Σίγουρα, όλοι έχουμε αισθανθεί κάποιες στιγμές πρησμένα τα πόδια μας έπειτα από ένα μεγάλης διάρκειας ταξίδι ή ύστερα από μια πολύωρη ορθοστασία. Όμως το πρήξιμο στα πόδια δεν οφείλεται πάντα στην ακινησία ή την ορθοστασία. Γι’ αυτό και όταν το πρόβλημα επιμένει, δεν πρέπει να παραμελείται, γιατί ίσως να οφείλεται σε κάποια οργανική ανωμαλία, η οποία πρέπει να ελεγχθεί και να αντιμετωπιστεί.

Οι συνήθεις ύποπτοι

Μετά από μια μέρα κούρασης και ορθοστασίας, τα πρησμένα και βαριά πόδια είναι συνηθισμένη κατάσταση, γιατί ανατρέπεται η ισορροπία των υγρών που κινούνται μέσα στις αρτηρίες και στις φλέβες του σώματος μεταφέροντας οξυγόνο. Έτσι, το αίμα συγκεντρώνεται στα κάτω άκρα, με επακόλουθο το πρήξιμο στα πόδια. Όμως, εκτός από την κούραση και την ορθοστασία, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να ανατρέψουν την ισορροπία των υγρών στο σώμα μας, και να δημιουργήσουν πρήξιμο στα πόδια. Κι αυτοί είναι:

• To προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο: Το φαινόμενο της κατακράτησης υγρών είναι συχνότερο στις γυναίκες, οι οποίες το βιώνουν τουλάχιστον μία φορά το μήνα κατά την αναμονή της περιόδου (δύο με τρεις μέρες πριν) λόγω των διακυμάνσεων των ορμονών. Οι διακυμάνσεις αυτές και ιδιαίτερα τα υψηλά επίπεδα οιστρογόνων, επηρεάζουν την ισορροπία των υγρών του οργανισμού με αποτέλεσμα το πρήξιμο και ο πόνος στο στήθος, το πρήξιμο στα πόδια και την κοιλιά.
• Η χρήση ορισμένων φαρμάκων: Φάρμακα (όπως η κορτιζόνη, τα αντιυπερτασικά, τα αντικαταθλιπτικά οι ορμόνες και τα αντιφλεγμονώδη) όταν η χρήση τους γίνεται συστηματικά (περισσότερο από 3 μήνες), μπορεί να επηρεάσουν τη μετακίνηση των υγρών από τις αρτηρίες και να δημιουργήσουν πρήξιμο στα κάτω άκρα.
• Η κατανάλωση αλατιού: Όταν είναι περισσότερη από αυτή που χρειάζεται, το σώμα μας στην προσπάθεια που καταβάλει για να το διαλύσει, κατακρατά υγρά.
• Η εγκυμοσύνη: Φέρνει αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών, οι οποίες με τη σειρά τους επηρεάζουν τους ρυθμούς που τα υγρά κινούνται στους ιστούς.
• Η υπερβολική ζέστη: Χαλαρώνει τους μυς και διαστέλλει τις φλέβες, δυσκολεύοντας την κυκλοφορία.
• Η ακινησία: Εμποδίζει τη φυσιολογική ροή του αίματος στις φλέβες, δυσκολεύοντας την κυκλοφορία του, στα κάτω άκρα.

Όταν το πρήξιμο σημαίνει κάτι πιο σοβαρό

Σε μερικές περιπτώσεις, το πρήξιμο στο ένα ή και στα δυο πόδια αποτελεί ένδειξη κάποιας σοβαρής κατάστασης που αφορά στην υγεία μας. Οι καταστάσεις αυτές μπορεί να είναι:

• Η δημιουργία ενός θρόμβου: Συμβαίνει στις «βαθιές» φλέβες του ποδιού και μπλοκάρει την ομαλή κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας πρήξιμο στο άκρο, το οποίο συνήθως είναι, επώδυνο και συνοδεύεται από πυρετό. Σε αυτή την περίπτωση επιβάλλεται άμεση ιατρική αντιμετώπιση.
• Οι παθήσεις της καρδιάς, του ήπατος ή των νεφρών: Μπορούν να δημιουργήσουν πρόβλημα στο κυκλοφορικό, την πίεση του αίματος, καθώς και στο ισοζύγιο των υγρών του οργανισμού.
• Οι παθήσεις του θυρεοειδούς: Ο υποθυρεοειδισμός ή ο υπερθυρεοειδισμός συχνά διαταράσσουν την ομαλή μεταφορά των υγρών από και προς τους ιστούς με επακόλουθο το οίδημα.
• Οι όγκοι: Συνήθως οι όγκοι στην περιοχή της λεκάνης, συμπιέζουν τις φλέβες και τα λεμφαγγεία του ενός ποδιού, προκαλώντας έτσι οίδημα του άκρου.

Προσοχή: Σε κάθε μια από τις παραπάνω περιπτώσεις, μόνο ο ειδικός είναι αυτός που θα εκτιμήσει την κατάσταση τους ασθενούς και θα δώσει τις κατάλληλες.

