Τι είναι τα ινομυώματα;
Τα ινομυώματα είναι σφαιρικού σχήματος μάζες που προέρχονται από το μυϊκό τοίχωμα της μήτρας. Πρόκειται για πολύ συνηθισμένους καλοήθεις όγκους της μήτρας. Το μέγεθος, η τοποθεσία και ο αριθμός τους ποικίλει.
Τι προκαλεί τα ινωμυώματα;
Η αιτιολογία των ινομυωμάτων παραμένει άγνωστη. Γνωρίζουμε ότι η εμφάνισή τους συσχετίζεται με την κληρονομικότητα, την φυλετική προέλευση και το ατομικό ιστορικό, και ότι η ανάπτυξή τους διεγείρεται από τα οιστρογόνα. Το μέγεθός τους μπορεί να παραμείνει σταθερό ή να μεταβληθεί. Συνήθως αυξάνεται όσο υπάρχει η επίδραση των οιστρογόνων και μειώνεται μετά την εμμηνόπαυση.
Ποια συμπτώματα προκαλούν τα ινομυώματα;
Τα ινομυώματα πολύ συχνά δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα και γίνονται αντιληπτά κατά τον συνήθη γυναικολογικό έλεγχο. Σε πολλές περιπτώσεις προκαλούν συμπτώματα όπως βαρειά απώλεια αίματος κατά την περίοδο (μηνορραγία) και αίσθημα βάρους ή πόνο στην πύελο. Μεγάλα ινομυώματα μπορούν να πιέζουν την ουροδόχο κύστη και το έντερο και να προκαλούν συχνοουρία ή δυσκοιλιότητα αντίστοιχα. Επίσης, τα ινομυώματα συσχετίζονται με υπογονιμότητα και μαιευτικές επιπλοκές.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Τα ινομυώματα, ανάλογα με το μέγεθος και την θέση τους, μπορούν να είναι ψηλαφητά κατά την κλινική εξέταση. Η μέθοδος εκλογής για την ακριβή διάγνωσή τους είναι το υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων, όπου φαίνεται με ακρίβεια ο αριθμός, το μέγεθος και η τοποθεσία τους.
Πως θεραπεύονται τα ινομυώματα;
Σε ότι αφορά την θεραπεία των ινομυωμάτων υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές, η κάθε μια με τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από την ηλικία, την επιθυμία για τεκνοποίηση, τον αριθμό, το μέγεθος και την τοποθεσία των ινομυωμάτων, τις προσωπικές επιθυμίες, και, κυρίως, την συμπτωματολογία.
Μια δελεαστική επιλογή είναι η απλή παρακολούθηση, χωρίς κάποια ιδιαίτερη θεραπεία, εφόσον τα ινομυώματα είναι μικρού μεγέθους, δεν προκαλούν ενοχλήματα, δεν μεγαλώνουν σημαντικά και δεν τίθεται θέμα γονιμότητας.
Εάν το κύριο πρόβλημα είναι η αυξημένη απώλεια αίματος, ή ο πόνος, κατά την περίοδο, μπορεί κανείς να δοκιμάσει την ανταπόκριση σε φαρμακευτικές θεραπείες, όπως είναι τα αντισυλληπτικά χάπια, τα αναλγητικά, και άλλα. Επίσης υπάρχουν ορμονικές θεραπείες που μπορούν να περιορίσουν το μέγεθος των ινομυωμάτων και την συμπωματολογία. Είναι προφανές ότι αυτές οι θεραπείες αποβλέπουν όχι στην εξαφάνιση των ινομυωμάτων αλλά στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Πολύ συχνά μετά την εμμηνόπαυση, οπότε παύει η επίδραση των οιστρογόνων, τα ινομυώματα και τα συμπτώματα εξ αυτών υποχωρούν.
Η θεραπεία εκλογής για τα ινομυώματα είναι χειρουργική. Συνήθως αφαιρούνται τα ινομυώματα αφήνοντας την μήτρα και τις ωοθήκες στην θέση τους. Η επέμβαση αυτή ονομάζεται ινομυωματεκτομή και μπορεί να πραγματοποιηθεί με διάφορους τρόπους, ανάλογα με την θέση και το μέγεθος των ινομυωμάτων. Συνήθως προτιμάται η λαπαροσκοπική μέθοδος, κατά την οποία η επέμβαση πραγματοποιείται δια μέσου πολύ μικρών (0,5-1cm) τομών στην κοιλιά, μέσω των οποίων εισάγονται οπτική κάμερα και εργαλεία αντίστοιχα μικρής διαμέτρου. Τα ινομυώματα αφαιρούνται από την μήτρα, τεμαχίζονται, και εξάγονται μέσω των οπών. Η ρομποτική χειρουργική βασίζεται στην ίδια αρχή και διευκολύνει ακόμα περισσότερο τους χειρουργικούς χειρισμούς. Σε τεχνικά δύσκολες περιπτώσεις επιλέγεται η διάνοιξη της κοιλιάς με κλασσική τομή, ενώ όταν το ινομύωμα προβάλλει μέσα στην κοιλότητα της μήτρας μπορεί να αφαιρεθεί υστεροσκοπικά δια της κολπικής οδού χωρίς καμία τομή. Σε άλλες περιπτώσεις, και εφόσον η γονιμότητα δεν είναι πλέον επιθυμητή, μπορεί να αφαιρεθεί η μήτρα μαζί με τα ινομυώματα. Η επέμβαση αυτή ονομάζεται υστερεκτομή και μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί λαπαροσκοπικά, ρομποτικά, με λαπαροτομία, ή διακολπικά.
Συμπέρασμα: Τα ινομυώματα είναι πολύ συχνοί καλοήθεις όγκοι της μήτρας. Ανάλογα με το μέγεθος και την τοποθεσία τους μπορούν να προκαλούν αιμορραγίες, πιεστικά συμπτώματα, και υπογονιμότητα. Οι θεραπευτικές επιλογές ποικίλουν από απλή παρακολούθηση μέχρι χειρουργική επέμβαση, και απαιτείται επιμελής διερεύνηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε περίπτωσης και αρμονική συνεργασία του γυναικολόγου με την γυναίκα, ώστε να επιλεγεί το καταλληλότερο θεραπευτικό πλάνο.
Ο Δρ Μιχάλης Λιτός είναι Χειρούργος γυναικολόγος - μαιευτήρας (MD, PhD, MRCOG), έμμισθος συνεργάτης της Γ' Μαιευτικής & Γυναικολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (νοσοκομείο Αττικόν) και του Μαιευτηρίου Ιασώ.
