Η Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι μια διαταραχή του πεπτικού συστήματος κατά την οποία το περιεχόμενο του στομάχου (κυρίως οξέα) επιστρέφει (παλινδρομεί) προς τον οισοφάγο — δηλαδή τον σωλήνα που συνδέει το στόμα με το στομάχι. Το αποτέλεσμα είναι να νιώθουμε μια έντονη καούρα -κάψιμο στο στήθος και στον λαιμό.
Τι συμβαίνει ακριβώς;
Κανονικά, υπάρχει ένας "σφιγκτήρας" (ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας) που κλείνει μόλις περάσει η τροφή στο στομάχι. Όταν αυτός δεν λειτουργεί σωστά ή χαλαρώνει περισσότερο απ’ όσο πρέπει, τότε το περιεχόμενο του στομάχου (με οξύ) μπορεί να επιστρέψει προς τα πάνω.
Αυτό που πρέπει να τονίσουμε είναι το εξής: ένα τυχαίο περιστατικό ΓΟΠ γιατί ίσως έφαγες πολύ και σε έπιασε ίσως δεν είναι ανησυχητικό. Αν όμως ταλαιπωρείσαι καθημερινά και δυσκολεύεσαι στον ύπνο, η ΓΟΠ μπορεί να γίνει επικίνδυνη και για έναν ακόμη λόγο: η παρατεταμένη επαφή του οισοφάγου και του λαιμού με τα οξεά του στομάχου δημιουργούν μακροχρόνιες βλάβες που όμως μπορείς να προλάβεις εύκολα με μια επίσκεψη στον γαστρεντερολόγο.
Συμπτώματα της ΓΟΠ
Καούρα (κάψιμο πίσω από το στέρνο, ιδίως μετά το φαγητό ή όταν ξαπλώνεις)
Όξινη γεύση στο στόμα ή στο λαιμό (σαν να “γυρίζει” τροφή ή υγρά)
Δυσκολία στην κατάποση
Χρόνιος βήχας, βραχνάδα ή “καθάρισμα” του λαιμού
Φούσκωμα, ρέψιμο, αίσθημα βάρους στο στομάχι
Αιτίες / Παράγοντες που την προκαλούν
Κακή διατροφή (λιπαρά, καφές, σοκολάτα, αλκοόλ, αναψυκτικά)
Παχυσαρκία
Κάπνισμα
Στρες
Υπερφαγία ή ξάπλωμα αμέσως μετά το φαγητό
Εγκυμοσύνη (λόγω πίεσης στο στομάχι)
Πώς αντιμετωπίζεται;
Διατροφή και αλλαγή τρόπου ζωής
Αντιόξινα φάρμακα ή αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPI), με ιατρική καθοδήγηση
Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω έλεγχος (γαστροσκόπηση)
Διατροφή και ΓΟΠ: Ποια τρόφιμα κάνουν καλό στο στομάχι;
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) μπορεί να επηρεαστεί σημαντικά από τη διατροφή. Υπάρχουν τροφές που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και άλλες που καλό είναι να αποφεύγονται. Για παράδειγμα, εγγυημένα καταπραΰνει το στομάχι το κεφίρ και το γιαούρτι όπως επίσης η μαστίχα Χίου (μπορείς να μασήσεις ένα κομμάτι μαστίχα).
Ας δούμε πρώτα τις ωφέλιμες τροφές:
Μη όξινα φρούτα:
Μπανάνα
Μήλο (ιδιαίτερα ψημένο ή αποφλοιωμένο)
Αχλάδι
Πεπόνι
Λαχανικά (μη τηγανισμένα):
Μπρόκολο, κολοκύθι, καρότο, φασολάκια, σπανάκι, αγγούρι
Τροφές με χαμηλά λιπαρά:
Άπαχο κοτόπουλο ή γαλοπούλα (ψητά ή βραστά)
Ψάρι ψητό ή στον ατμό
Ασπράδι αυγού
Πολύσπορα ή ολικής άλεσης δημητριακά:
Βρώμη (oatmeal), καστανό ρύζι, ψωμί ολικής
Προβιοτικά και τροφές με φυσικά ένζυμα:
Γιαούρτι με προβιοτικά (χωρίς ζάχαρη)
Κεφίρ
Αφεψήματα που καταπραΰνουν:
Χαμομήλι
Τζίντζερ (σε μικρή ποσότητα, π.χ. σε ρόφημα)
Τι να αποφεύγεις (ενδεικτικά):
Καφές, σοκολάτα, αλκοόλ, αναψυκτικά
Πικάντικα ή τηγανητά φαγητά
Ντομάτα και προϊόντα της (σάλτσες)
Κρεμμύδι, σκόρδο
Εσπεριδοειδή (πορτοκάλι, λεμόνι, γκρέιπφρουτ)
Επιπλέον:
- Τρώγε μικρά και συχνά γεύματα.
- Απόφυγε να ξαπλώνεις αμέσως μετά το φαγητό (περίμενε 2-3 ώρες).
- Ανύψωσε ελαφρά το κεφάλι του κρεβατιού (αν έχεις συμπτώματα τη νύχτα).
Έχεις παλινδρόμηση; Ιδού ένα ενδεικτικό μενού ημέρας για να ανακουφιστείς!
Πρωινό
Βρώμη βρασμένη με νερό ή γάλα χαμηλών λιπαρών
1 μπανάνα (ώριμη, όχι πράσινη)
1 ποτήρι χαμομήλι ή νερό
Δεκατιανό
1 ψημένο μήλο χωρίς φλούδα
2-3 κράκερς ολικής άλεσης
Μεσημεριανό
Ψητή γαλοπούλα ή κοτόπουλο (χωρίς πέτσα)
Κολοκυθάκια βραστά με λίγο ελαιόλαδο
Ρύζι καστανό ή πατάτα βραστή
Νερό ή δροσερό χαμομήλι
Απογευματινό
Γιαούρτι χαμηλών λιπαρών με λίγη βρώμη ή μπισκοτάκια χωρίς ζάχαρη
(προαιρετικά προσθήκη λίγου μελιού)
Βραδινό
Ομελέτα με ασπράδια αυγού και λαχανικά στον ατμό (π.χ. σπανάκι ή κολοκυθάκι)
Ψωμί ολικής άλεσης
1 αχλάδι ή κομπόστα χωρίς ζάχαρη
Πριν από τον ύπνο (αν πεινάς πολύ):
Λίγες μπουκιές φρυγανιάς ολικής ή ένα μικρό κομμάτι μπανάνα
Σημείωση: Κάθε οργανισμός αντιδρά διαφορετικά. Αν κάποια από τις παραπάνω τροφές σου προκαλεί ενόχληση, καλό είναι να την αποφεύγεις. Αν έχεις έντονα ή συχνά συμπτώματα, καλό θα ήταν να συμβουλευτείς έναν γαστρεντερολόγο.