Διάβασε στη συνέχεια, πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις το πρήξιμο στα πόδια.

Πέρασε σε δράση

Κάνε συχνά ποδόλουτρα

Γνωρίζεις μήπως γιατί εκείνα τα περίφημα ποδόλουτρα της γιαγιάς, ξεκούραζαν τα πόδια και αναζωογονούσαν τον οργανισμό; Η ποδολογία, αλλά και η ρεφλεξολογία (μια φυσική, θεραπευτική μέθοδος με προϊστορία 5.000 χρόνων), έχουν να μας πουν πολλά γι αυτό. Και πρώτα, για τα αντανακλαστικά σημεία που βρίσκονται στα πέλματα και αντιστοιχούν σε κάθε ανθρώπινο όργανο(καρδιά, στομάχι, συκώτι κ.ά.). Διεγείροντας αυτά τα αντανακλαστικά σημεία των ποδιών, με το νερό και με ειδικές μαλάξεις, απελευθερώνονται οι θεραπευτικές δυνάμεις του σώματος. Έτσι επιτυγχάνουμε την καλή κυκλοφορία του αίματος στα κάτω άκρα, αλλά και την ενεργοποίηση, χαλάρωση και εξισορρόπηση του οργανισμού.

3 συνταγές για άμεση ανακούφιση

Για να ανακουφίσεις λοιπόν τα πρησμένα πόδια σου μετά από μια κουραστική ημέρα, δεν έχεις παρά να επιλέξεις ένα από τα παρακάτω ποδόλουτρα:

• Με αλάτι: Βάλε τα πόδια σου για 5-10 λεπτά σε μια λεκάνη με χλιαρό νερό στο οποίο θα έχεις διαλύσει άλατα (από το φαρμακείο) ή μια χούφτα χονδρό αλάτι. Το ιώδιο που περιέχει το αλάτι, βοηθά στην καλή κυκλοφορία του αίματος, προσφέροντας μεγάλη ανακούφιση στα κάτω άκρα. Επιπλέον, το κάλιο και το νάτριο που περιέχει, βοηθά στη διατήρηση της ισορροπία των υγρών του σώματος.
• Με χαμομήλι: Βάλε τα πόδια σου για 5-10 λεπτά σε χλιαρό χαμομήλι - σε 2 λίτρα βραστό νερό, ρίχνεις 2 γεμάτες κουταλιές της σούπας χαμομήλι και το αφήνεις να κρυώσει λίγο. Το ποδόλουτρο αυτό, προσφέρει χαλάρωση, ενώ έχει αντιφλεγμονώδη δράση σε ερεθισμούς ή φλεγμονές, του δέρματος των ποδιών.
• Με το ντους: Μια άσκηση ιδιαίτερα ευεργετική για το φλεβικό σύστημα είναι να κάθεσαι στην άκρη της μπανιέρας και με το τηλέφωνο του ντους, να ρίχνεις εναλλάξ ζεστό και κρύο νερό στα πόδια σου για περίπου πέντε λεπτά τελειώνοντας με κρύο.

Μασάζ και ασκήσεις που υπόσχονται πολλά

Για να γυμνάσεις και να δυναμώσεις το φλεβικό σύστημα, αλλά και για να έχεις άμεση ανακούφιση των ποδιών σου από τις καθημερινές καταπονήσεις, δοκίμασε τις παρακάτω ασκήσεις:

• Κάνε για 5 λεπτά μασάζ στα πέλματα των ποδιών σου, χρησιμοποιώντας ένα μπαλάκι του τένις, που θα τοποθετήσεις πρώτα κάτω από το ένα και έπειτα κάτω από το άλλο πόδι. Κατά τη διάρκεια του μασάζ, φρόντισε να κινείς το πέλμα σου παράλληλα με το δάπεδο και πάνω στο μπαλάκι.
• Ακούμπησε το πέλμα σου καλά στο πάτωμα και πίεσε το κου ντε πιε και τα δάκτυλα των ποδιών σου με την παλάμη και με φορά προς τα εμπρός. Επαναλαμβάνεις για 7-10 φορές.
• Κάθισε άνετα με την πλάτη καλά ακουμπισμένη. Δίπλωσε το αριστερό πόδι πάνω στο δεξί γόνατο, για να πιάνεις καλά το πέλμα. Κάνε εναλλάξ δεξιόστροφες και αριστερόστροφες περιστροφές των αστραγάλων. Στη συνέχεια, βάλε λίγο λάδι στο χέρι σου και κάνε μαλάξεις στο πέλμα. Πίεσε τη φτέρνα με τον αντίχειρα και στη μέση της καμάρας. Έπειτα πίεσε στη βάση των δακτύλων, πριν αρχίσεις να τους κάνεις μασάζ ένα προς ένα. Επαναλαμβάνεις τη διαδικασία στο άλλο πόδι.

