Στη συμπρωτεύουσα, στη Χαλκιδική και το Κιλκίς βρέθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε η εκπομπή Όπου Υπάρχει Ελλάδα σε μια φορτισμένη από τις μνήμες της Γενοκτονίας των Ποντίων ημερομηνία. Και δεν ήταν καθόλου τυχαίο που επέλεξαν να βρίσκονται εκεί ακριβώς στις 19 Μαϊου. Η Ευλαμπία Ρέβη και ο Γιώργος Κουρδής σίγουρα δεν θα το ξεχάσουν ποτέ όλο αυτό που έζησαν και για άλλη μια εβδομάδα μοιράζονται μαζί μας.
«Υπάρχουν πληγές στην Ιστορία που δεν κλείνουν και η Γενοκτονία των Ποντίων είναι μία τέτοια πληγή. Πάνω από 353.000 ψυχές χάθηκαν, όχι από φυσική συμφορά, αλλά από προμελετημένο σχέδιο εξόντωσης ενός σπουδαίου λαού που κουβαλούσε αιώνες πολιτισμού. Κι όμως, από τις στάχτες αυτής της γενοκτονίας, ο Πόντος δεν εξαφανίστηκε. Ξαναγεννήθηκε στις γειτονιές της Μακεδονίας, στον ήχο της λύρας, στο πείσμα για ζωή και στη γλώσσα που παρέμεινε ζωντανή.
Η 19η Μαΐου δεν είναι απλώς μια ημερομηνία. Είναι ένα μνημόσυνο στην ψυχή του έθνους μας και δεν θα μπορούσαμε αυτή την ημέρα να μην βγούμε ζωντανά από τη Θεσσαλονίκη. Στους δρόμους της «Νύμφης του Θερμαϊκού», άλλωστε, ανασαίνουν ιστορίες κι ακούγονται φωνές από παλιούς καιρούς, που κουβαλούν μαζί τους το βάρος της προσφυγιάς και συνάμα της ελπίδας.
Και θυμηθήκαμε ένδοξους καιρούς, όπως εκείνη τη στιγμή που ο Ιωάννης Μελισσανίδης ύψωσε την ψυχή και τη σημαία της Ελλάδας στον ουρανό της Ατλάντα. Ήταν μόλις 19 ετών, αλλά μας δίδαξε τι σημαίνει αφοσίωση και ελληνική ψυχή. Και εκείνου η καρδιά ό,τι και αν συμβαίνει θα χτυπά πάντα πιο δυνατά, όταν βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, όπως μας είπε.
Η συμπρωτεύουσα, όμως, δεν είναι απλώς μια πόλη. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός και ειδικά όταν πρέπει να την διασχίσεις αποτελεί μία καθημερινή πρόκληση. Η κίνηση στους δρόμους, παρ’ όλη την «ανάσα» του μετρό, συνεχίζει να σφυροκοπά την υπομονή των κατοίκων, με τα έργα του flyover να αποτελούν μία δυσβάσταχτη δοκιμασία.
Και καθώς η πόλη βοά, ένας ραδιοφωνικός σταθμός –το Cosmoradio- στέκει σαν καταφύγιο. Εκεί, ο Τάσος Ριζόπουλος, με 27 χρόνια στον αέρα, είναι έτοιμος να κατακτήσει και το ρεκόρ Γκίνες. Η Θεσσαλονίκη, είναι γνωστό τοις πάσι, μαγνητίζει. Όπως μαγνήτισε και την δημοσιογράφο Έφη Αλεβίζου. Έφυγε από την Αθήνα, άφησε πίσω της το φως του στούντιο και βρήκε το φως της ουσίας της ζωής, πάντα στο πλευρό του συζύγου της. Με αλήθεια και γενναιότητα μοιράστηκε την περιπέτειά της με τον καρκίνο και μας υπενθύμισε ότι ζωή σημαίνει δύναμη και ειλικρίνεια.
Μιας και μιλάμε για δύναμη, η πιο τρυφερή της μορφή ίσως έχει τέσσερα πόδια. Οι therapy dogs, αυτά τα σκυλιά-άγγελοι, προσφέρουν στήριξη, στοργή και ψυχολογική θεραπεία στους ανθρώπους που το χρειάζονται στο Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Καλαμαριάς και ήταν μεγάλη μας χαρά που γνωρίσαμε αυτή την μοναδική ομάδα.
