Πώς θα «διαβάσεις» τα σημάδια που στέλνει το σώμα

06.07.2016
Τι σημαίνουν οι κράμπες στον ύπνο, οι ζαλάδες με το που σηκώνεσαι, το πέταγμα του βλεφάρου... Μάθε να διαβάζεις τα σήματα που εκπέμπει το σώμα και δες ποιες ενδείξεις πρέπει να σε οδηγήσουν στο γιατρό.

Εμφανίζονται ξαφνικά ή σε ταλαιπωρούν εδώ και λίγο καιρό. Ο λόγος για μικρές διαταραχές σε διάφορα σημεία του σώματός σου, που αν και δεν μοιάζουν ανησυχητικές, δεν θα πρέπει να τις αγνοήσεις. Πίσω από κάποια συχνά και κοινά συμπτώματα μπορεί να κρύβεται κάτι πιο σοβαρό. Μάθε, λοιπόν, να ερμηνεύεις τα «καμπανάκια» που κρούει ο οργανισμός σου και αναζήτησε εγκαίρως την πιθανή πηγή του κακού.

Παθαίνω κράμπες στον ύπνο μου

Ο ένοχος: Οι κράμπες που εμφανίζονται με έντονο μυϊκό σπασμό στα δάχτυλα του ποδιού ή στη γάμπα συνήθως οφείλονται σε κακή κυκλοφορία του αίματος, καθώς και σε έλλειψη ηλεκτρολυτών (κάλιο, νάτριο) και μεταλλικών στοιχείων (ασβέστιο, φώσφορος, μαγνήσιο) από τον οργανισμό. Σύμφωνα με το δρα Ραλφ Ρότζερς, από την Ορθοπεδική Κλινική του Λονδίνου, στην πλειονότητά τους οι κράμπες αυτές είναι «αθώες», δεν υποκρύπτουν δηλαδή κάποιο πρόβλημα υγείας.

Τι να κάνεις: Πριν πέσεις για ύπνο, κάνε αρκετές διατάσεις στα πόδια σας, για να τονώσεις την κυκλοφορία του αίματος. Επίσης κατά τη διάρκεια της ημέρας μην εκτίθεσαι πολλές ώρες στη ζέστη, στον ήλιο ή στο πολύ κρύο και μην ξεχνάς να πίνεις αρκετό νερό, ώστε ο οργανισμός σου να έχει επάρκεια σε ηλεκτρολύτες και μεταλλικά στοιχεία.

Στο γιατρό ολοταχώς: Εάν οι κράμπες «επιμένουν» για μεγάλο διάστημα, θα πρέπει να απευθυνθείς σε έναν ειδικό, για να διερευνήσει τις αιτίες που τις προκαλούν. Και αυτό γιατί καμιά φορά ενδέχεται να αποτελούν συμπτώματα κάποιας πάθησης, καθώς κράμπες παρουσιάζονται αρκετές φορές και σε άτομα που έχουν αναιμία, παθήσεις του νευρομυϊκού συστήματος ή προβλήματα στο θυρεοειδή. Στην περίπτωση που οφείλονται σε κάποιο παθολογικό πρόβλημα, για την εκδήλωσή τους μπορεί να ευθύνεται και η λήψη ορισμένων φαρμάκων. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα διουρητικά χάπια, που βοηθούν στην αντιμετώπιση της υπέρτασης, αλλά προκαλούν απώλεια καλίου, όπως και τα αντιόξινα.

Όταν σηκώνομαι απότομα ζαλίζομαι

Ο ένοχος: Είναι αυτό που οι γιατροί ονομάζουν «ορθοστατική υπόταση». Μια κατάσταση κατά την οποία η αρτηριακή πίεση του αίματος μειώνεται σημαντικά στην όρθια στάση. Η ορθοστατική υπόταση μπορεί να εμφανιστεί και ύστερα από ένα μεγάλο γεύμα, όπου το αίμα συγκεντρώνεται στο πεπτικό σύστημα. Ωστόσο, όπως διευκρινίζει ο καθηγητής Καρδιολογίας Παύλος Τούτουζας: «Oι χαμηλές τιμές της αρτηριακής πίεσης δεν θεωρούνται πάθηση από τη στιγμή που δεν προκαλούν κάποιο πρόβλημα και δεν επηρεάζουν τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού».

Τι μπορείς να κάνεις: Για να αντιμετωπίσεις την ορθοστατική υπόταση, καλό είναι να αποφεύγεις την πολύωρη ορθοστασία, να πίνεις πολλά υγρά (με τα υγρά αυξάνεται ο όγκος του αίματος στον οργανισμό και κατ’ επέκταση και η αρτηριακή πίεση) και να προσθέτεις λίγο παραπάνω αλάτι στο φαγητό σου (σίγουρα όσες φορές έχεις νιώσει αδιαθεσία όλοι σου προσφέρουν κάτι αλμυρό και αυτό γιατί το αλάτι ανεβάζει την πίεση!).

