Από τον ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ-ΡΩΜΑΝΟ ΛΙΖΑΡΔΟ


Δύο από τους ανθρώπους που ταυτίστηκαν με την ελληνική υπερπαραγωγή «Εl Greco» μας μίλησαν για τον καλλιτεχνικό θρίαμβο που υμνεί την Ελλάδα.

Δήμητρα Ματσούκα
Υποδύεται τη γυναίκα-κλειδί στη ζωή του Ελ Γκρέκο.

Η Δήμητρα Ματσούκα, που έχει δεχτεί ποικίλα σχόλια για το υποκριτικό της ταλέντο, μίλησε στο ΛΟΙΠΟΝ για τη μαγεία του ρόλου της.

Η τελευταία σου συμμετοχή «Εl Greco» είναι σε μια διεθνή συμπαραγωγή. Θεωρείς τον εαυτό σου περισσότερο «διεθνή» από κάποιους άλλους συναδέλφους σου;

«Θα ήμουν η τελευταία που θα μπορούσε να πει αυτό για τον εαυτό της.

Μη με βάζετε σε δύσκολη θέση». (Γέλια.)

Τι σε ώθησε να ερμηνεύσεις αυτόν το ρόλο;

«Με τράβηξε η προσωπικότητα του El Greco. Πρόκειται για την αφήγηση μιας πολύ σπουδαίας προσωπικότητας».

Η ηρωίδα που υποδύεσαι αποτελεί για το ζωγράφο πηγή έμπνευσης. Εσύ αποτελείς πηγή έμπνευσης;

«Δεν μου έχει τύχει ποτέ να αισθανθώ μούσα. Υπάρχουν ηθοποιοί που θα μπορούσαν να απαντήσουν θετικά στην ερώτησή σας, ερμηνεύτριες που αποτέλεσαν μούσες μεγάλων σκηνοθετών. Εμένα, όμως, δεν μου έχει τύχει κάτι ανάλογο».

Για τις ανάγκες του ρόλου μιλάς αγγλικά. Σου δημιούργησε πρόβλημα η αποχή της αμεσότητας της γλώσσας;

«Μου δημιούργησε το εξής πρόβλημα: ψάχνοντας την προφορά της ηρωίδας, αυτής της μεσογειακής γυναίκας από την Ιταλία, δεν αισθάνθηκα ότι θα μου ήταν οικείο ως ρόλος να εκφραστώ με αμερικανική ή αγγλική προφορά. Προτιμήσαμε κάτι που πλησίαζε το mid-Atlantic. Ήταν πολύ κουραστικό για μένα, γιατί η προσέγγιση χρειάστηκε μια διαφορετική διεργασία».

Δεν είχες κοινές σκηνές με τον Σωτήρη Μουστάκα. Μήπως συναντηθήκατε όμως στα γυρίσματα;

«Δυστυχώς, δεν συναντηθήκαμε».

Στην πρεμιέρα της ταινίας επέλεξες να μην καθίσεις με τους επισήμους. Ποιες ήταν οι αντιδράσεις του κοινού στην πλατεία;

«Απ ό,τι κατάλαβα, οι αντιδράσεις του κοινού ήταν πολύ θετικές. Έδειχναν ότι η ταινία τούς άγγιξε, τους συγκίνησε! Συγκίνηση αισθάνθηκα διαβάζοντας το σενάριο και με έκανε να πω το ναι».

Η μεταμόρφωσή σου στον «Εl Greco» είναι πολύ ικανοποιητική και με ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να μοιάζεις με την πραγματική ηρωίδα. Ήταν αυτό επιτυχία του κ. Σμαραγδή;

«Ήταν τιμή μου που με σκηνοθέτησε και τον ευχαριστώ για όσα έκανε, ώστε να ζήσω το ρόλο».

Γιάννης Σμαραγδής
Ήταν ένα όνειρό του η ταινία «Εl Greco», το οποίο τελικά κατάφερε να πραγματοποιήσει. Ο Γιάννης Σμαραγδής είναι ένας Έλληνας που με το έργο του κατάφερε να ξεπεράσει τα ελληνικά σύνορα και να δημιουργήσει μια ταινία-σταθμό για το νεότερο ελληνικό κινηματογράφο.

