Γεωργακόπουλος-Σωφρονιάδου: «Κοινωνία χωρίς μνήμη είναι καταδικασμένη» [συνέντευξη]

21.04.2017
Λίγες μόλις ημέρες πριν την πρεμιέρα της παράστασης "Δηλητήριο" της Λοτ Φέικεμνας στο Θέατρο Faust, σε σκηνοθεσία Ρούλα Πατεράκη, είχαμε την ευκαιρια να συνομιλήσαμε με τους πρωταγωνιστές Λάζαρο Γεωργακόπουλο και Εύρη Σωφρονιάδου για το έργό, τη μνήμη και για τη σύγκρουση του ιδεαλισμού με τον πραγματισμό στην εποχή μας.

Ποιά είναι τα θέματα που θίγει το έργο;
Λάζαρος Γεωργακόπουλος: Το «Δηλητήριο» της Λοτ Φέικεμανς είναι ένα από τα πιό καλογραμμένα και δυναμικά έργα του σύγχρονου Ευρωπαικού Θεάτρου και δεν είναι καθόλου τυχαία η τεράστια επιτυχία που σημειώνει όπου κι αν παίζεται. Ένας άντρας και μια γυναίκα ξανασυναντιούνται μετά από δέκα χρόνια. Δύο διαφορετικοί άνθρωποι, δύο διαφορετικοί δρόμοι. Δύο διαφορετικές οπτικές για την ζωή με αφορμή την απώλεια. Η ανάγκη για μέλλον και η προσκόλληση στο παρελθόν, ο πόνος που μετασχηματίζεται σε δημιουργία και η δυστυχία που σε έλκει σαν ένα «υπέροχο ζεστό μπάνιο», η ιδιομορφία του ανθρώπινου είδους να κάνει άλλα από αυτά που θέλει, ο «λόγος» που υπάρχει περισσότερο για να αποκρύπτει παρά να αποκαλύπτει, οι ανθρώπινες σχέσεις και πολλά άλλα συνθέτουν μια ιδιοφυή μεταφορά της Φέικεμανς όπου μετατοπίζει το αίνιγμα της αγάπης στην χειραφέτηση της μνήμης.

Μιλήστε μας για τον ρόλο σας.
Εύρη Σωφρονιάδου: " Εκείνη " είναι εμμονικά προσηλωμένη στο παρελθόν. Δεμένη με τις αναμνήσεις της ,ελπίζει να ξαναβρεί αυτό που δεν υπάρχει πια .Ακόμα προσπαθεί να αποδεχτεί, να καταλάβει τι συνέβη μιας και " η ζωή για κάποιους είναι εντελώς άδικη ,χωρίς κανένα λόγο , έτσι τυχαία .
Θα ήθελα να σας πω ότι η σκηνοθέτις της παράστασης κ. Πατεράκη μας οδηγεί ( εμένα ,τον Λάζαρο Γεωργακόπουλο και τον Σπύρο Βάρελη ) με τόλμη , στην εξερεύνηση των βαθύτερων αιτίων που κρύβονται ανάμεσα στις σιωπές ,τα βλέμματα και τις λέξεις

Λάζαρος Γεωργακόπουλος: Ο άντρας στο ‘’Δηλητήριο’’ ξεκινάει με μία κλασσική αρσενική αντιμετώπιση της ζωής. Έχει τραβήξει μπροστά, έχει αφήσει πίσω του την παλιά του ζωή, έχει πετάξει από πάνω του κάθε βαρίδι που τον τράβαγε προς τα κάτω, έχει κόψει τα νήματα που τον έδεναν με το παρελθόν, έχει προσπεράσει τις δυσάρεστες «εικόνες» και προχωράει παρακάτω. Ωστόσο είναι γεμάτος με αθέατες πληγές που όταν ανοίξουν, το ‘’δηλητήριο'' της μνήμης θα εισχωρήσει μέσα του.

Πόσο καθοριστική είναι η μνήμη στις ζωές μας;
Λάζαρος Γεωργακόπουλος: Η μνήμη είναι ο μοναδικός τρόπος απάντησης η ερμηνείας των μεγάλων ερωτημάτων αν εξαιρέσουμε την Θρησκεία. Μόνο μέσα από αυτήν μπορούμε να κατανοήσουμε την ζωή μας, τα όνειρά μας, τους πόθους μας, την ύπαρξή μας. Ο άνθρωπος χωρίς μνήμη είναι ‘’καταδικασμένος'', μια κοινωνία χωρίς μνήμη είναι ‘’τελειωμένη''.