Στο γιατρό ολοταχώς: Υπάρχουν και περιπτώσεις στις οποίες η χαμηλή πίεση είναι αποτέλεσμα παθολογικών καταστάσεων που χρειάζονται θεραπεία, όπως είναι η αναιμία, ορισμένες καρδιακές παθήσεις, κάποιες ενδοκρινολογικές ανωμαλίες, τοξική δράση φαρ­μάκων ή νευρολογικές παθήσεις (Parkinson, διαβητική νευροπάθεια κ.λπ.). Γι’ αυτό αν η αρτηριακή σου πίεση είναι πολύ χαμηλή και παράλληλα έχεις συχνές λιποθυμικές τάσεις, πονοκεφάλους, νιώθεις υπερβολική κούραση, αδυναμία και αστάθεια, πρέπει η κατάστασή σου να διερευνηθεί το συντομότερο από τον ειδικό.

Μερικές φορές αυξάνονται οι παλμοί μου

Ο ένοχος: «Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η αύξηση των παλμών, ακόμα και σε καθημερινή βάση, οφείλεται στο στρες, στην κατανάλωση καφεΐνης και αλκοόλ, στο κάπνισμα και στην έντονη σωματική δραστηριότητα (π.χ. γυμναστική, ανέβασμα σκάλας κ.ά.)», λένε οι ειδικοί από την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία. Επίσης τη λειτουργία των καρδιακών παλμών μπορεί να επηρεάσουν τα φάρμακα για ασθένειες που δεν σχετίζονται με την καρδιά (π.χ. φάρμακα για το γλαύκωμα, το άσθμα, την επιληψία, την κατάθλιψη, το θυρεοειδή κ.ά.).

Τι να κάνεις: Αν το πρόβλημα οφείλεται στον τρόπο ζωής, τότε υιοθέτησε πιο υγιεινές συνήθειες, για παράδειγμα διακόπτοντας ή περιορίζοντας το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ κ.λπ. Αν οι ένοχοι είναι τα φάρμακα που λαμβάνεις ως αγωγή για κάποια άλλη ασθένεια, τότε πρέπει να συζητήσεις με το γιατρό σου (π.χ. οφθαλμίατρο, πνευμονολόγο κ.λπ.) και εκείνος σε συνεργασία με τον καρδιολόγο θα εκτιμήσει αν πρέπει συνεχίσεις την ίδια αγωγή ή να τροποποιήσεις τη δοσολογία.

Στο γιατρό ολοταχώς: Απευθύνσου στο γιατρό το συντομότερο, προκειμένου να διαπιστώσει εάν υπάρχει παθολογικό πρόβλημα σε περίπτωση που έχεις πολύ λίγες σφίξεις (λιγότερες από 50 το λεπτό), πολλές (περισσότερες από 100 το λεπτό σε ηρεμία), όταν ο σφυγμός είναι τελείως άρρυθμος (η καρδιά χτυπά ακανόνιστα ή φτερουγίζει), όταν ζαλίζεσαι για πολύ μικρό χρονικό διάστημα ή όταν λιποθυμάς.

Οι αδένες του λαιμού μου είναι πρησμένοι

Ο ένοχος: Οι πρησμένοι αδένες που συνήθως συνυπάρχουν με πονόλαιμο ή πυρετό και αίσθημα κόπωσης είναι τα αρχικά συμπτώματα της λοιμώδους μονοπυρήνωσης. Σύμφωνα με τους ειδικούς του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων (ΚΕΕΛΠΝΟ), πρόκειται για μεταδοτική ασθένεια που προκαλείται από τον ιό του Epstein Barr (EBV). Ο ιός υπάρχει κυρίως στο σάλιο, γι’ αυτό και η λοιμώδης μονοπυρήνωση έχει ονομαστεί και «νόσος του φιλιού». Μπορεί επίσης να μεταδοθεί με τις κλασικές μορφές που μεταδίδεται μια ίωση (βήχας, φτέρνισμα, κοινή χρήση ποτηριών κ.λπ.), όμως αυτό είναι σπανιότερο.

Τι να κάνεις: O γιατρός θα σου συστήσει ανάπαυση και αποχή για λίγο διάστημα από κοπιαστικές δραστηριότητες (γυμναστήριο, έντονη χειρωνακτική εργασία κ.λπ.). Επίσης λήψη άφθονων υγρών, αντισηπτικές ταμπλέτες για το φάρυγγα και αντιφλεγμονώδη (μόνο στην περίπτωση που υπάρχει πυρετός ή έντονος πονόλαιμος και δεν υποχωρεί).

Στο γιατρό ολοταχώς: Παρότι η λοιμώδης μονοπυρήνωση περνάει από μόνη της (αφού κάνει τον κύκλο της σε διάστημα περίπου 4 εβδομάδων), θεωρείται απαραίτητη η ιατρική παρακολούθηση από τα πρώτα συμπτώματα. Και αυτό γιατί κάποιες φορές υπάρχει μικροβιακή επιμόλυνση, την οποία μόνο ο γιατρός θα μπορέσει να διαγνώσει και να αντιμετωπίσει με την κατάλληλη αντιβίωση.