ΠΕΣ ΝΑΙ

• Στο περπάτημα, που είναι η καλύτερη άσκηση για τα πόδια, καθώς διευκολύνει την κυκλοφορία του αίματος.
• Στο τζόκιν, το ποδήλατο και το κολύμπι, που είναι επίσης ιδανικές ασκήσεις για τα πόδια.
• Στις βαμβακερές και μάλλινες κάλτσες

ΑΠΟΦΥΓΕ

• Το κάθισμα με σταυρωμένα πόδια για πολύ ώρα.
• Τις σφικτές συνθετικές κάλτσες.
• Τη ζέστη σε όλες της τις μορφές (σάουνα χαμάμ, ηλιοθεραπεία, αποτρίχωση με ζεστό κερί), καθώς ευνοεί των σχηματισμό κιρσών και προκαλεί πρήξιμο.

Πρόσεξε τη διατροφή σου

Η υγεία των ποδιών περνά κι από το... στομάχι.

Φρούτα και λαχανικά: Εκτός από πολύτιμες βιταμίνες έχουν αποτοξινωτικές διουρητικές και άλλες ιδιότητες, που εμποδίζουν την κατακράτηση των υγρών στους ιστούς (η οποία κάνει συχνά τις γάμπες να πρήζονται και να πονάνε). Επιπλέον, τα φρούτα και τα λαχανικά, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά, που βοηθούν ιδιαίτερα το φλεβικό σύστημα.

Ψάρια: Θεωρούνται ευεργετικές τροφές για την τόνωση του φλεβικού συστήματος καθώς είναι πλούσια σε πρωτείνες, φτωχά σε λίπη και επιπλέον, διαθέτουν ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Καλό λοιπόν είναι η διατροφή σου να περιλαμβάνει 200-300 γρ. ψάρια την εβδομάδα, καθώς και άσπρο άπαχο κρέας (από κοτόπουλο, γαλοπούλα).

Νερό: Ενυδατώνει το δέρμα, και ταυτόχρονα βοηθά να αποβληθούν από τον οργανισμό τοξίνες που ευνοούν το πρήξιμο στις γάμπες και στους αστραγάλους. Μην ξεχνάς λοιπόν , να πίνεις καθημερινά άφθονο νερό.

Προσοχή στο «σύνδρομο της οικονομικής θέσης»

Πρόκειται για σύνδρομο, που οφείλεται στην πολύωρη ακινησία των ποδιών π.χ. στη διάρκεια ενός αεροπορικού ταξιδιού και μπορεί να προκαλέσει θρόμβωση στις μεγάλες βαθιές φλέβες του μηρού και των κάτω άκρων. «Το σύνδρομο απειλεί συνήθως τους επιβάτες υπερατλαντικών ταξιδιών, όταν δηλαδή το αεροπορικό ταξίδι ξεπερνά τις 10-12 ώρες πτήσης. Στην ακραία της μορφή, η θρόμβωση αυτή, μπορεί με τη σειρά της να προκαλέσει πνευμονική εμβολή και να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο» (Ηarry Büller, MD, καθηγητής αγγειολογίας στο Ακαδημαϊκό Ιατρικό Κέντρο Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ).

Πώς εκδηλώνεται

Η θρόμβωση στις βαθιές φλέβες των ποδιών εκδηλώνεται με πόνο, πρήξιμο και φλεγμονή στην περιοχή που επηρεάζεται, ενώ το πρόβλημα μπορεί να εμφανιστεί κατά την αποβίβαση του επιβάτη ή ακόμα και μερικές ώρες μετά.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο:

• Όσοι αντιμετωπίζουν κάποια πάθηση αίματος.
• Οι γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά.
• Όσοι παρουσιάζουν φλεβική ανεπάρκεια στα κάτω άκρα (κιρσούς).
• Όσοι έχουν προβλήματα θρόμβων ή έχουν πρόσφατα εγχειριστεί.
• Ασθενείς με ισχαιμία ή καρδιακή ανεπάρκεια.
• Ασθενείς που αναρρώνουν από εγκεφαλικό επεισόδιο.

Πώς θα το προλάβεις

Κατά τη διάρκεια των υπερατλαντικών ταξιδιών:

Κατά μικρά, τακτά χρονικά διαστήματα καλό είναι να σηκώνεσαι, να περπατάς, να κάνεις ελαφριές ασκήσεις ή ακόμα να τεντώνεσαι και να κινείς τα πόδια σου. Επιπλέον να προτιμάς για το ταξίδι άνετα ρούχα και παπούτσια, ενώ αν έχεις οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης ο γιατρός μπορεί να σου συστήσει να φοράς ειδικές ψηλές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης, για τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος στα πόδια.

Οι παρεχόμενες πληροφορίες είναι καθαρά ενημερωτικές και δεν υποκαθιστούν τις συμβουλές του γιατρού σου, τον οποίο πρέπει να συμβουλεύεσαι για κάθε πρόβλημα υγείας που έχεις.

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία τεύχος 74.
Επικαιροποίηση: Ιούνιος 2015.