Κι επειδή κάθε βόλτα στη Θεσσαλονίκη περνά και από το… στομάχι -σαν τον έρωτα- και μπουγάτσα για όλους τους ουρανίσκους δοκιμάσαμε και κρέπα… Dubai chocolate, γιατί η Θεσσαλονίκη είναι πάντα μπροστά.
Η πόλη, όμως, δεν είναι μόνο γεύσεις και ιστορία. Είναι μουσική. Είναι οι μνήμες του Παπάζογλου, είναι οι ιστορίες από τις μπουάτ, είναι τραγούδια που γεννήθηκαν στα στενά της και ταξίδεψαν σε όλη τη χώρα. Και σαν την μουσική που τους «αγκαλιάζει» όλους, στη δυτική πλευρά της πόλης, στον Δενδροπόταμο, συναντήσαμε έναν φάρο που λάμπει πολύ δυνατά. Ο «Φάρος του Κόσμου», του πατέρα Αθηναγόρα, είναι το καταφύγιο και το όνειρο δεκάδων παιδιών Ρομά που βρήκαν εκεί όχι μόνο στέγη αλλά και αγάπη. Παιδιά που τώρα ταξιδεύουν, διακρίνονται, και επιστρέφουν για να διδάξουν πολιτισμό.
Η Θεσσαλονίκη είναι και ζωή είναι και γέλιο. Ο Θανάσης Σαμαράς –ταξιτζής και κωμικός– μας απέδειξε ότι το χιούμορ είναι στους δρόμους, στις διαδρομές, στις κουβέντες στο πίσω κάθισμα, στις επαφές με τον κόσμο. Βέβαια, δύο εκπομπές δεν φτάνουν για να χωρέσουν μέσα την ομορφιά και την αρχοντιά της Θεσσαλονίκης μας, αλλά ήταν σίγουρα αρκετές για να γεμίσουν τα πνευμόνια μας με τον μοναδικό αέρα αυτής της πολάρας -όπως λέει και μία ψυχή γέννημα θρέμμα της πόλης.
Πάντως, λένε και πως «σαν τη Χαλκιδική δεν έχει» και αυτό το επιβεβαιώνουμε όλα τα μέλη της εκπομπής που στήσαμε το στούντιό μας στην Καλλιθέα την Τετάρτη, 21 Μαΐου (Χρόνια πολλά ξανά, επ’ ευκαιρίας, στα Επτάνησα και φυσικά στην Ελένη και τον Κώστα) και στη Νικήτη την επόμενη ημέρα. Είναι ένας τόπος όπου το πράσινο των πεύκων συναντά το βαθύ γαλάζιο σε μια αρμονία σχεδόν υπερβατική.
Εδώ, τα καλοκαίρια μοσχοβολούν ρετσίνι και θαλασσινό αλάτι. Οι παραλίες –από τα Νέα Φλογητά και την Καλλιθέα, ως το Καρύδι και το Πόρτο Κουφό– είναι μνήμες πατημένες με γυμνά πόδια στην άμμο, φωνές παιδιών στον αφρό, έρωτες γεννημένοι σε πανσέληνους που λαμποκοπάνε. Κι αν είσαι τυχερός και βρεθείς στο Άγιον Όρος, σιωπάς. Γιατί εκεί η σιωπή είναι προσευχή, και το φως, φως μεταφυσικό, όπως λένε όσοι μπόρεσαν να το επισκεφθούν. Η Χαλκιδική δεν είναι προορισμός. Είναι αίσθηση. Μια υπόσχεση καλοκαιριού που ποτέ δεν τελειώνει.
Εννοείται ότι ακολουθήσαμε τα βήματα του Αριστοτέλη στα αρχαία Στάγειρα και βρεθήκαμε στο θεματικό πάρκο, όπου η σκέψη γίνεται εμπειρία όλων των αισθήσεων, καθώς ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να «παίξει» με στοιχεία της φύσης και να αναρωτηθεί αν βρήκε ή όχι τη δική του μεσότητα. Λίγο πιο πέρα, στο Παλαιοχώρι, ανακαλύψαμε το σπίτι του πραγματικού Αλέξη Ζορμπά, του ανθρώπου που ενέπνευσε τον Καζαντζάκη, ενώ περιπλανηθήκαμε και στην Άφυτο της Χαλκιδικής. Στο πέτρινο μπαλκόνι του χωριού, εκεί που ο Βασίλης Παυλής σμιλεύει τον πωρόλιθο, η τέχνη ενώνεται με το τοπίο και μπορείς βαθιά να αναρωτηθείς για τα παιχνίδια της ζωής και για ακόμη μία φορά κοιτώντας προς τον ουρανό να πεις: «Κάνε, Θεέ μου, να μην αρρωσταίνει κανείς από καρκίνο και γιάτρεψε όλα τα παιδιά του κόσμου».