Πονάει το στήθος μου

Ο ένοχος: Η συνηθισμένη αιτία που προκαλεί πόνο στο γυναικείο στήθος (στη μέση του κύκλου, και κυρίως στο τελευταίο δεκαήμερο πριν από την επόμενη περίοδο) είναι η μείωση της παραγωγής της προγεστερόνης, μιας ορμόνης που ασκεί προστατευτική δράση στο γυναικείο οργανισμό. Η έλλειψη της προγεστερόνης όμως συμβάλλει στην απελευθέρωση των οιστρογόνων, τα οποία ευθύνονται για την ευαισθησία που μπορεί να παρουσιάσουν οι μαστοί.

Τι να κάνεις: Εάν είναι ένας πόνος που διαρκεί περίπου 5-14 ημέρες πριν από την περίοδο και εξαφανίζεται μετά την εμφάνισή της, θεωρείται εντελώς φυσιολογικός και δεν εμπνέει ανησυχία. Η εξήγηση του φαινομένου είναι απλή, καθώς πίσω από το μαστό, στο θωρακικό τοίχωμα, υπάρχουν νεύρα τα οποία «χτυπούν» στο στήθος.

Στο γιατρό ολοταχώς: Αν ο πόνος είναι πολύ δυνατός ή ακόμα και ήπιος, δεν υποχωρεί μετά την περίοδο, θα πρέπει να επισκεφτείς το γιατρό σου, ο οποίος μπορεί να χορηγήσει κάποια αναλγητική φαρμακευτική αγωγή. Επίσης ο πόνος στο μαστό που δεν σχετίζεται με την περίοδο πρέπει οπωσδήποτε να ελέγχεται από μαστολόγο.

Πρήζονται οι αστράγαλοί μου

Ο ένοχος: Συνήθως υπεύθυνη είναι η ανατροπή της ισορροπίας των υγρών, που κινούνται μέσα στις αρτηρίες και στις φλέβες του σώματος, μεταφέροντας οξυγόνο, εξαιτίας της κούρασης, της ορθοστασίας ή και της ακινησίας. Έτσι, το αίμα συγκεντρώνεται στα κάτω άκρα, με επακόλουθο το πρήξιμο των ποδιών και κυρίως των αστραγάλων. Άλλοι επίσης παράγοντες που μπορούν να ανατρέψουν την ισορροπία των υγρών στο σώμα και να δημιουργήσουν πρήξιμο στα πόδια είναι η χρήση ορισμένων φαρμάκων (π.χ. κορτιζόνη, αντιυπερτασικά, αντικαταθλιπτικά, ορμόνες, αντιφλεγμονώδη).

Τι να κάνεις: Αν η δουλειά σου είναι καθιστική, βάλε την άσκηση στη ζωή σου και παράλληλα περιόρισε από τα φαγητά το πολύ αλάτι, γιατί όταν τρως περισσότερο από αυτό που έχεις ανάγκη, το σώμα σου στην προσπάθεια να το διαλύσει κατακρατά υγρά, με επακόλουθο το πρήξιμο στα πόδια.

Στο γιατρό ολοταχώς: Σε ελάχιστες περιπτώσεις, πίσω από τους πρησμένους αστραγάλους μπορεί να κρύβεται και κάτι σοβαρό, όπως παθήσεις της καρδιάς, των νεφρών ή του ήπατος. Γι’ αυτό πρόσεξε αν το πρήξιμο πονά, επιμένει ή εμφανιστεί στο ένα πόδι και συνοδεύεται από δυσκολία στην αναπνοή. Τότε πρέπει να απευθυνθείς στο γιατρό. Και, βέβαια, θα πρέπει να συμβουλεύεσαι το γιατρό σε κάθε περίπτωση που το πρήξιμο επιμένει και δεν υποχωρεί με τη δική σου φροντίδα.

Το μάτι μου «πετάει»

Ο ένοχος: Μπορεί με το συγκεκριμένο «πέταγμα» να λες χαριτολογώντας ότι κάποιον θα συναντήσεις, οι επιστήμονες όμως δεν έχουν μέχρι στιγμής κάποια σίγουρη ερμηνεία για το φαινόμενο. Από τις επικρατέστερες εξηγήσεις που δίνουν είναι ότι το «πέταγμα» του ματιού οφείλεται σε υπέρμετρο άγχος. Άλλοι παράγοντες, σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς, είναι η κούραση, η κακή διατροφή, η υπερκατανάλωση καφεΐνης και αλκοόλ.

Τι να κάνεις: Αν σου συμβαίνει συχνά, μάλλον πρέπει να φροντίσεις λίγο καλύτερα τον εαυτό σου. Για παράδειγμα να μην ξενυχτάς, εάν έχεις ευαισθησία στην καφεΐνη να αποφεύγεις μετά το απόγευμα τους καφέδες και τα ποτά τύπου κόλα αλλά και να βρεις διάφορους τρόπους χαλάρωσης.

Στο γιατρό ολοταχώς: Αν το μάτι συνεχίσει να «πετάει» για περισσότερες από τρεις ημέρες ασταμάτητα, τότε μάλλον μιλάμε για «νευρικό τικ», οπότε ένας νευρολόγος θα μπορούσε να δώσει κάποιες συμβουλές.

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 146

Update: Ιούλιος 2016.