Γυαλιά ηλίου, για τα μάτια σου μόνο

29.05.2009

Πριν υποκύψουμε στη φτηνή γοητεία των γυαλιών που κρέμονται στις αυτοσχέδιες βιτρίνες των περιπτέρων και πριν απλώσουμε το χέρι στις δελεαστικές μαϊμού αντιγραφές πανάκριβων μοντέλων, ας σκεφτούμε πόσο ανεκτίμητη είναι η υγεία των ματιών μας!

«Αγαπημένο μου ημερολόγιο, αγόρασα εκείνο το τέλειο πουκάμισο που σου έλεγα και επιστρέφοντας σπίτι ένας πλανώδιος πωλητής (ξέρεις, από εκείνους που στρώνουν σεντόνι με πραμάτεια ακόμη και μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη) μου έδειξε κάτι εκπληκτικά γυαλιά ηλίου. Φιρμάτα, και μόνο 20 ευρώ. Ταιριάζουν και με το πουκάμισο! Τα πήρα φυσικά»...

Είναι το πιο συχνό λάθος που κάνουμε. Παρασυρόμαστε από τα παιχνίδια των συνδυασμών και υποκύπτουμε στην ευκολία των γυαλιών «αγνώστων λοιπών στοιχείων και προελεύσεως». Αρκούν μόνο λίγα ευρώ για να τα αποκτήσουμε, λύνοντας ένα σημαντικό... θέμα στην γκαρνταρόμπα μας. Τι γίνεται, όμως, με το πιο σημαντικό θέμα της υγείας των ματιών μας;

Ήξερα, αλλά δεν θα πάθω και τίποτα...
Η επίδραση του ήλιου στα μάτια είναι βλαβερή και μπορεί μακροπρόθεσμα να προκαλέσει σημαντικές παθήσεις, ενώ ευθύνεται και για τη γήρανση των βλεφάρων. Η ηλιακή ακτινοβολία αποτελείται από τρία είδη ακτίνων:

τις υπέρυθρες, υπεύθυνες για την αύξηση της θερμοκρασίας στα κύτταρα.

τις υπεριώδεις (UV), υπεύθυνες κυρίως για παθήσεις των εξωτερικών χιτώνων του ματιού και του κρυσταλλοειδούς φακού (π.χ. καταρράκτης) και

τις ακτίνες υψηλής ενέργειας στο ορατό φάσμα (HEV), που αντιστοιχούν στο μπλε ιώδες φως και είναι υπεύθυνες για προβλήματα του αμφιβληστροειδούς (εκφύλιση ωχράς κηλίδος).

Η προφύλαξη των ματιών μας με τα σωστά γυαλιά ηλίου χαρακτηρίζεται απολύτως απαραίτητη. Όμως, ένα καλό ζευγάρι γυαλιά ηλίου θα πρέπει να διαθέτει τα κατάλληλα απορροφητικά κρύσταλλα. Γιατί σε αντίθετη περίπτωση όχι μόνο δεν προσφέρει προστασία στα μάτια, αλλά μπορεί να προκαλέσει και ζημιά. Οι σκούροι φακοί κάνουν την ίριδα του ματιού να διαστέλλεται και η έλλειψη φίλτρων κατά της υπεριώ- δους ακτινοβολίας επιτρέπει στις ακτίνες να «εισβάλλουν» ανενόχλητες στα μάτια. Με δεδομένο ότι η επίδραση του ήλιου είναι σωρευτική, ακόμη κι αν φοράμε τα λάθος γυαλιά σπάνια, η ζημιά γίνεται.

Αλλάζω γυαλιά σαν τα πουκάμισα
Θεωρούνται από τα πιο δημοφιλή αξεσουάρ, γι’ αυτό στην αρχή κάθε καλοκαιρινής σεζόν δεκάδες νέα μοντέλα διάσημων οίκων μόδας εμφανίζονται στις βιτρίνες. Chic ναι, αλλά safe; Γιατί μπορεί να είμαστε βέβαιες ότι το καινούργιο μας ζευγάρι ταιριάζει τέλεια με τα ρούχα που αγοράσαμε, αλλά καλύπτει επαρκώς τα μάτια μας από τις επιβλαβείς ηλιακές ακτίνες; Ένα καλό ζευγάρι γυαλιά ηλίου μπορεί να κοστίζει αρκετά, όμως η τιμή του δεν έχει να κάνει με τη φίρμα και το σχέδιο, αλλά είναι ανάλογη της προσφοράς του.

