ΞΕΝΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

Ο ηλιόλουστος καιρός σου ανέβασε τη διάθεση για βόλτες και ηλιοθεραπεία. Είσαι όμως επιφυλακτική. Τόσα ακούς για τους κινδύνους που σχετίζονται με την ηλιακή ακτινοβολία και ιδιαίτερα για τον καρκίνο του δέρματος.

Χιλιάδες άνθρωποι ετησίως έρχονται αντιμέτωποι με τη θλιβερή διαπίστωση ότι «εκείνη η ελιά» έχει από καιρό - δυστυχώς - μετατραπεί σε μελάνωμα. Ως γνωστό, καταλληλότερη λύση για την αποφυγή μιας τέτοιας επικίνδυνης εξέλιξης αποτελεί η προληπτική εξέταση του δέρματος. Και τα τελευταία χρόνια, αυτή η λύση γίνεται πιο προσιτή από ποτέ.

Η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας (EADV), στο πλαίσιο της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης του κόσμου για την έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος οργανώνει, από το 2000 και κάθε χρόνο, την «Ευρωπαϊκή Ημέρα Μελανώματος» σε διάφορες χώρες. Στην Ελλάδα, με πρωτοβουλία της Ελληνικής Δερματολογικής & Αφροδισιολογικής Εταιρείας, η συγκεκριμένη ημέρα αποτελεί μόνο την αφετηρία για μία ολόκληρη εβδομάδα αφιερωμένη στην πρόληψη, την «Ελληνική Εβδομάδα κατά του Καρκίνου του Δέρματος» που φέτος θα πραγματοποιηθεί 9 έως 13 Μαΐου.

Τις συγκεκριμένες ημέρες, οι συμμετέχοντες δερματολόγοι, μέλη της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας, πραγματοποιούν δωρεάν εξέταση για πιθανό μελάνωμα ή άλλη μορφή καρκίνου του δέρματος, σε όλους όσους το επιθυμούν. Έτσι, συμβάλλουν θεαματικά στον έγκαιρο εντοπισμό και την αποτελεσματική αντιμετώπιση περιστατικών καρκίνου του δέρματος. Οι επισκέψεις γίνονται κατόπιν ραντεβού και δεν περιλαμβάνουν άλλες ιατρικές πράξεις (συνταγογράφηση, επιπλέον δερματολογικές εξετάσεις). Όσοι επιθυμούν να εξεταστούν μπορούν να καλέσουν στο 800 11 11 2 22 ή να επισκεφτούν την ιστοσελίδα www.myskincheck.gr και να αναζητήσουν τη λίστα με τους συμμετέχοντες δερματολόγους για να κλείσουν ραντεβού και να εξεταστούν δωρεάν.

Γιατί να κάνεις εξέταση;

Γιατί πέντε λεπτά αρκούν για να σώσουν τη ζωή σου. Η εξέταση του δέρματος αποτελεί το βασικό όπλο στη μάχη κατά του καρκίνου του δέρματος. Το δέρμα έχει την ικανότητα να δημιουργεί τους πιο επιθετικούς όγκους (μελάνωμα), αλλά και τους λιγότερο επιθετικούς (βασικοκυτταρικό καρκίνωμα). Η διάγνωση σε αρχικό στάδιο και η έγκαιρη χειρουργική αφαίρεση των όγκων αυτών αποτελούν χωρίς αμφιβολία την καλύτερη μέθοδο αντιμετώπισής τους.

Κατά το μεγαλύτερο μέρος του έτους, το 90% του δέρματός μας παραμένει σκεπασμένο από τα ρούχα ή τα μαλλιά. Ακόμα και στο χειρουργείο, δεν αφαιρούνται πάντα όλα τα ρούχα του ασθενούς. Έτσι, πολλοί όγκοι του δέρματος ανιχνεύονται πολύ αργά και αυτό μπορεί να έχει επικίνδυνες συνέπειες για τη ζωή. Δυστυχώς, οι όγκοι αυτοί θα είχαν θεραπευτεί με μια απλή χειρουργική επέμβαση, εάν είχαν εντοπιστεί σε αρχικό στάδιο.

