής, οι οποίοι επιβάλλονται και για το κατοικίδιό σου.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 137
Update: Μάρτιος 2016.