Βήμα πρώτο λοιπόν: ας αποσυνδέσουμε την επιλογή μας από τις τελευταίες προσταγές της μόδας. Ας αλλάζουμε πουκάμισα και ας κρατάμε τα γυαλιά ηλίου σταθερά. Η ασφάλεια προηγείται της κομψότητας!

Τι πρέπει να προσέχουμε;
Συμβουλευόμαστε οφθαλμίατρο και αγοράζουμε γυαλιά μόνο από καταστήματα οπτικών. Επίσης χρησιμοποιούμε τα γυαλιά όλο το χρόνο, ακόμη και το χειμώνα τις ημέρες της ηλιοφάνειας. Πρώτο μας μέλημα, οι σωστοί φακοί:

1. Τα γυαλιά που επιλέγουμε πρέπει να παρέχουν 99-100% προστασία από τις ακτίνες UVA και UVB. Αναζητήστε την ετικέτα με την ένδειξη UV 400 ή 100% UV protection. Επίσης, πρέπει να φέρουν τη σήμανση CE, που σημαίνει ότι είναι κατασκευασμένα σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές.

2. Η τελευταία λέξη της τεχνολογίας είναι οι φακοί μελανίνης, οι οποίοι περιέχουν συνθετική μελανίνη, ικανή να απορροφήσει όλη την γκάμα των βλαβερών ακτινών (μέχρι 600 nm). Τα γυαλιά αυτά είναι λίγο πιο ακριβά, αλλά είναι η απόλυτη προστασία για τα μάτια μας.

3. Εξίσου αποτελεσματικοί είναι και οι φακοί blue blockers, οι οποίοι απορροφούν τις ακτινοβολίες στο μπλε-ιώδες φως, δηλαδή περισσότερο από το φάσμα των υπεριωδών ακτίνων, και προστατεύουν καλύτερα από τα απλά απορροφητικά γυαλιά ηλίου.

4. Οι πολωτικοί φακοί (polarized) απορροφούν πολύ καλά τις υπεριώδεις ακτίνες και προσφέρουν ξεκούραστη όραση. Εξουδετερώνουν την εκτυφλωτική αντανάκλαση του ήλιου, κυρίως τις απογευματινές ώρες, γι’ αυτό και επιλέγονται από όσους ασχολούνται με τα σπορ (χιόνι, θάλασσα) και από τους οδηγούς (αντανακλάσεις στην άσφαλτο).

5. Οι φακοί διαβαθμισμένης σκουρότητας (degrade lenses) είναι ιδανικοί για καθημερινή οδήγηση λόγω της σκουρότητας στο πάνω τμήμα τους, ενώ η πιο ανοιχτή απόχρωση στο κάτω τμήμα διευκολύνει την όραση μέσα στο αυτοκίνητο.

6. Οι φακοί με εξωτερική επίστρωση καθρέφτη (mirror lenses) αντανακλούν μεγάλο μέρος της ακτινοβολίας αλλά, ταυτόχρονα, μειώνουν και τη φωτεινότητα. Χρειάζονται προσοχή αν, για παράδειγμα, οδηγώντας περνάμε από τούνελ, είναι όμως ενδεδειγμένοι για σπορ σε έντονη ηλιοφάνεια και σε επιφάνειες μεγάλης αντανάκλασης, όπως στα χιόνια.

7. Οι φωτοχρωμικοί φακοί (photo-chromic lenses) αυξομειώνουν το βαθμό σκουρότητάς τους ανάλογα με την ένταση του ηλιακού φωτός και χρησιμοποιούνται κυρίως από τους χρήστες διορθωτικών γυαλιών οράσεως, αφού συνδυάζουν τις οπτικές ανάγκες με την προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.

Επιλέγουμε και σωστό σκελετό φυσικά!
Τον πρώτο λόγο έχει η εφαρμογή. Ένας σκελετός κρίνεται κατάλληλος, όταν έχει το σωστό μέγεθος για το συγκεκριμένο πρόσωπο.

Α. Πρέπει να αποφεύγεται η επαφή του με σημεία του προσώπου (παρειές, φρύδια, κρόταφοι), εκτός από τη μύτη και τη ράχη των αφτιών. Διαφορετικά η εφαρμογή θα είναι κουραστική.

