Η απώλεια κύησης προκαλεί σωματικό και ψυχικό πόνο στα ζευγάρια, ειδικά όταν αυτό συμβαίνει επανειλλημένως (καθέξιν αποβολές) και σίγουρα χρειάζονται συμπαράσταση και ψυχολογική υποστήριξη τόσο από το περιβάλλον τους (οικογενειακό, φιλικό), όσο και από το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που έχει αναλάβει την φροντίδα τους.
Στις ημέρες μας πόσο συχνές είναι οι αποβολές;
Η αυτόματη απώλεια κύησης αποτελεί δυστυχώς συχνό φαινόμενο. Περίπου 15% των κλινικά εμφανών κυήσεων καταλήγουν σε αυτόματη αποβολή, ενώ ένας αρκετά μεγάλος αριθμός κυήσεων χάνεται πριν ακόμα γίνουν κλινικά εμφανείς.
Τι εννοούμε με τον όρο "καθ'έξιν αποβολές";
Ιστορικά ο όρος καθ'έξιν αποβολές αφορά σε 2-3 συνεχόμενες απώλειες κύησης πριν τις 20 εβδομάδες, με συχνότητα 1στις 300 κυήσεις και ποσοστό 1%-2% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Αν και η οδηγία είναι να γίνεται ο σχετικός έλεγχος μετά την τρίτη αποβολή, στην πράξη πολλές φορές πρέπει να γίνεται ακόμα και μετά την πρώτη, ανάλογα με την περίπτωση.
Τι πρέπει να κάνει μια γυναίκα που βιώνει συνεχόμενες απώλειες κύησης;
Ο έλεγχος των καθ'έξιν αποβολών περιλαμβάνει την λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού, κλινική και υπερηχογραφική εξέταση καθώς και τον χρωμοσωμικό και ειδικό ιστοπαθολογικό έλεγχο του υλικού της αποβολής, ο οποίος θα αναδείξει ιστοπαθαλογικά ευρήματα που συνδέονται με συγκεκριμένα αίτια αποβολών(πχ ανοσολογικά, θρομβοφιλικά) και θα οδηγήσει στον περαιτέρω εργαστηριακό έλεγχο.
Που οφείλονται οι επαναλαμβανόμενες αποβολές;
Η αιτιολογία των καθ'έξιν αποβολών είναι συνήθως πολυπαραγοντική και περιλαμβάνει γενετικά αίτια, ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας, ενδοκρινικά αίτια, ανοσολογικά αίτια, θρομβοφιλικά αίτια, λοιμώξεις, περιβαλλοντικούς παράγοντες και άγνωστα αίτια.
Γενετικά αίτια: Περίπου 2%-4% των καθ'έξιν αποβολών συνδέονται με ισοζυγισμένες χρωμοσωμικές ανωμαλίες των γονέων και ανάλογα με την ειδική διάγνωση (καρυότυπος ζεύγους) η θεραπεία/αντιμετώπιση περιλαμβάνει εξωσωματική γονιμοποίηση με προεμφυτευτικό γενετικό έλεγχο.
Ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας: 10%-15% των καθ'έξιν αποβολών συνδέονται με ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας, η διάγνωση των οποίων γίνεται με υστεροσαλπιγγογραφία ή και υστεροσκόπηση και η θεραπεία/ αντιμετώπιση είναι χειρουργική.
Ενδοκρινικά αίτια: Περίπου 17%-20% των καθ'έξιν αποβολών συνδέονται με ενδοκρινικά αίτια (πχ σακχαρώδης διαβήτης, θυρεοειδοπάθειες κλπ), η διάγνωση των οποίων βασίζεται σε ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις και η θεραπεία/ αντιμετώπιση είναι φαρμακευτική.
Ανοσολογικά αίτια: Η κύηση αποτελεί ένα «ανοσολογικό παράδοξο» δεδομένου του οτι αν και το έμβρυο δεν είναι πανομοιότυπο με την μητέρα του, εκείνη δεν το απορρίπτει αλλά το προστατεύει μέσω πολύπλοκων ανοσολογικών μηχανισμών, πιθανές ανωμαλίες των οποίων σχετίζονται με μεμονωμένες ή και επαναλαμβανόμενες αποβολές. Η διάγνωση των ανοσολογικών αιτίων γίνεται με αιματολογικές εξετάσεις και ειδικό έλεγχο του υλικού της αποβολής, αρκετά εκ των οποίων αντιμετωπίζονται βελτιώνοντας τα ποσοστά γεννήσεων υγιών παιδιών.
Θρομβοφιλικά αίτια: Η θρομβοφιλία διακρίνεται σε κληρονομική (15% του πληθυσμού) και επίκτητη θρομβοφιλία ή και συδυασμό των δύο.
Η διάγνωση της θρομβοφιλίας γίνεται με ειδικές αιματολογικές εξετάσεις και η θεραπεία της είναι φαρμακευτική.
Λοιμώξεις: Ορισμένες λοιμώξεις (τοξόπλασμα,ερυθρά, κλπ) έχουν συσχετισθεί με μεμονωμένες αποβολές και ουσιαστικά όχι με καθ'έξιν αποβολές (0,2%-0,5%).
Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Κατά καιρούς μεμονωμένες ή και καθ'έξιν αποβολές έχουν συνδεθεί με έκθεση σε διαφόρους βλαπτικούς παράγοντες. Σε κάθε περίπτωση οι έγκυες θα πρέπει να αποφεύγουν το κάπνισμα, το αλκοόλ και την καφείνη.
Ανεξήγητες καθ'έξιν αποβολές: 20%-30% των καθ'έξιν αποβολών παραμένουν ανεξήγητες και αντιμετωπίζονται εμπειρικά.
Γίνεται πρόγνωση;
Η πρόγνωση των καθ'έξιν αποβολών εξατομικεύεται ανά περίπτωση, εξαρτάται από τα αίτια και τον αριθμό των αποβολών και γενικά είναι ενθαρρυντική, αν ληφθεί υπ'όψιν οτι ακόμη και μετά 4 συνεχόμενες αποβολές η πιθανότητα επιτυχούς κύησης είναι 60%-65%.
Υπάρχει συσχέτιση με την υπογονιμότητα;
Εδώ ίσως αξίζει να σημειώσουμε ότι αρκετά από τα αίτια των καθ'έξιν αποβολών, ιδιαίτερα αυτά που οδηγούν σε πρώιμες αποβολές, μπορεί να σχετίζονται αιτιολογικά με υπογονιμότητα και αποτυχημένες προσπάθειες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Στα πλαίσια του ελέγχου και της θεραπείας των αιτίων της υπογονιμότητας είναι σημαντική η συμβολή της ιστοπαθολογικής εξέτασης βιοψίας ενδομητρίου, η οποία λαμβάνεται κατά την διάρκεια διαγνωστικής υστεροσκόπησης.
Τέλος θα πρέπει να τονίσουμε ότι τόσο οι περιπτώσεις καθ'έξιν αποβολών όσο και οι περιπτώσεις υπογονιμότητας αποτελούν αντικείμενο περισσοτέρων της μιας ιατρικών ειδικοτήτων με ένα και μόνο σκοπό να δώσουν στα πραγματικά ταλαιπωρημένα ζευγάρια υγιή παιδιά!
Ο Δρ Παναγιώτης Πολύζος είναι μαιευτήρας - γυναικολόγος αναπαραγωγής κι επιστημονικός συνεργάτης στο μαιευτήριο Ιασώ. Website: www.drpolyzos.gr