Πόσο καιρό διήρκεσε η έρευνά σας για τον Ελ Γκρέκο και πώς σας κάνει να αισθάνεστε το αποτέλεσμα;

«Η περιπέτεια αυτή άρχισε πριν από 10 χρόνια. Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος είναι ένας ογκολιθικός Έλληνας. Έχει γεννηθεί στο Ηράκλειο, όπως κι εγώ.

Η παρουσία του με σημάδευε, το έργο του και η ανάσα του σίγουρα υπάρχουν ακόμα στο Ηράκλειο.

Κάτω από τη δικιά του πνοή μεγάλωσα. Έχω δει τα ίδια σύννεφα που έβλεπε και αυτός, τις συστοιχίες των σύννεφων στον Ψηλορείτη μετά τις 5 το απόγευμα... Είναι αυτά που ζωγράφισε αργότερα. Ήταν πολύ φυσική η συνάντησή μας».

Ο Γκρέκο για να μεγαλουργήσει έφυγε από τη χώρα μας. Η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της ή απλώς το εξωτερικό προσφέρει ευκαιρίες;

«Κατά περίεργο τρόπο οι μεγάλοι Έλληνες δεν μπορούν να ανασάνουν στη χώρα μας. Η χώρα φοβάται τα μεγάλα μεγέθη πια. Οι μεγάλοι Έλληνες ουσιαστικά δημιούργησαν εκτός Ελλάδας γιατί δεν είχαν αυτό το εμπόδιο, τις αρνητικές ανάσες γύρω τους. Νομίζω ότι γι αυτόν το λόγο έφυγε και ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος. (Γέλια.) Το μεγάλο του έργο το έκανε στην Ισπανία».

Θεωρείτε τον εαυτό σας από τους μεγάλους Έλληνες που για να αναπνεύσουν έπρεπε να βγουν από τη χώρα τους;

«Εγώ είμαι ένας απλός δημιουργός. Δεν έχω το μέγεθος που έχει ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος.

Αυτός είναι ένας από τους μεγάλους πυλώνες του ελληνικού πολιτισμού. Είναι διαφορετικό πράγμα να κάνεις μια ταινία και διαφορετικό να είσαι ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, που η σημαντικότητα του έργου του αυξάνεται όσο μεγαλώνουμε».

Οι ερμηνείες του Άσντον και του Μπότο προδίδουν δύο ηθοποιούς που έχουν ρουφήξει το έργο του Θεοτοκόπουλου. Συμφωνείτε;

«Είχαμε καταπληκτική συνεργασία και με τους δύο. Δεθήκαμε και οι τρεις μας, ιδιαίτερα στις σκηνές που υπήρχε ισορροπία τρόμου από άποψη ερμηνείας. Είναι συν-δημιουργοί σε ό,τι έχουμε κάνει, όχι απλώς εκτελεστές. Εγώ δεν πιστεύω ότι οι ηθοποιοί είναι όργανα που τα χρησιμοποιείς».

Συνεργαστήκατε με τον Σωτήρη Μουστάκα στην τελευταία του κινηματογραφική δουλειά. Τι μνήμες σας άφησε αυτή η συνεργασία;

«Μου είναι πολύ δύσκολο να μιλάω για τον Σωτήρη, γιατί ήμασταν 27 χρόνια φίλοι. Τον ευγνωμονώ που έπαιξε στην ταινία, τον ευγνωμονώ που έπαιξε άρρωστος στην ταινία, τον ευγνωμονώ που δεν μας το είπε ότι ήταν άρρωστος. Αργότερα, μόλις τέλειωσαν τα γυρίσματα και έμαθα ότι οδεύει προς τα εκεί που θα πάμε όλοι, τον ρώτησα: Γιατί δεν μας το είπες ότι ήσουν άρρωστος και μου απάντησε: Γιατί δεν ήθελα να μου φέρεστε ξεχωριστά».