Β. Μεγαλύτερη προσοχή χρειάζεται με τους μεταλλικούς σκελετούς. Η επαφή με το πρόσωπο μπορεί να οδηγήσει σε οξείδωση του μετάλλου και, πιθανά, στην πρόκληση δερματίτιδας εξ' επαφής.

Γ. Επιλέγουμε σκελετό που να μην είναι φτιαγμένος από τοξικά υλικά και χρώματα. Προτιμάμε υποαλλεργικά υλικά, όπως ατσάλι, τιτάνιο ή και ορισμένα είδη πλαστικού.

Δ. Φροντίζουμε να έχει σκούρο χρώμα, για να εμποδίζει τις βλαβερές ακτινοβολίες να αντανακλούν στο εσωτερικό του φακού και να θέτουν σε κίνδυνο τα μάτια σας.

Ε. Προσοχή και στο μέγεθος. Ο μεγάλος σκελετός καλύπτει καλύτερα τα μάτια και έτσι δεν αφήνει να περάσουν οι υπεριώδεις ακτινοβολίες ούτε από το κάτω μέρος των φακών.

Το χρώμα παίζει ρόλο;
Η αλήθεια είναι ότι το χρώμα δεν επηρεάζει την αποτελεσματικότητα του φακού και είναι καθαρά θέμα προσωπικής προτίμησης. Ωστόσο, όταν έρθει η ώρα να επιλέξουμε, καλό είναι να λάβουμε υπόψη κάποιες σημαντικές λεπτομέρειες:

Οι αποχρώσεις του γκρι μειώνουν τη φωτεινότητα, χωρίς να αλλοιώνουν τα χρώματα.

Οι αποχρώσεις του καφέ και του κεχριμπαριού περιορίζουν το εκτυφλωτικό φως, αλλά παραμορφώνουν τα χρώματα περισσότερο από τους γκρι φακούς. Θεωρούνται ιδανικοί για την οδήγηση, γιατί διευκολύνουν την εκτίμηση των αποστάσεων, ενώ βλέπετε πολύ καθαρά ακόμη και σε περίπτωση ομίχλης.

Οι κίτρινες αποχρώσεις αυξάνουν την αντίθεση των χρωμάτων.

Οι πράσινες αποχρώσεις περιορίζουν το εκτυφλωτικό φως και δημιουργούν σωστή αντίθεση μεταξύ των χρωμάτων. Θεωρούνται οι πιο ξεκούραστοι φακοί.

Οι φακοί με ροζ αποχρώσεις αποτελούν ιδανική επιλογή για υδάτινα σπορ, καθώς δημιουργούν το σωστό κοντράστ αντικειμένων που βρίσκονται σε μπλε ή πράσινο φόντο.

Αν φοράς φακούς επαφής, θα πρέπει οπωσδήποτε να φοράς γυαλιά ηλίου. Το καφέ χρώμα των φακών ενδείκνυται για όσους έχουν μυωπία, ενώ το πράσινο για όσους έχουν υπερμετρωπία ή πρεσβυωπία.

Τα παιδιά χρειάζονται γυαλιά ηλίου;

Η χρήση απορροφητικών γυαλιών ηλίου είναι απαραίτητη για τα ευαίσθητα μάτια των παιδιών.

Αγοράζουμε τα γυαλιά από οπτικά καταστήματα που μπορούν να εγγυηθούν την ποιότητα αλλά και να αναλάβουν το σέρβις, αφού τα... κατεστραμμένα γυαλιά ηλίου είναι καθεστώς για τα παιδιά!

Εάν το παιδί είναι μικρό, υπάρχουν ειδικά γυαλιά με λουράκι που «δένει» γύρω από το κεφάλι, εξασφαλίζοντας άνεση στις κινήσεις του.

Προτιμάμε τους όχι πολύ σκούρους φακούς. Τα παιδιά πρέπει να συνηθίσουν να φορούν τα γυαλιά τους στις βόλτες με το ποδήλατο, στα σπορ, κάτω από την ομπρέλα, ακόμη και στο αυτοκίνητο, μιας και η ακτινοβολία UVA διαπερνά το τζάμι.

Τέλος, προτιμάμε οργανικούς φακούς ή poly-carbonate, που έχουν μεγάλη αντοχή στις θραύσεις, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο τραυματισμών από το σπάσιμο του φακού.

Από τη ΣΟΦΙΑ ΔΕΔΕΜΑΔΗ