Τι θα πρέπει να σε ανησυχήσει;

Ξαφνική εμφάνιση νέων ελιών στο δέρμα: 8 στις 10 φορές, τα μελανώματα εμφανίζονται χωρίς να προϋπάρχει κάποια ελιά. Είναι λοιπόν σημαντικό να δίνεις προτεραιότητα στην αναγνώριση νέων χρωματικών βλαβών στο δέρμα.

Αλλαγή σε μια υπάρχουσα ελιά στο δέρμα: Το μελάνωμα μπορεί να εξελιχθεί από ελιές που ήδη υπάρχουν, με γρήγορη αλλαγή, είτε μεγαλώνοντας, είτε αλλάζοντας σχήμα ή χρώμα.

Πώς να κάνεις αυοεξέταση;

Μια σύντομη αυτοεξέταση μπορεί να γίνει ακολουθώντας τη μέθοδο ABCDE, με τη βοήθεια ενός καθρέφτη χειρός.

* Εξέτασε το πρόσωπο και τα αφτιά με τη βοήθεια ενός καθρέφτη. Για το τριχωτό της κεφαλής, χρησιμοποιήσε ένα στεγνωτήρα μαλλιών (πιστολάκι)

* Παρατήρησε τις παλάμες και το πάνω μέρος των χεριών χωρίς να ξεχνάς τα νύχια. Με τη βοήθεια ενός καθρέφτη εξετάστε τους αγκώνες, τους βραχίονες και τις μασχάλες.

* Κοίταξε προσεχτικά το λαιμό, το στήθος (καθώς και την περιοχή κάτω από αυτό στις γυναίκες) και την κοιλιά.

* Μπροστά σε έναν καθρέφτη, και με τη βοήθεια ενός καθρέφτη χειρός, εξετάστε τον αυχένα, τους ώμους, την πλάτη, τους γλουτούς, το πίσω μέρος των μηρών, των βραχιόνων και των αφτιών.

* Σε καθιστή στάση και με τη βοήθεια ενός καθρέφτη, παρατήρησε το εσωτερικό μέρος των μηρών, τις κνήμες, τα πόδια και τις πατούσες, χωρίς να παραλείψεις τα νύχια και την περιοχή των γεννητικών οργάνων.

Ποιός διατρέχει τον υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσει μελάνωμα;

Ο κίνδυνος να εμφανιστεί μελάνωμα είναι υψηλότερος σε κάποιον με ανοιχτόχρωμο δέρμα που καίγεται και δημιουργεί φακίδες εύκολα καθώς και σε κάποιον με πολλές ελιές. Ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων, κυρίως στην παιδική ηλικία και την εφηβεία, και ιστορικό μελανώματος σε άλλο μέλος της οικογένειας συνεισφέρει επίσης στον υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος. Συχνή έκθεση στον ήλιο, κυρίως για λόγους ψυχαγωγικούς, αυξάνει επίσης τον κίνδυνο δημιουργίας μαλανώματος. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το μελάνωμα είναι εξ’ίσου συνηθισμένο σε άνδρες και γυναίκες. Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία είναι όμως εξαιρετικά σπάνιο στην παιδική ηλικία.

Τι έχει προκαλέσει τις αυξανόμενες περιπτώσεις εμφάνισης μελανώματος;

Εκτός από την ελάττωση του στρώματος του όζοντος, η αλλαγή συμπεριφοράς απέναντι στον ήλιο ήταν η κύρια αιτία της αύξησης του αριθμού των περιπτώσεων καρκίνου του δέρματος τις τελευταίες δεκαετίες. Η αύξηση της δημοτικότητας των δραστηριοτήτων στο ύπαιθρο και η ηλιοθεραπεία έχουν οδηγήσει στην υπερβολική έκθεση σε UV. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν το μαύρισμα σημάδι ομορφιάς και υγείας. Όμως το μαύρισμα είναι απλά σημάδι UV βλάβης και αντιπροσωπεύει την προσπάθεια του δέρματος να ελαχιστοποιήσει την περαιτέρω βλάβη.

