Είναι πιο εύκολο απ’ όσο νομίζεις να δικαιολογήσεις μια ακριβή αγορά ή ένα αυθόρμητο έξοδο. Είχες μια δύσκολη μέρα, δουλεύεις σκληρά, σου αξίζει ένα δώρο… Όλα αυτά ισχύουν! Το πρόβλημα είναι ότι τέτοιες αγορές συχνά απορροφούν μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού και των αποταμιεύσεών σου, γι' αυτό και είναι έξυπνο να το σκέφτεσαι δύο φορές πριν τραβήξεις την κάρτα.

Ένας τρόπος να συγκρατήσεις τα έξοδά σου είναι ο “κανόνας του 1%”, όπως τον πρότεινε ο Glen James, παρουσιαστής του podcast My Millennial Money. Η ιδέα είναι η εξής: αν θέλεις να αγοράσεις κάτι που δεν είναι απολύτως απαραίτητο, όπως μια τσάντα, ένα Apple Watch, παπούτσια ή εισιτήριο για ταξίδι, και η τιμή του ξεπερνά το 1% του ετήσιου εισοδήματός σου, πρέπει να περιμένεις 24 ώρες πριν προχωρήσεις στην αγορά. Αν βγάζεις 30.000 ευρώ τον χρόνο, αυτό σημαίνει ότι κάθε αγορά πάνω από 300 ευρώ απαιτεί δεύτερη σκέψη.

Κατά τη διάρκεια αυτών των 24 ωρών, κάνε μερικές βασικές ερωτήσεις στον εαυτό σου, όπως: «Το χρειάζομαι πραγματικά;», «Θα το χρησιμοποιήσω;» ή «Θα το μετανιώσω όταν περάσει ο ενθουσιασμός;»

Ο “κανόνας του 1%” θα σε βοηθήσει να αποταμιεύσεις σημαντικά

Σύμφωνα με τη Bobbi Rebell, CFP και ειδικό στα προσωπικά οικονομικά, ο “κανόνας του 1%” σε βοηθάει να διατηρείς τον προϋπολογισμό σου στο μυαλό σου όταν είσαι έτοιμος να κάνεις κάποια σπατάλη. Μπορεί ένα ποσό ίσο με το 1% του ετήσιου εισοδήματός σου να θεωρείται ακριβό, αλλά δεν θα βγάλει τον οικονομικό σου σχεδιασμό εκτός πορείας.

«Αν και δεν είναι κάποιος “επίσημος” κανόνας που πρέπει να ακολουθείς πιστά, σε βοηθά να έχεις μια προοπτική και να δεις αν μια αγορά μπορεί να σε βγάλει εκτός προϋπολογισμού», λέει η Rebell στο Bustle. Είναι ένας τρόπος να πατήσεις φρένο και να το ξανασκεφτείς, κάτι που όλοι χρειαζόμαστε όταν μας τραβάει ένα δελεαστικό προϊόν.

Αν θα χρησιμοποιήσεις όντως αυτό που αγοράζεις, τότε καλά κάνεις. Αν είναι τα γενέθλιά σου και το έχεις βάλει στο μάτι εδώ και χρόνια, οκ. Αλλά αν πρόκειται για μια παρορμητική ανάγκη ή κάτι που δεν χρειάζεσαι πραγματικά, ο “κανόνας του 1%” μπορεί να σε βοηθήσει να το προσπεράσεις, και να εξοικονομήσεις χρήματα.

Ο κανόνας αυτός μπορεί να εφαρμοστεί και στην αποταμίευση. «Μου αρέσει η ιδέα αντί να χαλάσεις το 1% για κάτι που δεν χρειάζεσαι, να το βάλεις σε έναν λογαριασμό αποταμίευσης», λέει η Rebell. «Σκέψου το ως ένα δώρο στον μελλοντικό σου εαυτό!»

Ο “κανόνας του 1%” στην πράξη

Ας πούμε ότι έχεις ετήσιο εισόδημα 50.000 ευρώ. Αν θέλεις να αγοράσεις ένα ζευγάρι designer παπούτσια που κοστίζουν 550 ευρώ, αυτό υπερβαίνει το 1% του εισοδήματός σου (δηλαδή τα 500 ευρώ). Σύμφωνα με τον κανόνα, τότε θα πρέπει να τα απορρίψεις, να αποταμιεύσεις πρώτα, ή να βρεις ένα πιο οικονομικό ζευγάρι.

«Σε αυτή την περίπτωση, πατάς “επανεκκίνηση” στο μυαλό σου και αρχίζεις να ψάχνεις για παπούτσια που να είναι κάτω από το 1% του ετήσιου εισοδήματός σου», λέει η Rebell. «Αν όμως πάρεις αύξηση και ο μισθός σου ανέβει στα 80.000 ευρώ, τότε τα ίδια παπούτσια θα εμπίπτουν στο όριο και μετά από ώριμη σκέψη μπορείς να προχωρήσεις στην αγορά.»

Κάτι σημαντικό να θυμάσαι: δεν είναι κανόνας που πρέπει να εφαρμόζεις κάθε μέρα. «Αν το κάνεις συνέχεια, θα καταλήξεις να ξοδεύεις τεράστια ποσά», προειδοποιεί η Rebell. «Δεν είναι κάτι που το επαναλαμβάνεις διαρκώς. Πρέπει να εφαρμόζεται σπάνια και με φειδώ.»

Σε ποιον ταιριάζει ο “κανόνας του 1%”;

Είναι ένα χρήσιμο οικονομικό “τρικ” για όλους, αλλά ιδιαίτερα χρήσιμο για όσους:

• Προσπαθούν να αποταμιεύσουν

• Έχουν την τάση να σπαταλούν χωρίς σκέψη

• Συχνά μετανιώνουν για τις αγορές τους

• Περιτριγυρίζονται από φίλους με μεγαλύτερα εισοδήματα

Σύμφωνα με τη Rebell, ο κανόνας αυτός μπορεί να σε βοηθήσει να αποφύγεις το φαινόμενο του “lifestyle creep”, δηλαδή όταν αρχίζεις να ξοδεύεις περισσότερα απ’ όσα έχεις για να συμβαδίζεις με τον τρόπο ζωής των άλλων.

«Πολλοί από εμάς υποθέτουμε ότι έχουμε τις ίδιες οικονομικές δυνατότητες με τους φίλους μας ή ότι εκείνοι ξοδεύουν υπεύθυνα», λέει. «Βλέπουμε κάποιον να αγοράζει κάτι ακριβό και φυσικά το θέλουμε κι εμείς. Είναι ανθρώπινο. Αλλά με τον κανόνα του 1%, αντιλαμβανόμαστε ότι ίσως δεν είναι κάτι που μπορούμε να αντέξουμε. Τα νούμερα δεν λένε ψέματα, και μας βοηθούν να παραμένουμε συνεπείς στον προϋπολογισμό και στις προτεραιότητές μας.»