Μυταράς: έργα μνημειακών διαστάσεων (1964-2008)

07.10.2008
«Αισθάνομαι ότι δεν έχω αλλάξει σε τίποτα, ούτε στον χαρακτήρα ούτε στο ύφος της ζωγραφικής μου. Δεν έχω διαφοροποιηθεί ούτε στον τρόπο που σκέπτομαι, ούτε στον τρόπο που αντιδρώ...», έλεγε ο Δημήτρης Μυταράς λίγους μήνες πριν, όταν εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

«Αισθάνομαι ότι δεν έχω αλλάξει σε τίποτα, ούτε στον χαρακτήρα ούτε στο ύφος της ζωγραφικής μου. Δεν έχω διαφοροποιηθεί ούτε στον τρόπο που σκέπτομαι, ούτε στον τρόπο που αντιδρώ...», έλεγε ο Δημήτρης Μυταράς λίγους μήνες πριν, όταν εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Το σίγουρο είναι πως παραμένει πάντα ένας στοχαστικός καλλιτέχνης, ουμανιστής, ευαίσθητος δέκτης των μηνυμάτων του καιρού του και σχολιαστής των πολιτικοκοινωνικών προβλημάτων, πράγμα που αποδεικνύει η ζωγραφική του και θα διαπιστώσουμε πάλι στην πρώτη του μεγάλη έκθεση ως ακαδημαϊκού, στο Ίδρυμα Β. και Μ. Θεοχαράκη, από 16 του μήνα έως 21 Νοεμβρίου.

Η έκθεση δεν είναι μεγάλη για τον αριθμό των έργων της όσο γιατί θα παρουσιάσει έργα μνημειακών διαστάσεων και τα καλύτερα της πορείας του, από το 1964 έως το 2008.

Πολλά έργα βγαίνουν από το ατελιέ του ζωγράφου κι άλλα για πρώτη φορά από ιδιωτικές συλλογές. Ο Δ. Μυταράς θα παρουσιάσει και νέα του δουλειά, με κορυφαία μια εντυπωσιακή εγκατάσταση-ναό, «Παναγία η Καταφυγιώτισσα», 12 τετραγωνικών μέτρων, στον 2ο όροφο του Ιδρύματος (Βασ. Σοφίας 9 και Μέρλιν), απ όπου θα ξεκινήσει και η έκθεση, η οποία περιλαμβάνει και γύρω στους περίπου δέκα φρέσκους πίνακες του 2008, τεραστίων διαστάσεων.

Με αυτούς ο Μυταράς επιστρέφει σε κάποια παλιά οικεία θέματά του, όπως τους μοτοσικλετιστές και τις μοτοσικλέτες της περιόδου 1975-1979, μια ενότητα που έχει δώσει πολύ δυναμικά έργα.

Ποια είναι η διαφορά; «Η «Μηχανή» του 2008 έχεις την αίσθηση ότι μέσα από τη βίαιη εξπρεσιονιστική αλλά συνάμα ελλειπτική της γραφή γίνεται περισσότερο επιθετική», αναφέρει ο επιμελητής Τάκης Μαυρωτάς. Το ίδιο, πιο καθαρά εξπρεσιονιστής, πιο επιθετικός και πιο ενστικτώδης εμφανίζεται ο 74χρονος σήμερα ζωγράφος και σε άλλα οικεία θέματά του, στα οποία επιστρέφει.

Οι γυναικείες μορφές του τώρα αποδίδονται με νευρικές πινελιές και έντονα χρώματα και γίνονται πιο επιθετικές και σαρκαστικές, ίσως για να μας μεταφέρουν σ' έναν «αλλοτριωμένο χώρο κοινωνικής συμπεριφοράς».

Με μεγαλύτερη ελευθερία και ενστικτώδη καλλιτεχνική έκφραση, κατά τον επιμελητή, αποδίδει σήμερα ο ζωγράφος και «Το Μπλε» και «Κίτρινο αυτοκίνητο».

Το πρώτο έργο που περιμένει τον επισκέπτη της έκθεσης Μυταρά είναι ένας ιδιότυπος ναός, βασισμένος στην αγιογράφηση, που έκανε ο ζωγράφος το 2006, μιας μικρής εκκλησίας στο 58ο χιλιόμετρο Αθηνών - Σουνίου, στην Παλαιά Φώκαια. Πέρα από τη βυζαντινή παράδοση, στην εγκατάσταση υπάρχουν μόνο δύο εικόνες στο τέμπλο, του Χριστού και της Παναγίας, αγκαλιασμένους από φτερωτούς ανθρώπους. Δεν υπάρχουν άγιοι, παρά μόνο ζωγραφισμένες μορφές που πετούν, ανάμεσα σε πουλιά και φυτά της Αττικής. Είναι μορφές-άνεμοι «που κουβαλούν τον πόνο της ανθρώπινης μοίρας».

«Και στη μέση ο Χριστός είναι η δυνατή παρουσία ενός αληθινού, νέου, γεμάτου φλόγα επαναστάτη. Μίλησε συγκλονιστικά και πλήρωσε πολύ ακριβά γι αυτό. Μάταια προσπαθούμε να κάνουμε πράξη τον λόγο Του. Το εκκλησάκι αυτό είναι μια προσευχή που πάντα χρωστούσα», λέει ο Μυταράς. ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