Πώς μπορούν να αυξηθούν οι πιθανότητες να επιβιώσει κανείς του μελανώματος;

Το κλειδί για ένα ευνοϊκό αποτέλεσμα είναι η έγκαιρη διάγνωση και η χειρουργική αφαίρεση. Η περιοδική αυτο-εξέταση του δέρματος και η ιατρική φροντίδα όταν κανείς αμφιβάλει, θα πρέπει να γίνει συνήθης πρακτική αν θέλουμε να κρατήσουμε το ποσοστό θνησιμότητας από μελάνωμα στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο.

Ποιές είναι οι άλλες βλαβερές συνέπειες του ήλιου στο δέρμα;

Εκτός από το μελάνωμα ο ήλιος προκαλεί και άλλες μορφές καρκίνου του δέρματος, οι οποίες αν και δεν είναι συνήθως μοιραίες, έχουν συχνά σαν αποτέλεσμα σοβαρές αλλοιώσεις στο δέρμα. Οι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου προκαλούν επίσης πρόωρη γήρανση του δέρματος με τη μορφή ρυτίδων, κηλίδων, τραχύτητας του δέρματος, σπασμένων φλεβών και φολιδωτών σημείων.

Είναι ασφαλές να μένει κανείς στον ήλιο για πολύ ώρα αν φοράει αντιηλιακό;

Με την κυριολεκτική έννοια της λέξης δεν υπάρχει πλήρες «μπλοκάρισμα» του ήλιου (total sunblock). Ένας μεταβλητός αριθμός ακτίνων UV μακρότερου κύματος δεν φιλτράρονται από τα προϊόντα που διατίθενται τώρα παρά τους υψηλούς δείκτες που υπάρχουν. Η συγκεντρωτική επίδραση αυτών των ακτίνων που δεν έχουν φιλτραριστεί μπορεί να καταλήξει σε καρκίνο του δέρματος και πρόωρη γήρανση του δέρματος. Δεν θα πρέπει κανείς να μένει στον ήλιο πολύ με την λανθασμένη εντύπωση ότι το αντιηλιακό τους προστατεύει πλήρως από τις ακτίνες του ήλιου. Η έκθεση στον ήλιο θα πρέπει να αποφεύγεται μεταξύ των ωρών 11πμ. και 3μμ. οπότε και οι ακτίνες του ήλιου είναι πιο δυνατές.

Είναι το τεχνητό μαύρισμα ασφαλέστερο από το μαύρισμα από τον ήλιο;

Ένα τεχνητό μαύρισμα (κρέμες ή σπρέι που προκαλούν μαύρισμα) είναι κατά πολύ ασφαλέστερο από το μαύρισμα στον ήλιο. Το τεχνητό μαύρισμα δείχνει φυσικό μέσω μιας χημικής αντίδρασης στο δέρμα. Φέρνει επομένως τα επιθυμητά αποτελέσματα σε κάποιον που θέλει να αποκτήσει μαύρισμα χωρίς να χρειάζεται να κάνει ηλιοθεραπεία. Πρέπει κανείς να τοποθετεί τα προϊόντα τεχνητού μαυρίσματος κάθε 1-2 εβδομάδες προκειμένου να το διατηρήσει γιατί τα άνω στρώματα του δέρματος ανανεώνονται συνεχώς. Παρ’ όλα αυτά το τεχνητό μαύρισμα δεν προστατεύει καθόλου από την ακτινοβολία των ακτινών UV.

Είναι ακίνδυνο να αποκτούμε τεχνητό μαύρισμα από σολάριουμ;

Το σολάριουμ προκαλεί μαύρισμα με ακτινοβολία UVΑ, οι οποίες αν και πολύ αποτελεσματικές στο να μαυρίζουν το δέρμα χωρίς να προκαλούν έγκαυμα, αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος και αναμφίβολα προκαλούν πρόωρη γήρανση του δέρματος. Κάτι που πιθανόν οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν είναι ότι το μαύρισμα που αποκτάται από αυτές τις μονάδες μαυρίσματος δεν προστατεύει το δέρμα τους από ηλιακό έγκαυμα όταν βγαίνουν στον ήλιο.