Στην εκπομπή συναντήσαμε τη μικρή Ιωάννα, ένα φωτεινό πλάσμα γεμάτο όνειρα, που βρέθηκε αντιμέτωπη με μια μεγάλη μάχη τη μέρα που όλος ο κόσμος θυμάται τα παιδιά που παλεύουν με τον καρκίνο -την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Παιδικού Καρκίνου, στις 15 Φεβρουαρίου 2024. Με δύναμη και θάρρος, πέρασε από δύσκολες θεραπείες και μια μεταμόσχευση μυελού των οστών από την αδελφή της έδωσε νέα πνοή στη ζωή της. Και έτσι τώρα η ελπίδα λάμπει φωτεινή σαν αστέρι στον ουρανό.
Σε μια χώρα όπου οι δυσκολίες είναι πολλές και οι δρόμοι αυτοί συχνά δύσβατοι, η αλληλεγγύη και η αγάπη των ανθρώπων και των φορέων -της Λάμψης, της Φλόγας και άλλων- γίνονται η ζεστή αγκαλιά που κρατά ζωντανή τη φλόγα της ζωής, γιατί δυστυχώς και εδώ το κράτος μας υστερεί. Και για αυτό θα το ξαναπούμε όσες φορές χρειαστεί: «ΓΙΝΕ ΔΟΤΗΣ ΜΥΕΛΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ, ΧΘΕΣ!».
Η εβδομάδα μας έκλεισε από το Κιλκίς, ένας τόπος που δεν κραυγάζει. Σε καλεί σιγανά, σχεδόν με σεβασμό. Και όταν τον περπατήσεις, τότε μόνο σου αποκαλύπτεται. Η πόλη, απλωμένη στις πλαγιές του Άη-Γιώργη, μοιάζει με τη μελαγχολία ενός βιβλίου που δεν έχει διαβαστεί ακόμα. Από τη λίμνη Δοϊράνη, καθρέφτη των συνόρων, μέχρι τα Πορόια και την ορεινή Γουμένισσα η φύση υφαίνει ένα πέπλο από ήχους νερού και ψιθύρους δέντρων.
Το Κιλκίς κουβαλά βαριά ιστορία. Υπήρξε πεδίο σφοδρών μαχών, προσφυγιάς και νέας ζωής. Εδώ, οι κάτοικοι δεν ξεχνούν. Θυμούνται, αλλά δεν μένουν πίσω. Και αυτή η φυγή που καταγράψαμε για ακόμη μία φορά με το «Όπου υπάρχει Ελλάδα» στους ακρίτες μας, στα σύνορά μας, είναι κάτι που πρέπει να προβληματίσει πολύ σοβαρά για το παρόν και το μέλλον όλους τους Έλληνες.
Οι περήφανοι κάτοικοι που κρατούν την περιοχή ζωντανή, φωνάζουν «είμαστε ακρίτες, μην μας ξεχνάτε» και ζητούν να γίνουν σοβαρά έργα. Όχι σαν το νέο γηροκομείο της πόλης, που παραμένει άδειο και σιωπηλό, ούτε σαν τον δρόμο που θα ενώσει το Κιλκίς με την Εγνατία Οδό που είναι ημιτελής χρόνια τώρα.
Στον αντίποδα, πάντως, στο Κιλκίς -ανάμεσα σε άλλα- ανθίζει η μόδα: νέοι σχεδιαστές ονειρεύονται και δημιουργούν, κρατώντας ζωντανή την τέχνη του ρούχου και της έκφρασης, ενώ τα κορίτσια της ομάδας βόλεϊ Ατλας ετοιμάζονται να λάμψουν στο final four, γεμάτες πάθος και όνειρα. Γιατί αυτή είναι η Ελλάδα μας εκεί έξω: γεμάτοι νέους και νέες που επιμένουν και ανθοφορούν, κόντρα στο ανάλγητο κράτος, γιατί έτσι έχουν μάθει: ότι τα όνειρα χτίζονται καθημερινά με μεράκι, αγώνα και με ελπίδα ότι κάτι επιτέλους θα αλλάξει…»
Η επόμενη εβδομάδα θα βρει την εκπομπή στη Σπάρτη!