Ο φόβος του θανάτου στην εποχή που έζησεο Θεοτοκόπουλος είχε να κάνει με το φόβο και τις ενοχές που επέβαλε η Εκκλησία. Τελικά, η Ιστορία επαναλαμβάνεται;

«Αυτό που συνεχώς επαναλαμβάνεται είναι η μάχη ανάμεσα στο καλό και το κακό, στο φωτεινό και το σκοτεινό. Είναι δοσμένο από το σύμπαν έτσι, από τον Θεό! Μπορεί να είναι από το σύμπαν δοσμένο και το κακό, αλλά η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η αξία της ανθρώπινης ζωής εξαρτώνται από το πώς αγωνίζεται κανείς ενάντια στο κακό».

Πώς αισθάνεστε μετά την πρεμιέρα;

«Λουσμένος με φως και χαρά.

Η ταινία έκανε πρεμιέρα στην Ελλάδα. Αυτό κάτι σημαίνει».

Η βασίλισσα Σοφία στην Ελλάδα
Η βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας βρέθηκε στην Ελλάδα, όπως υποστήριξε ισπανόφωνος δημοσιογράφος στη συνέντευξη Τύπου, εξαιτίας της προσωπικής φιλίας του Γ. Σμαραγδή με την πριγκίπισσα Ειρήνη. Η αλήθεια δεν είναι πολύ μακριά. Η βασίλισσα για πρώτη φορά βρέθηκε στα πλατό της ταινίας στην Ισπανία. Ενώ η αναμενόμενη παραμονή της δεν θα υπερέβαινε τη μία ώρα, όπως αποκάλυψε ο σκηνοθέτης της ταινίας, παρέμεινε εκεί για περισσότερες από 5 ώρες και έδωσε το λόγο της ότι θα παραβρισκόταν στην πρεμιέρα της ταινίας.

Τελικά, η πρεμιέρα έγινε στην Ελλάδα και είπε να το συνδυάσει με μερικές ακόμα σημαντικές κοινωνικές επισκέψεις. Έγινε νονά της βιβλιοθήκης του επιμορφωτικού Ινστιτούτου «Θερβάντες» και εγκαινίασε μαζί με τον πρωθυπουργό έκθεση με έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου και των μαθητών του στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.

Τι δήλωσαν μετά την προβολή Κάρολος Παπούλιας, πρόεδρος της Δημοκρατίας
«Ήταν πολύ καλό έργο. Τιμάει την Ελλάδα».

Βασίλισσα της Ισπανίας Σοφία
«Ήταν υπέροχοι όλοι τους και ιδιαίτερα η δουλειά του Σμαραγδή. Πιστεύω ότι η συνεργασία Ελλήνων και Ισπανών καρποφόρησε».

Γιώργος Βουλγαράκης, υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής
«Ήταν μια καταπληκτική ταινία, είχε εξαιρετικό σενάριο, φανταστική σκηνοθεσία και από τις καλύτερες ερμηνείες που έχω δει. Ήταν ένα τέλειο δείγμα γραφής του σκηνοθέτη και όλων των συντελεστών. Είμαι υπερήφανος που το υπουργείο Πολιτισμού βοήθησε αυτήν την ταινία να γίνει πραγματικότητα και πιστεύω ότι οι Έλληνες σκηνοθέτες έχουν μια πολύ μεγάλη δυναμική».

Άρης Σπηλιωτόπουλος, υπουργός Τουρισμού
«Η ταινία όχι απλώς είναι συναρπαστική, θα έλεγα ότι είναι μια ταινία που υμνεί την Ελλάδα και τον πολιτισμό της και δείχνει ότι ο ελληνικός πολιτισμός έχει παρελθόν, άρα μπορεί να έχει και παρόν και μέλλον.

Σε κάθε περίπτωση αυτές οι συμπαραγωγές βοηθάνε να δείξουμε ότι η Ελλάδα μπορεί».

Λιάνα Κανέλλη, βουλευτής ΚΚΕ
«Η ταινία είναι ωραία. Θα συγκινήσει. Είναι μεγάλη παραγωγή. Όλα τα λεφτά ο εξεταστής και εξαιρετική η μουσική. Θα αρέσει πολύ. Επιτέλους, είναι κάτι που μπορούμε να δείξουμε και έξω! Το μήνυμα της ταινίας είναι: Το σκοτάδι δεν μπορεί ποτέ να κερδίσει το φως».