Τα λάθη που κάνεις

* Οι ομπρέλες ΔΕΝ παρέχουν επαρκή αντηλιακή προστασία. Οι ακτίνες του ήλιου αντανακλώνται απευθείας στο δέρμα σας. Τοποθετείστε την ομπρέλα στο γρασίδι, όπου υπάρχει καλύτερη απορρόφηση των ακτινών.

* Ο νεφελώδης ουρανός ΔΕΝ είναι ακίνδυνος. Ακόμα και εάν δεν αισθάνεσαι τη ζέστη του ήλιου, οι βλαβερές ακτίνες του διαπερνούν τα σύννεφα και φθάνουν στην επιφάνεια της γης μέσα από τα σύννεφα.

* Τα αντιηλιακά ΔΕΝ επιτρέπουν να καθόμαστε απεριόριστα στον ήλιο. Ο ρόλος των αντιηλιακών δεν είναι να μας δίνουν το ακαταλόγιστο όσον αφορά τις ώρες της έκθεσής μας στον ήλιο αλλά να προσφέρουν μια πρόσθετη προστασία. Η έκθεση στον ήλιο εφόσον γίνεται για λόγους ψυχαγωγίας πρέπει να γίνεται με σύνεση.

* Όταν φθάνεις στην παραλία ΜΗΝ χρησιμοποιείς το αντιηλιακό μόνο μία φορά νομίζοντας ότι είσαι προστατευμένη για το υπόλοιπο της ημέρας.

* Ένα μαυρισμένο δέρμα ΔΕΝ προσφέρει την καλύτερη προστασία. Ένα μαυρισμένο δέρμα προσφέρει μια αντηλιακή προστασία αντίστοιχη ενός SPF 4 δεν προστατεύει δηλαδή επαρκώς και καλό θα ήταν να χρησιμοποιείτε και κάποιο αντιηλιακό συμπληρωματικά.

* Τα προϊόντα για μαύρισμα χωρίς ήλιο ΔΕΝ προστατεύουν το δέρμα: Το καφετί χρώμα είναι απλώς αποτέλεσμα μιας διαδικασίας οξείδωσης, όπως ένα μήλο, όταν κοπεί στα δύο, γίνεται καφέ. Ωστόσο, ο τύπος αυτός της κρέμας συνιστάται, εάν θέλεις να έχεις ένα όμορφο χρώμα καθ' όλη τη διάρκεια του έτους: είναι απολύτως ασφαλές και δεν έχει τις επικίνδυνες παρενέργειες του σολάριουμ.

Τρόποι προστασίας

* Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο είναι επικίνδυνη. Προτίμησε τη σκιά. Απέφευγε την έκθεση στον ήλιο τις ώρες της μέγιστης ηλιοφάνειας.

* Στην παραλία, συνιστάται να αποφεύγεται η έκθεση στον ήλιο μεταξύ 11 π.μ. και 4 μ.μ., γιατί τότε οι ακτίνες του ηλίου είναι πολύ πιο επικίνδυνες.

* Προστάτεψε τον εαυτό σου καθώς και τα βρέφη και τα παιδιά, φορώντας καπέλο, μπλουζάκι γυαλιά ηλίου και φυσικά αντιλιακή κρέμα.

Τι αντιλιακό να χρησιμοποιήσω;

Επέλεξε αντιηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας ανάλογα με τον τύπο δέρματός σου. Εφάρμοσέ το πριν την έκθεση στον ήλιο και ανανέωνε συχνά χρησιμοποιώντας αρκετή ποσότητα, ειδικά αφού έχεις κολυμπήσει, ιδρώσει ή σκουπιστεί.

Μια πρόταση είναι η νέα σύνθεση του ANTHELIOS XL Crème Fondante, με το σύστημα φίλτρων νέας γενιάς MEXOPLEX® που προσφέρει υψηλή προστασία από τις ακτίνες UVA, έως και PPD 42 παρέχοντας φορές υψηλότερη προστασία από τις ακτίνες UVA σε σχέση με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Παράλληλα, η νέα σύνθεση του ANTHELIOS XL Crème Fondante είμαι μη λιπαρή και έχει -32% λιγότερα χημικά φίλτρα και είναι χωρίς Paraben. Διατίθεται με διάφορους δείκτες προστασίας, με άρωμα και χρώμα ή χωρίς.