Ζούμε με την μνήμη; Μπορούμε να ζούμε μόνο και μόνο για να θυμόμαστε;
Λάζαρος Γεωργακόπουλος: Προφανώς και ζούμε με την μνήμη, τρεφόμαστε από αυτήν, παράγουμε νόημα μέσω αυτής, η τέχνη τοποθετεί την μνήμη στο κέντρο του ανθρώπινου νοήματος. Όμως δεν μπορούμε να ζούμε για να θυμόμαστε. Μου αρέσει να ζω στο παρόν και όχι στο παρελθόν. Μου αρέσει περισσότερο το τώρα και όχι το πριν, όπως μου αρέσουν και τα όνειρα, το μέλλον. Θέλω μια ζωή που τα όνειρά μου να είναι πάντα περισσότερα από τις αναμνήσεις μου!

Πόσο δύσκολη είναι η συμφιλίωση με το παρελθόν;
Εύρη Σωφρονιάδου:
Η συμφιλίωση με το παρελθόν πολλές φορές είναι μια αυταπάτη. Αν δεν ξεχάσεις ,δεν μπορείς να ζήσεις ,δεν μπορείς να συνεχίσεις .
" Το χθες δεν τελειώνει ποτέ " είναι ο τίτλος μιας ισπανικής τηλεταινίας νομίζω με σενάριο στηριγμένο στο "Δηλητήριο " της Λότ Φέικεμανς .Συμφωνώ απόλυτα μ ' αυτό .

Γιατί η σύγκρουση του ιδεαλισμού με τον πραγματισμό παραμένει αέναη;
Λάζαρος Γεωργακόπουλος: Γιατί η πραγματικότητα, παρά τις τερατώδεις επιβολές της, στέκεται ανήμπορη να παραγάγει νόημα. Και μοιραία στρεφόμαστε είτε στις ιδέες, είτε στον Θεό, είτε στην Τέχνη, είτε στην μνήμη, η και στα τέσσερα ταυτόχρονα όπως στο Σολάρις του Ταρκόφσκι που κι αυτό θεματικά έχει να κάνει με την απώλεια.

Εσείς τι επιλέγετε από τα δύο;
Λάζαρος Γεωργακόπουλος: Σαν ηθοποιός, παρόλο που η πραγματικότητα είναι το πρωταρχικό υλικό, έχω μάθει μέσα στο Θέατρο να θεωρώ σημαντικό ότι είναι πέρα και πάνω από αυτήν. Πρακτικά έχω επιλέξει την φυγή στο όνειρο, στον ιδεαλισμό του Θεάτρου. Η πραγματικότητα είναι σκληρή, η προσαρμοστικότητά μου λίγη.

Τι διαφοροποιεί (ή τι κοινά έχει) το ζευγάρι της ιστορίας από ένα οποιοδήποτε ζευγάρι;
Εύρη Σωφρονιάδου:
Πρόκειται για ένα συνηθισμένο ζευγάρι ,είστε εσείς ,είμαστε εμείς ,είναι ένα ζευγάρι που έζησε κάτι απρόοπτο .Ένα τυχαίο γεγονός ,ξαφνικά αναποδογυρίζει την ζωή τους και την διαλύει.Το ανέβασμα του έργου σε πάρα πολλές χώρες δείχνει πόσο ταυτίζονται μ ' αυτό το ζευγάρι άνθρωποι διαφορετικής κουλτούρας και ζωής .Η χαρά ,ο πόνος είναι παντού ο ίδιος .

Γιατί οι δύο πρώην σύντροφοι οδηγούνται σε αυτή την προσπάθεια επικοινωνίας; Τι τους οδηγεί σε αυτή τους την απόφαση;
Εύρη Σωφρονιάδου:
Αυτό είναι ένα μυστικό που αποκαλύπτεται κατά την διάρκεια της παράστασης ,είναι ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται τη δραματουργική σύγκρουση η συγγραφέας .

Τι τους χωρίζει και τι τους ενώνει τελικά;
Εύρη Σωφρονιάδου:
Το τραύμα του παρελθόντος και η διαφορετική αντίληψη στη διαχείρισή του τους χώρισε .Αυτό το ίδιο όμως τους επανασυνδέει για πρώτη φορά μετά από 10 χρόνια .

Ποια η συγκολλητική «ουσία», ανάμεσά τους;
Εύρη Σωφρονιάδου:
Η απώλεια και ο πόνος ,η μνήμη που εισχωρεί αμείλικτη είναι η " συγκολλητική ουσία" που θα τους ξαναφέρει κοντά .Επιτέλους η δηλητηριώδης σιωπή σπάει ,οι αλληλοκατηγορίες αποσύρονται, η επιθετικότητα υποχωρεί και για πρώτη φορά θα μιλήσουν ελεύθερα

Γ.Ο.